Page 72 - PDCAชีวะ
P. 72
รายงานการสืบเสาะความรู้ ความหลากหลายทางชีวภาพของพืช
ข้อมูลพรรณไม้ที่น่าสนใจ ชนิดที่ 24
ชื่อพื้นเมือง พุดซ้อน, พุดใหญ่, พุดจีน, อินถะหวา, เก็ดถะหวา
ชื่อวิทยาศาสตร์ Gardenia jasminoides.
ชื่อวงศ์ Rubiaceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
1. ลําต้น
ต้นสูงประมาณ 1.5-3 เมตร ทุกส่วนของลําต้นจะมีนํ้ายางสีขาว แตก
กิ่งก้านสาขามาก
2. ใบ
เป็นใบเดี่ยว ออกใบตรงข้าม ลักษณะใบรูปขอบขนานหรือรูปขอบ
ขนานแกมรูปไข่ ขอบใบเรียบ ปลายใบแหลม โคนใบรูปลิ่ม ก้านใบ
สั้น แผ่นใบสีเขียวเข้ม ท้องใบหรือใต้ใบสีเขียวอ่อน ผิวใบเป็นมัน
3. ดอก ออกดอกเป็นช่อตามซอกใบบริเวณปลายกิ่ง 2-3 ดอก ดอก
ขนาดเล็กจะตูมเหมือนปลายพู่กัน กลีบดอกโคนเชื่อมกัน เป็นท่อเล็ก ๆ
ปลายใบแยกเป็น 5 กลีบ มีสีขาว กลีบดอกบาง ออกดอกตลอดปี
4. ผล เป็นฝัก ยาวประมาณ 2.5-5 ซม. ปลายแหลมและโค้ง
ประโยชน์
1. ลูกพุดแก่ใช้เป็นสีย้อมอาหารให้มีสีเหลือง เช่น ใช้ย้อมสีด้าน
นอกของเต้าหู้แข็ง ใช้แต่งสีนํ้าเก๊กฮวย
2. ในตํารายาไทย ใช้ผลเป็นยาขับปัสสาวะ แก้ไข้ ยาแก้ดีซ่าน
แก้อักเสบ รากใช้แก้ธาตุผิดปกติ และอาการผิดปกติทางประสาท
3. นํ้ามันหอมระเหยที่กลั่นจากดอกสดเรียก Gardenia oil ใช้เป็น
เครื่องหอม นอกจากนี้ในประเทศจีนยังใช้ดอกพุดอบใบชาให้มี
กลิ่นหอมอีกด้วย
