Page 254 - เสด็จสู่แดนสรวง
P. 254
ภําพลํายเส้นงํานพระเมรุสมเด็จพระเพทรําชํา วําดประมําณ พ.ศ. ๒๒๔๗ - ๒๒๔๘ บนกระดําษแผ่นบํางผนึกต่อกัน บนผ้ํา กว้ํางยําวประมําณ ๓๗๐x๕๐ - ๕๒ ซม. (Source:Terwiel 2016)
ภําพสีงํานพระเมรุสมเด็จพระเพทรําชํา วําดประมําณ พ.ศ. ๒๒๔๗ - ๒๒๔๘ บนกระดําษแข็งผนึกบนผ้ํา กว้ํางยําว ต่อกันประมําณ ๒๑๕x๔๒ ซม. (Source: Terwiel 2016: 82-83)
ถึงแม้ว่ํา Barend J. Terwiel ผู้ค้นพบภําพจิตรกรรมอันน่ําตื่นตําตื่นใจน้ีจะได้ตีพิมพ์ภําพ ท้ังหมดลงใน Journal of the Siam Society (Volume 104: 2016) แต่ก็ไม่ได้ให้ควํามสําคัญกับ กํารวิเครําะห์ภําพเท่ําใดนัก เพรําะมุ่งประเด็นไปท่ีเหตุกํารณ์ชิงอํานําจในรําชสํานักซึ่งรํายงํานไว้ อย่ํางละเอียดในจดหมํายของ Aernout Cleur มํากกว่ํา แวดวงวิชํากํารเองก็ยังสนใจให้ควํามสนใจ คอ่ นขํา้ งนอ้ ย อําจเพรําะภําพดงั กลํา่ วดเู ปน็ จติ รกรรมแนวเหนอื จรงิ แบบไทยประเพณที ไี่ มไ่ ดร้ ํายงําน ข้อเท็จจริงอันควรเชื่อถือได้ บทควํามน้ีจึงพยํายํามขจัดข้อสงสัยในเบื้องต้นเกี่ยวกับภําพดังกล่ําว ด้วยกํารแยกพิจํารณําภําพลํายเส้นและภําพสีออกเป็น ๕ องค์ประกอบ เพื่อสะดวกในกํารทําควําม เข้ําใจและง่ํายต่อกํารอธิบําย เรียงลําดับจํากซ้ํายไปขวําของภําพ ได้แก่ พระเมรุและสิ่งปลูกสร้ํางใน รําชวัติ ส่ิงปลูกสร้ํางนอกรําชวัติ มหรสพ กระบวนรูปสัตว์ และกระบวนรําชรถ โดยใช้หลักฐําน ลํายลักษณ์อักษร ๓ ฉบับประกอบกํารวิเครําะห์ ดังนี้ จดหมายการพระบรมศพสมเด็จพระรูป วัดพุทไธสวรรย์ กรุงเก่า (พ.ศ.๒๒๗๘) คาให้การขุนหลวงวัดประดู่ทรงธรรม เอกสารจากหอหลวง และพระราชพงศาวดารกรุงรัตนโกสินทร์ ฉบับเจ้าพระยาทิพากรวงศ์ ซึ่งเป็นฉบับตัวเขียน
เสด็จสู่แดนสรวง
๒5๒ ศิลปะ ประเพณี และความเช่ือในงานพระบรมศพและพระเมรุมาศ
