Page 5 - เที่ยววัดไทย.
P. 5
ในกำรที่จะสร้ำงวัดขึ้นมำ แต่ละแห่งๆ ย่อมต้องกำรที่ดินส ำหรับปลูกสร้ำง
“เสนำสนะ” คือ ที่อยู่ส ำหรับพระสงฆ์ กับ “ศำสนสถำน” คือ สถำนที่ส ำหรับปฏิบัติกิจทำง
ศำสนำในหมู่สงฆ์ และร่วมกับฆรำวำส เช่น โบสถ์ วิหำร ศำลำกำรเปรียญ ฯลฯ และ “ปู
ชนียสถำน” คือ มณฑปที่ประดิษฐำนพระพุทธรูป หอพระธรรม หรือหอไตร ส ำหรับเก็บ
รักษำคัมภีร์พระธรรม พระสถูปเจดีย์ หรือพระมหำธำตุเจดีย์ ซึ่งเป็นที่บรรจุ และเก็บรักษำ
พระบรมสำรีริกธำตุ เพื่อเป็นประโยชน์แก่กำรพระพุทธศำสนำ ที่ดินส ำหรับสร้ำงวัดแต่ละ
แห่งมักเป็นที่ดิน ที่เจ้ำของบริจำคถวำยพระสงฆ์ไว้เป็นสิทธิ์ขำด เรียกว่ำ “ที่กัลปนำ”
ตำมประเพณีนิยม และธรรมเนียมในอดีต ที่ดิน หรือพื้นที่ ที่จะสร้ำงวัดแต่ละแห่ง มัก
จัดแบ่งพื้นที่ออกเป็นเขตๆ ไม่ปะปนกัน ได้แก่
-เขตพุทธำวำส คือ พื้นที่ส่วนหนึ่ง ก ำหนดให้เป็นที่ตั้งเฉพำะปูชนียสถำน และศำ
สนสถำน
-เขตสังฆำวำส คือ พื้นที่ส่วนหนึ่ง ซึ่งก ำหนดให้เป็นที่พ ำนักส ำหรับภิกษุ และ
สำมเณร
-เขตที่ปรก คือ พื้นที่ส่วนหนึ่ง ไม่มี สิ่งปลูกสร้ำงอย่ำงถำวร มีเพียงซุ้มที่สร้ำงขึ้น
ชั่วครำวส ำหรับพระภิกษุอำศัยในเวลำอยู่ “ปริวำส” คือ อยู่ชดใช้ หรือเรียกเป็นสำมัญว่ำ
“อยู่กรรม” ซึ่งเป็นวิธีกำรอย่ำงหนึ่ง ที่พระภิกษุผู้ต้องอำบัติสังฆำทิเสส คือ ปฏิบัติผิดพระ
ธรรมวินัยในขั้นปำนกลำง แล้วปกปิด ไว้ ต้องปฏิบัติ เพื่อเป็นกำรลงโทษตนเอง ชดใช้ให้
เท่ำกับจ ำนวนวัน ที่ผิดอำบัติ
4
