Page 69 - 9-sinf informatika yangi 2020. @informatika

38-dars. PYTHONDA OPERATOR VA IFODALAR

Avvalgi darslarimizda input() va print() operatorlari yordamida ma’lumotlarni dasturga
kiritish hamda natijani ekranga chiqarishning eng oddiy usullarini ko‘rib chiqqan edik. Endi
input() va print() operatorlarining boshqa ish usullari bilan tanishasiz.

1. inpu operatori qanda vazifa bajaradi?
BUNI BILASIZMI? 2. prin operatori qanda vazifa bajaradi?

3. Ma’lumotlarni kiritishning qanday usullari mavjud?
4. Ma’lumotlarni chiqarishning qanday usullari mavjud?

Ma’lumotlarni kiritish usuli
split() usuli input() operatori orqali kiritilgan satrli ma’lumotlarni ajratuvchi belgi
yordam qismlar ajratadi. prob ajratuvch b vazifasin bajaradi. Agar satr

tarkib qismlarn ajratish uchun bosh b ishlatilgan bo u ho bu belgin split()
qavslari ichida ko‘rsatish kerak bo‘ladi.
Sintaksisi: split Ӑ operator (yoki funksiya);
split(sep) sep Ӑ qiymatlarni ajratuvchi belgi.
Misol:
>>> a=input().split() >>> a=input().split(';')
book pen pencil notebook 5;8;7;1;2
>>> print(a) >>> print(a)
['book', 'pen', 'pencil', 'notebook'] ['5', '8', '7', '1', '2']

Ma’lumotlarni chiqarish usullari
print() ma’lumotlarni ekranga chiqarish yoki faylga yozish vazifasini bajaradi.

Maӓlumotlarn chiqarish usullar yordam maӓlumotn ixtiyoriy koӒrinish ettirish

mumkin. Bunin uchun print() operatorinin to sintaksisidan foydalanish mumkin.

рrint (‘natija’, s = ‘, end= ‘)

sep = ‘ ‘ argumen natij maӓlumotlarin ajratish uchun ishlatiladi. Maӓlumotlarni

ajratishnin usu mavju Ӗ-ӗ (unin oӒrn bosh b ham qoӒyish mumkin,
masalan Ӗ+ӗ yo Ӗ*ӗ) ham yan satr (\n) b orqali.

>>> a='Yulduz'
>>> b='14' Eslab qoling!
>>> c='years old'
>>> print(a,b,c, sep='+') end va sep print() funksiyasining
argumentlari bo‘lib, ma’lumotlarni
Yulduz+14+years old
chiqarish parametrlarini o‘zgartirish
>>> print(a,b,c, sep='\n')
uchun qo‘llaniladi.
Yulduz
14
years old
end= ‘ ‘ Natijaviy satr qanday belgi bilan tugashini belgilaydi.
68 IV BOB. DASTURLASH ASOSLARI