Page 297 - Journal of Asian History_Neat

:

I

1559 BAHREYN SEFERINE AID BIR RAPOR

Cenglz Orhonlu

Osmanh imparntorlugunun Basra korfezi snhillcrine ycrle§tik-
ten sonra, bu sulardaki faaliyeti Celal-zade Mustafa, Peguylu Ib­
rahim, Gelibolulu Mustafa Ali gibi <pagda§ ve gagdas olmayan ta-
rihgilerin eserlerinden ogrenmck miimkun degildir. Adi ge<;en ta-
rihgilerin eserlerinde on onemli olaylann dahi zikredilmedigi bi-
raz da hayretle mu$ahade edilmektedir. Osmanhlarin Katif ve ci-
varina yerle$meleri. Necid kit’asimn Basra korfezine taraf olan
topraklarim idarelerine almalari, Bahreyn adasma kar$i te§ebbusle-
ri, Hurmuz hukumdarhgi ile ve bu sahillerde mevcud diger kuijuk
denizci hanedanlarla ilgileri, Portekiz ile nufuz miicadeleleri ve
nihayet Umman sahilleri ile munasebet gibi konulara bu ve bu
gibi eserlerde rastlanamamaktadir. Zikredilen yerlerde, bu olaylari
hikaye eden Qagda§ bir yerli kaynagm mevcudiyeti de henuz
bilinmemektedir. Bu olaylann tafsilatim ve mahiyctlerini zengin
Osmanh ar$iv vesikalanndan ogrenmek mumkundur. Osmanli im-
paratorlugunun adi gegen yerlere ne dereceye kadar tesir ettigi
ve nerelere kadar nufuzlari altma aldigi da bu zengin ar§iv
malzemesine ragmen henuz butunu ile ara$tinlmami§tir. Bununla
beraber az da olsa Safvet bey i bu konulardan bazilarina dik-
kati gekmi$ ve bazi vesikalarda yaymlami§tir; son yillarda ar§iv
vesikalarina dayanarak ara$tirmalar yapilmaya ba§lanmi§tir 2. Bu
konulardan biri olan 1559 yilmda Bahreyn adasma yapilan sefer,
yukarida belirtildigi gibi ?agda§ tarihlerde yer almadigi gibi, bu

1 Safvet. Bahrein de bir vak’a, TOEM, c. III. (1st. 132$). s. 1139-1145.
Safvet Bey makaleiiade 3 aucnarali M a him me dcfteri'adc bu konuya ait 3 vesika
yayiolami jttr. Halbuki ayoi defterde bajka vesikalar da vardir.
2 Salih Ozbaraa. Basra korjez'inde Osmanh-Portekiz mucadelesi. Tarih ae-
miaeri ktp. nu. 65$ (1063).

• .• • .• . : .•
••
• .