Page 5 - 2025 Spring 01 Cymraeg

Effaith y bwyd rydym

yn ei fwyta O ble y daw
Dangoswyd astudiaeth yn ddiweddar bod dim
ond 6% o’r llysiau ar y fwydlen mewn ysgolion
yng Nghymru wedi eu tyfu yng Nghymru! Er
ei fod efallai yn anymarferol bod y cyfan o’n
bwyd yn gallu dod o ffynhonnell leol, y mwyaf
Unai a ydi drwy y camau o gynhyrchu, cludiant, neu faint o ‘filltiroedd bwyd’ y gallwn eu lleihau, y lleihaf
sy’n cael ei wastraffu rhwng y fferm a’r bin, mae’r bwyd bydd yr effaith ar ein amgylchedd yn gyffredinol.
rydym yn dibynu arno yn gyfrifol am tua chwarter o’r nwyon
ty gwydr caiff eu allyrru ar hyn o bryd.

Tra bod hyn yn arwyddocaol iawn yn nhermau ein effaith ar Pryd y byddwn yn prynnu y bwyd
y blaned, mae hefyd yn faes y gallwn ni weithredu yn hawdd Drwy ddewis bwyd sydd wedi ei dyfu yn
arno i’w wella. Dyma rai ffactorau i’w hystyried: nhymhorol, byddwn yn osgoi y galw am dai

gwydr wedi eu gwresogi a defnyddir llawer o
ynni, neu gludiant pellter maith o hinsoddau
Sut caiff ei dyfu cynhesach. Mae cadw bwydydd drwy biclo, sychu
Mae ffermio dwys wedi arwain at ddinistriad o wlyptiroedd, neu wneud y gorau o’ch rhewgell oll yn ddulliau
coedwigoedd a dolydd, sydd yn gartref i amrywiaeth o gwych o sicrhau bydd gwahanol fwydydd ar
rywogaethau. Mae hyn yn wir ar gyfer ffermio yng Nghymru gael drwy gydol y flwyddyn. Yn ogystal, gallwn storio corbys a
yn ogystal ac ymhellach i ffwrdd, ble tyfir coedwigoedd grawnau am fisoedd heb unrhyw brosesu ychwannegol!
trofannol hynod bwysig.

Mae defnydd plaladdwyr a gwrthaith artiffisial dros amser yn Pwy sydd wedi tyfu y bwyd
gallu niweidio iechyd ein priddoedd ac ecosystemau.

Dulliau amgen o gynhyrchu bwyd yw ffermio adfywiol ac Wrth ddewis nwyddau Masnach Deg (fel
siocled neu choffi), byddwn yn sicrhau bod y
organic. Maent yn ddulliau sy’n fwy caredig bobl sydd yn tyfu a cynhaeafu’r bwyd rydym
at natur, tra yn helpu i annog pridd iach sy’n yn eu mwynhau yn cael tal teg ac yn cael eu
cadw ei bwer i storio carbon.
trin yn dda. Mae hyn yn ei dro yn galluogi i’w
cymunedau i ffynnu ac y tir i’w ofalu amdano yn
gywir. Mae’r un yn wir am gefnogi ffermwyr yng
Nghymru; drwy sicrhau eu bod yn cael pris teg am eu cynnyrch.