Page 53 - Control Engineering Polska I kw. 2023

system HMI/SCADA na podstawie potrzeb jego przyszłych użytkowników.
Pięć wskazówek na temat optymalizacji ekranów HMI/SCADA
Po ustaleniu potrzeb wszystkich osób zainteresowanych rma przemysłowa może skupić się na kwestiach UI (user interface; interfejs użytkownika) oraz UX (user experience; doświadcze- nie użytkownika). Powinniśmy pamiętać o jednej kluczowej kwestii: dane same w sobie nie są informacją, stają się nią do- piero po dodaniu kontekstu. Ważne jest, aby dodać ten kon- tekst podczas usuwania niepewności. Projekty i ekrany inter- fejsów HMI oraz systemów SCADA powinny błyskawicznie pokazywać użytkownikom ważne informacje. Pamiętajmy przy tym, że „mniej znaczy więcej”. Poprzez uporządkowanie ekranów oraz pokazywanie na nich użytkownikom mniej ob- jętościowej treści powodujemy, że użytkownicy będą bardziej efektywnie realizowali swoje zadania w rmie.
Oto pięć kluczowych tematów do przeanalizowania pod- czas modernizacji systemu HMI/SCADA:
1. Wyznaczenie struktury nawigacyjnej ekranów
HMI/SCADA
W każdej aplikacji HMI/SCADA dobra nawigacja jest podstawą. Dlatego ekran powinien mieć taki układ, aby po- magał operatorom w szybkim i efektywnym uzyskiwaniu odpowiednich danych. Czy ekran ten powinien być szero- ki i płytki, czy też wąski i głęboki? Pomyślmy o nagłówkach górnych – pierwotnych i wtórnych. Czy chcemy nawigacji bocznej? Czy będziemy używać zakładek? Każda z tych opcji może okazać się idealna w zależności od złożoności potrzeb dla wyświetlaczy. Wiele z tych opcji może być wykorzystanych w połączeniu.
2. Zmniejszenie obciążenia poznawczego użytkownika
w ekranach HMI/SCADA
Obciążenie poznawcze to wysiłek wymagany od użyt-
kownika w celu uzyskania wyobrażenia sobie, jak działa sys- tem. Mózg człowieka potra przetworzyć jednocześnie tylko ograniczoną ilość docierających do niego informacji, dlatego interfejs powinien uwydatniać to, co jest ważne, natomiast nie podawać informacji ubocznych (zakłócających). Powin- niśmy więc usunąć wizualny bałagan, zastosować estetyczne uporządkowanie i siatki oraz stosować tylko 2 lub 3 fonty albo odmiany fontów. Aby pomóc użytkownikom w szybkim przy- swajaniu informacji, powinniśmy parować ikony z tekstem. Tekst powinien być wyrównany do lewej i stały pod względem stylu oraz terminologii na wszystkich kolejnych wyświetlanych ekranach. Na przykład: jeśli dwa przyciski na ekranie HMI/ SCADA powodują uruchomienie takiego samego działania, to dla każdego z nich trzeba użyć tego samego określenia.
3. Utworzenie hierarchii wizualnej ekranu HMI/SCADA
Pomaga to użytkownikom w szybkim rozpoznaniu, która z wyświetlanych informacji ma największe znaczenie. Najważ- niejsze elementy uwydatniamy za pomocą ich wielkości, poło- żenia, koloru oraz odizolowania.
4. Wykorzystywania wysoko wydajnych technik
interfejsów HMI
Te typy konstrukcji i wyświetlaczy pomagają użytkowni- kowi w podejmowaniu najlepszej decyzji w najkrótszym cza-
sie. Interfejsy HMI o wysokiej wydajności często wykorzystują raczej skalę szarości niż tradycyjną paletę jaskrawych kolorów. Jeśli jest wykorzystywana gra ka płaska (dwuwymiarowa), a większość ekranów jest w kolorze szarym, to łatwiej jest skie- rować uwagę użytkownika na najważniejsze informacje. Przy- kładowo: wzrok użytkownika najszybciej pada na elementy w kolorze czerwonym lub pomarańczowym. Poza kolorem pewne techniki gra czne pomagają w kontekstualizacji da- nych dla użytkownika. Techniki te to wykresy typu sparkline, ruchome wskaźniki analogowe (moving analogue indicators) oraz wykresy radarowe.
5. Wykorzystanie urządzeń mobilnych dla celów HMI/SCADA
W dzisiejszych czasach każdy oczekuje otrzymywania danych na swój smartfon czy tablet. Dzięki technice projek- towania responsywnego dla urządzeń mobilnych (ang. mo- bile-responsive design) rmy mogą tworzyć ekrany tylko raz. Wielkość i format tych ekranów może być następnie perfek- cyjnie dopasowywana do każdego używanego urządzenia. Smartfony i tablety mają także potężne możliwości, które mogą być wykorzystane dla celów HMI/SCADA. Możliwości te zapewniają: odbiornik GPS, aparat fotogra czny i kamera, moduł Bluetooth LE i NFC oraz inne. Ponadto użytkownicy mogą wykorzystać aplikacje typu „tylko do odczytu”, działa- jące w chmurze.
CONTROL ENGINEERING POLSKA – www.controlengineering.pl
I kwartał 2023 51
Nowe możliwości systemu SCADA po modernizacji
Gdy system SCADA w przedsiębiorstwie przemysłowym uległ ewolucji, to dane przepływające przez interfejsy opera- torskie oraz system sterowania są teraz dostępne dla znacznie większego kręgu odbiorców. Dzięki temu więcej osób może podejmować decyzje na podstawie danych. Firmy zamie- rzające zmodernizować swój system HMI/SCADA powinny uwzględnić w tej kwestii potrzeby użytkowników oraz moż- liwość wdrożenia najnowszych technologii, tak aby więcej danych docierało do większej liczby osób. Wykorzystanie tej okazji pozwoli na usunięcie wad starego systemu HMI/SCA- DA oraz posiadanie nowego, spełniającego obecne potrzeby i wymagania. Jeśli rma chce kupić nowy samochód, to niech kupi go także z nowymi oponami. Samochód ten będzie szyb- szy i zajedzie dalej.
Travis Cox, wicedyrektor ds. inżynierii sprzedaży w rmie Inductive Automation 
Rys. 4.
Przeprojektowany ekran HMI/SCADA (po prawej) umożliwia operatorowi uzyskanie wyraźniejszego obrazu interesującego go obszaru w krótszym czasie.
Źródło: Inductive Automation