Page 47 - ดุษฎีนิพนธ์ปริญญาเอก มจร เรื่องกลยุทธ์การเผยแผ่พระพุทธศาสนาของพระธรรมทูตสายต่างประเทศ : STRATEGIES FOR BUDDHISM PROPAGATION OF OVERSEAS DHAMMADUTA BHIKKHUS

๒๙

ความเป็นผู้รู้จักประมาณในอาหาร การอยู่ในเสนาสนะที่สงัด การประกอบความเพียรในอธิจิต
นี้คือค าสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
๔๖

จากพุทธด ารัสนี้ เมื่อพิจารณาร่วมกับพุทธโอวาทคราวส่งพระสาวก ๖๐ รูป ออกไปเผยแผ่
ในครั้งแรกแล้ว สามารถวิเคราะห์ถึงหลักการและเหตุผลของค าสอนรวมถึงคุณธรรมของผู้ท าหน้าที่

เผยแผ่ได้ ดังนี้
๑) ว่าด้วยหลักการแห่งพระธรรมวินัยทั้งมวล คือการไม่ท าบาปทั้งปวง ท ากุศลให้ถึง

พร้อม และท าจิตของตนให้ผ่องแผ้ว โดยการปฏิบัติตามมรรคมีองค์แปด ซึ่งก็คือไตรสิกขา

๒) ว่าด้วยหลักการของการเผยแผ่ คือ “จงแสดงธรรมมีความงามในเบื้องต้น มีความงาม
ในท่ามกลาง และมีความงามในที่สุด จงประกาศพรหมจรรย์ พร้อมทั้งอรรถและพยัญชนะบริสุทธิ์

บริบูรณ์ครบถ้วน” หมายถึง ให้รักษาไว้ซึ่งความบริสุทธิ์แห่งพระธรรมค าสอน โดยสอนศีลเป็นเบื้องต้น
๔๗
สมาธิเป็นท่ามกลาง และปัญญาเป็นเบื้องปลาย ซึ่งก็คือการฝึกอบรมบุคคลให้เกิดการพัฒนาไป
ตามล าดับขั้นนั่นเอง อนึ่ง การพัฒนาบุคคลอันเป็นภารกิจหลักของการเผยแผ่พระพุทธศาสนานั้น

ได้แก่ การสร้างให้เขาเหล่านั้นเกิดความรู้ความเข้าใจในข้อเท็จจริงของสภาวะทั้งหลาย มีทัศนคติต่อ
สิ่งทั้งหลายอย่างถูกต้อง ปฏิบัติและจัดการกับสิ่งทั้งหลายตามที่ควรจะเป็น เพื่อให้เกิดเป็นประโยชน์

ตน คือ ความมีชีวิตอยู่อย่างส าเร็จผลดีที่สุด มีจิตใจเป็นอิสระ และประโยชน์ผู้อื่น คือสามารถช่วย

สร้างสรรค์ประโยชน์สุขแก่ชนทั้งหลายที่อยู่ร่วมกันเป็นสังคมได้
๔๘
๓) ว่าด้วยคุณธรรมของผู้ท าหน้าที่เผยแผ่ ได้แก่

(๑) อดทนอดกลั้น ทั้งต่อสภาพความเป็นอยู่ที่ล าบากและต่อการถูกดูหมิ่นหรือไม่ยอมรับ
ผู้ท าหน้าที่เผยแผ่ต้องไม่ตอบโต้เพราะเป้าหมายของการเผยแผ่คือสันติสุข

(๒) จาริกไปมิให้ยึดติดกับสถานที่ นอกจากจะเพื่อให้ได้มีโอกาสสั่งสอนผู้คนได้มากขึ้นแล้ว

ยังเป็นการท าให้ไม่ยึดติดกับลาภสักการะหรือการสะสมที่จะมีขึ้นในสถานที่ใดที่หนึ่งที่อยู่นาน
(๓) มีความเมตตากรุณาต่อสรรพสัตว์ อนุเคราะห์ด้วยธรรมอย่างไม่เลือกชั้นวรรณะ

๔) มีความกล้าหาญ ดังที่ทรงให้แยกย้ายกันไป อย่าไปทางเดียวกันสองรูป
๕) ประพฤติพรหมจรรย์เป็นแบบอย่าง จากประโยคเดิมที่ว่า “...จงประกาศพรหมจรรย์

พร้อมทั้งอรรถและพยัญชนะบริสุทธิ์บริบูรณ์ครบถ้วน” ค า‘อรรถะ’ หมายถึง เนื้อหาแท้ ๆ คือ

๔๙
การกระท า ส่วน ‘พยัญชนะ’ คือ ค าพูด

๔๖ ที.ม. (ไทย) ๑๐/๙๐/๕๐-๕๐.
๔๗ ที.สี.อ. (ไทย) ๑๙๐/๑๕๙.
๔๘ พระธรรมปิฎก (ป.อ.ปยุตฺโต), พุทธวิธีในการสอน, (กรุงเทพมหานคร: มูลนิธิพุทธธรรม, ๒๕๔๒),

หน้า ๖.
๔๙ พุทธทาสภิกขุ, อบรมพระธรรมทูต, หน้า ๓๒-๓๓.