Page 9 - PDCAชีวะ
P. 9
รายงานการสืบเสาะความรู้ ความหลากหลายทางชีวภาพของพืช
ข้อมูลพรรณไม้ที่น่าสนใจ ชนิดที่ 3
ชื่อพื้นเมือง จอก
ชื่อวิทยาศาสตร์ Pistia stratiotes Linnaeus
ชื่อวงศ์ Araceae
ลักษณะทางพฤกษศาสตร์
เป็นวัชพืชนํ้าขนาดเล็ก ลําต้นทอดขนานไปกับผิวนํ้าและมีลักษณะ
อวบ มีรากฝอยแตกเป็นกระจุกจํานวนมากอยู่ใต้นํ้า เกิดต้นใหม่จาก
โคนต้นและบนไหล เป็นพืชที่ชอบแสงแดดจัด ชอบนํ้าจืด สามารถพบ
ได้ทั่วไปในบริเวณที่มีนํ้า ใบเป็นใบเดี่ยวสีเขียวเรียงซ้อนกันเป็นชั้นๆ
ปลายใบมนหยักเป็นคลื่น มีขนปกคลุมแผ่นใบทั้งสองด้าน ฐานใบจะ
อ่อนนุ่มคล้ายฟองนํ้า ดอกจอกเป็นดอกช่อมีขนาดเล็กๆ ออกดอกตาม
ซอกใบ ก้านช่อดอกสั้น และมีแผ่นสีเขียวอ่อนขาวห่อหุ้มดอกไว้ ด้าน
นอกมีขนละเอียดปกคลุม เป็นดอกที่มีทั้งดอกเพศผู้และดอกเพศเมีย
ในช่อเดียวกันแต่แยกกันอยู่ ซึ่งดอกเพศผู้จะอยู่ข้างบนส่วนดอกเพศ
เมียจะอยู่ข้างล่าง ไม่มีกลีบดอกและกลีบเลี้ยง ฐานดอกเพศผู้มีรยางค์
เป็นแผ่นสีเขียวเชื่อมติดกันเป็นรูปถ้วย ส่วนดอกเพศเมียมีรยางค์แผ่น
สีเขียวติดอยู่ที่เหนือรังไข่ ผลมีลักษณะเป็นแผ่นบางๆ มีกาบสีเขียว
อ่อนติดอยู่ เมล็ดมีรูปร่างยาวเรียวมีสีนํ้าตา
ประโยชน์
ใช้เป็นยาเย็น ออกฤทธิ์ต่อปอดและกระเพาะปัสสาวะ ใช้เป็นยาฟอก
เลือดให้เย็นได้ ช่วยขับความชื้นในร่างกาย ขับพิษไข้ ขับเหงื่อ ใช้เป็น
ยาขับลม รักษาโรคโกโนเรีย แก้โรคผิวหนัง แก้ผดผื่นคัน ฝีหนอง