Page 3 - ลง E book - สำเนา

บทที่ 1
หลักการบ ารุงรักษาเครื่องจักร

ศิริพร วันฟั่น. (2555). ได้กล่าวถึง “หลักการบ ารุงรักษาเครื่องจักร” ซึ่งสืบค้นจาก
(http://www.thailandindustry.com). ได้หลักการดังนี้
1. ความหมายของการบ ารุงรักษา
การบ ารุงรักษา Maintenance หมายถึง การพยายามรักษาสภาพของเครื่องมือ เครื่องจักร

ต่างๆ ให้มีสภาพที่พร้อมใช้งานได้อยู่ตลอดเวลา การบ ารุงรักษานั้น ครอบคลุมไปถึงการซ่อมแซม
เครื่องด้วย ในงานบริหารการผลิตหรือการบริการ จะหลีกเลี่ยงงานการซ่อมและบ ารุงรักษาไม่ได้
ถึงแม้ว่า งานซ่อมและบ ารุงรักษา ไม่ใช่งานผลิตโดยตรง แต่งานซ่อมและบ ารุงรักษาก็มีบทบาทช่วยให้

การผลิตและการบริการขององค์กรนั้น เป็นไปอย่างราบรื่น โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในโลกปัจจุบันที่การ
ผลิตและการบริการจ าเป็นต้องอาศัยอุปกรณ์และเครื่องจักรมากขึ้น การที่เครื่องจักรเกิดขัดข้องมา
กะทันหัน หรือไม่สามารถใช้งานได้ จะท าให้มีผลกระทบโดยตรงต่อประสิทธิภาพการผลิตและการ
บริการนั้นๆ

2. วิวัฒนาการของงานด้านการบ ารุงรักษา
สุรพล ราษร์นุ้ย. (2545 : 9 – 11) กล่าวว่า เทคโนโลยีที่ได้รับการพัฒนามาโดยล าดับใน

ประวัติศาสตร์ของมนุษย์ เป็นส่วนหนึ่งที่ท าให้มีความหลากหลายในรูปแบบของผลิตภัณฑ์ สิ่งของ
อุปโภค และบริโภค สืบเนื่องมาจากความต้องการที่ไม่สิ้นสุดของลูกค้าหรือมนุษย์ ซึ่งเป็นปัจจัยหลัก ที่
ผลักดันให้องค์กรทุกๆ องค์กร ไม่ว่าจะเป็นองค์กรทางด้านการผลิต องค์กรทางด้านการบริการ ต้อง
น ามาพิจารณาและปรับปรุงผลิตภัณฑ์ที่ผลิต ให้สอดคล้องกับความต้องการของลูกค้า ซึ่งในปัจจุบัน

เชื่อกันว่า ความต้องการผลิตภัณฑ์มีน้อยกว่าความสามารถในการผลิตขององค์กรต่างๆ โดยมีความคิด
เปลี่ยนไปโดยสิ้นเชิงเมื่อเทียบกับยุคปี ค.ศ. 1900 ที่ความต้องการผลิตภัณฑ์มากกว่าความสามารถใน
การผลิต ดังนั้น ในปัจจุบันจึงมีรูปแบบของเครื่องจักรกลที่สลับซับซ้อน และมีความสามารถในการ

ผลิตที่หลากหลาย ในความยุ่งยากและสลับซับซ้อนด้านเทคโนโลยี เครื่องจักร หุ่นยนต์ หรือแม้กระทั่ง
ยานยนต์รุ่นใหม่ๆ ก็มีผลท าให้ฝ่ายซ่อมบ ารุงจ าเป็นต้องเรียนรู้เทคโนโลยีใหม่ทางด้านการบ ารุงรักษา
ให้สามารถด าเนินการซ่อมแซมบ ารุงรักษาเครื่องจักร ให้สอดคล้องกับความต้องการใช้เครื่องจักรใน
การผลิต ทั้งในแง่ของเวลาและความแม่นย าของผลที่ได้ที่เกิดขึ้นจากการใช้เครื่องจักรอุปกรณ์นั้นๆ ใน
รูปที่ 1 เป็นการสรุปแนวของวิวัฒนาการที่เกิดขึ้นในช่วงปี ค.ศ. 1950 ถึงหลังช่วงปี ค.ศ. 2000 ว่ามี

การพัฒนาวิธีการบ ารุงรักษาไปในรูปแบบใดเพื่อให้สอดคล้องกับความคิดหรือเทคโนโลยีการผลิตที่
เปลี่ยนไป