Page 47 - รายงานกนผ. ประจำปี 2562

การจัดการดินและน้ําสําหรับรับมือภัยแลงทางการเกษตร

การเกษตรของประเทศไทยสวนใหญอาศัยน้ําฝนเปนหลัก และมักจะประสบกับภัยธรรมชาติ ทั้งความ
แหงแลงและน้ําทวม สําหรับความแหงแลงภาคการเกษตรจะไดรับผลกระทบโดยตรงและสรางความเดือนรอน

ใหกับเกษตรกรในบริเวณกวาง สําหรับปจจัยที่สําคัญในการเจริญเติบโตและใหผลผลิตของพืช ประกอบดวย 6

ปจจัย ไดแก 1. ชนิดหรือพันธุพืช 2. สภาพภูมิอากาศ 3. น้ํา 4. ดิน 5. ธาตุอาหารพืช 6. ศัตรูพืช โรคพืช
วัชพืช โดยปจจัยดังกลาว มีผลกระทบตอการเจริญเติบโตของพืชในกรณีที่มีน้ําที่เพียงพอตอความตองการ แต

เมื่อเกิดภัยแลงขึ้นจึงตองมีการเตรียมตัวและมีการปองกันผลกระทบจากการขาดแคลนน้ํา โดยมีการวางแผน

จัดการดินและน้ําที่เหมาะสม

ดิน

ดินนอกจากเปนที่ใหรากพืชไดยึดเกาะเพื่อตั้งตนอยูได เปนแหลงใหธาตุอาหารและดูดยึดปุยไวใหพืชได

ใชแลว ยังเปนที่ดูดยึดน้ําจากฝนหรือชลประทานไวใหพืชไดดูดกินอีกดวย น้ําในดินสวนที่เปนประโยชนตอพืช
และมีความสําคัญเกี่ยวของกับการจัดการดิน ปรากฏอยูในชองวางระหวาง อนุภาคดิน และเม็ดดิน น้ําในดิน

สวนใหญอยูในสถานะของเหลว

สมบัติของดินกับความเปนประโยชนของน้ําในดิน

1. เนื้อดิน : ความชื้นในดินที่มีประโยชนตอพืชจะมากหรือนอยขึ้นอยูกับเนื้อดินเปนหลัก โดยจะพบวา
กลุมดินเหนียวจะมีความสามารถในการอุมน้ําไดดีกวากลุมดินทราย

2. อินทรียวัตถุ : ปรับโครงสรางของดินในดินเนื้อละเอียด และเพิ่มความสามารถในการอุมน้ําและกัก
เก็บน้ําในดินเนื้อหยาบ

3. โครงสรางดิน : ดินที่มีโครงจะเพิ่มพื้นที่ผิวในการเกาะยึดของอนุภาคน้ําในดินไดดีกวาในดินที่ไมมี

โครงสราง
4. ความพรุน : ดินเนื้อละเอียดจะมีความพรุนนอยกวาดินเนื้อหยาบ

5. ความหนาแนนของดิน : ดินเนื้อละเอียดจะมีความหนาแนนสูงกวาดินเนื้อหยาบ
6. ความลึกของดินที่รากสามารถชอนไชได : ดินที่มีความลึกมากจะมีพื้นที่ในการเก็บกักน้ําไดมากกวา

ดินที่ตื้น

แหลงน้ําที่พืชใชในการเจริญเติบโตมาจาก 3 แหลงที่สําคัญคือ

1. น้ําฝน คือ น้ําที่เกิดจากการกลั่นตัวของไอน้ําตกลงมาบนพื้นโลกตามฤดูกาล

2. น้ําผิวดิน คือ แหลงน้ําที่มีอยูบนดินไดมาจากน้ําฝนและน้ําใตดินที่ไหลมา เชน แมน้ํา หนอง คลอง

บึง เปนตน