Page 1 - บทความ เรื่อง การปรับปรุงแก้ไขระเบียบกรมสรรพสามิตว่าด้วยการเปรียบเทียบคดีและระเบียบอื่นที่เกี่ยวข้อง

การปรับปรุงแก้ไขระเบียบกรมสรรพสามิตว่าด้วยการเปรียบเทียบคดี

และระเบียบอื่นที่เกี่ยวข้อง : เหตุผลและหลักการที่ส าคัญ

นายประพฤกษ์ ชมภู่
นิติกรช ำนำญกำรพิเศษ รักษำกำรในต ำแหน่งผู้เชี่ยวชำญเฉพำะด้ำนคดี ส ำนักกฎหมำย

๑. ข้อความเบื้องต้น

พระรำชบัญญัติภำษีสรรพสำมิต พ.ศ. ๒๕๖๐ ได้ก ำหนดให้อธิบดีกรมสรรพสำมิตมีอ ำนำจ
เปรียบเทียบคดีในควำมผิดที่มีโทษปรับสถำนเดียวหรือควำมผิดที่มีโทษปรับหรือโทษจ ำคุกไม่เกิน ๑ เดือน
ซึ่งนอกจำกพระรำชบัญญัติภำษีสรรพสำมิตฯ นี้ จะก ำหนดหลักเกณฑ์และขั้นตอนในกำรเปรียบเทียบคดีไว้ใน
พระรำชบัญญัติแล้ว พระรำชบัญญัติภำษีสรรพสำมิตฯ มำตรำ ๑๓๘ วรรคสำม ยังก ำหนดให้กำรเปรียบเทียบ
คดีเป็นไปตำมระเบียบที่อธิบดีก ำหนดด้วย กรมสรรพสำมิตจึงออกระเบียบกรมสรรพสำมิต ว่ำด้วยกำร

เปรียบเทียบคดี พ.ศ. ๒๕๖๐ ลงวันที่ ๑๖ กันยำยน พ.ศ. ๒๕๖๐ เพื่อก ำหนดหน่วยงำนที่มีหน้ำที่ด ำเนินคดี
และเปรียบเทียบคดี (ในบทควำมนี้จะเรียกโดยย่อว่ำ “หน่วยงำนที่มีหน้ำที่เปรียบเทียบคดี” และ “หน้ำที่
เปรียบเทียบคดี”) และวิธีปฏิบัติในกำรด ำเนินคดีและเปรียบเทียบคดี โดยก ำหนดในหลักกำรให้ส ำนักงำน

สรรพสำมิตพื้นที่และส ำนักงำนสรรพสำมิตพื้นที่สำขำทั่วรำชอำณำจักร เป็นหน่วยงำนที่มีหน้ำที่เปรียบเทียบ
คดีในคดีควำมผิดทั้งหมดที่เกิด อ้ำงหรือเชื่อว่ำได้เกิดในท้องที่นั้น แต่ส ำหรับในเขตพื้นที่กรุงเทพมหำนคร
ระเบียบดังกล่ำวได้ก ำหนดข้อยกเว้นให้คดีควำมผิดบำงกรณีต้องเปรียบเทียบคดีที่ส ำนักกฎหมำย (ส่วนคดี)
ของกรมสรรพสำมิต จนกระทั่งต่อมำกรมสรรพสำมิตได้ออกระเบียบกรมสรรพสำมิต ว่ำด้วยกำรเปรียบเทียบคดี

(ฉบับที่ ๒) พ.ศ. ๒๕๖๒ ลงวันที่ ๒๘ พฤศจิกำยน พ.ศ. ๒๕๖๒ ซึ่งมีผลเป็นกำรปรับปรุงหน่วยงำนที่มีหน้ำที่
เปรียบเทียบคดีในเขตกรุงเทพมหำนคร และยังเป็นที่มำของกำรแก้ไขเพิ่มเติมระเบียบกรมสรรพสำมิตในเรื่องอื่น
ที่เกี่ยวข้องอีกด้วย ซึ่งในบทควำมนี้ ผู้เขียนจะอธิบำยถึงเหตุผลและหลักกำรที่ส ำคัญของกำรปรับปรุงแก้ไข
ระเบียบว่ำด้วยกำรเปรียบเทียบคดีในประเด็นดังกล่ำว ตลอดจนเหตุผลและหลักกำรของกำรปรับปรุงแก้ไข

ระเบียบในเรื่องอื่นที่เกี่ยวข้องกับกำรปรับปรุงแก้ไขระเบียบว่ำด้วยกำรเปรียบเทียบคดีในประเด็นดังกล่ำวนี้ด้วย

๒. เหตุผลและหลักการที่ส าคัญ
ระเบียบกรมสรรพสำมิต ว่ำด้วยกำรเปรียบเทียบคดี พ.ศ. ๒๕๖๐ ซึ่งมีผลใช้บังคับพร้อมกับ
พระรำชบัญญัติภำษีสรรพสำมิต พ.ศ. ๒๕๖๐ ได้ก ำหนดหลักกำรส ำคัญในกำรก ำหนดให้ส ำนักงำนสรรพสำมิต

พื้นที่และส ำนักงำนสรรพสำมิตพื้นที่สำขำทั่วรำชอำณำจักร เป็นหน่วยงำนที่มีหน้ำที่เปรียบเทียบคดีในคดี
ควำมผิดทั้งหมดที่เกิด อ้ำงหรือเชื่อว่ำได้เกิดในท้องที่นั้น ๆ แต่อย่ำงไรก็ตำม มีข้อยกเว้นในเขตกรุงเทพมหำนคร
โดยระเบียบดังกล่ำวนี้ได้ก ำหนดยกเว้นให้คดีควำมผิดที่จับกุมโดยเจ้ำหน้ำที่ของส ำนักตรวจสอบ ป้องกันและ
ปรำบปรำม หรือที่เจ้ำหน้ำที่ของส ำนักตรวจสอบ ป้องกันและปรำบปรำม ได้จับกุมร่วมกับหน่วยงำนอื่นซึ่งมิใช่
ส ำนักงำนสรรพสำมิตพื้นที่กรุงเทพมหำนครหรือส ำนักงำนสรรพสำมิตภำคที่ ๑๐ และมีอัตรำโทษปรับอย่ำงสูง

เกินกว่ำ ๑๐๐,๐๐๐ บำท และคดีควำมผิดที่เกิดจำกกำรจับกุมของหน่วยงำนอื่น เช่น ส ำนักงำนต ำรวจแห่งชำติ
ให้ท ำกำรเปรียบเทียบคดีที่ส ำนักกฎหมำย (ส่วนคดี) ของกรมสรรพสำมิต กำรยกเว้นกำรเป็นหน่วยงำนที่มีหน้ำที่
เปรียบเทียบคดีของส ำนักงำนสรรพสำมิตพื้นที่ในเขตกรุงเทพมหำนครนี้ เป็นกำรใช้ “หน่วยงำนต้นสังกัดของ

เจ้ำหน้ำที่ผู้จับกุม” และ “อัตรำโทษ” เป็นเกณฑ์ในกำรยกเว้น โดยมีเหตุผลเนื่องจำกในช่วงเวลำที่
พระรำชบัญญัติภำษีสรรพสำมิต พ.ศ. ๒๕๒๗ พระรำชบัญญัติสุรำ พ.ศ. ๒๔๙๓ และพระรำชบัญญัติยำสูบ
พ.ศ. ๒๕๐๙ ยังมีผลบังคับใช้อยู่นั้น กรมสรรพสำมิตยังไม่ได้ก ำหนดให้ส ำนักงำนสรรพสำมิตพื้นที่ในเขต
กรุงเทพมหำนครเป็นหน่วยงำนที่มีหน้ำที่เปรียบเทียบคดี ด้วยเหตุนี้ ในระยะเริ่มแรกของกำรบังคับใช้