Page 314 - เลม พรางป 2560_แกไขใหม55mb_Neat
P. 314
๒-100
ค�าราชาศัพท์หมวดพระสงฆ์
ค�าสามัญ ค�าราชาศัพท์ ค�าสามัญ ค�าราชาศัพท์
อาบน�้า สรงน�้า อาหาร จังหัน
ค�าสอน (พระสังฆราช) พระโอวาท ค�าสั่ง (พระสังฆราช) พระบัญชา
นอน จ�าวัด รับประทาน ฉัน
พระแท่น ธรรมาสน์ จดหมาย พระสมณสาสน์
(พระสังฆราช) (พระสังฆราช)
เชิญ นิมนต์ ป่วย อาพาธ
ที่นั่ง อาสนะ จดหมาย ลิขิต
เงิน ปัจจัย โกนผม ปลงผม
เรือนที่พักในวัด กุฏิ ห้องอาบน�้า ห้องสรงน�้า
ถวาย ประเคน เวลาฉันอาหารกลางวัน เพล
ห้องสุขา ถาน, เวจกุฎี อาหาร ภัตตาหาร
ตาย มรณภาพ ถวาย ประเคน
ค�าแจ้งถวายจตุปัจจัย ในปวารณา อาหารถวายพระด้วยสลาก สลากภัต
อังคาด เลี้ยงพระ สถานที่พระภิกษุใช้อาศัย เสนาสนะ
เครื่องนุ่งห่ม ไตรจีวร ยารักษาโรค คิลานเภสัช
คนรู้จัก อุบาสก, อุบาสิกา ลักษณนามส�าหรับ รูป
ลักษณนามส�าหรับ องค์ พระภิกษุ
พระพุทธรูป
การใช้ค�าราชาศัพท์ที่ควรสังเกต
การใช้ค�าว่า “พระ” “พระบรม” “พระราช”
“พระ” ใช้น�าหน้าค�านามที่เป็นอวัยวะ ของใช้ เช่น พระชานุ พระนลาฏ พระขนง เป็นต้น
“พระบรม” ใช้เฉพาะพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เช่นพระบรมราโชวาทพระบรมราชานุเคราะห์
พระปรมาภิไธย เป็นต้น
“พระราช” ใช้น�าหน้าค�านาม แสดงว่าค�านามนั้นเป็นของ พระมหากษัตริย์, สมเด็จพระบรมราชินี
สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ เช่นพระราชประวัติ พระราชานุญาต พระราชวโรกาส
เป็นต้น
การใช้ค�าว่า “ทรง” มีหลัก ๓ ประการ คือ
น�าหน้าค�านามสามัญบางค�าท�าให้เป็นกริยาราชาศัพท์ได้ เช่น ทรงรถ ทรงดนตรี ทรงช้าง ทรงเครื่อง เป็นต้น
น�าหน้าค�ากริยาสามัญท�าให้เป็นกริยาราชาศัพท์ เช่น ทรงวิ่ง ทรงเจิม ทรงออกก�าลังกาย ทรงใช้ เป็นต้น น�าหน้า
ค�านามราชาศัพท์ท�าให้เป็นกริยาราชาศัพท์ เช่น ทรงพระราชด�าริ ทรงพระอักษร ทรงพระด�าเนิน ทรงพระราชนิพนธ์
เป็นต้นค�ากริยาที่เป็นราชาศัพท์อยู่แล้วไม่ใช้ “ทรง” น�าหน้า เช่น เสวย เสด็จ โปรด เป็นต้น
การใช้ราชาศัพท์ให้ถูกต้องตามส�านวนไทย ไม่นิยมเลียนแบบส�านวนต่างประเทศ
ถ้ามาต้อนรับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ต้องใช้ว่า ประชาชนมาเฝ้าฯ รับเสด็จ ค�าว่า “เฝ้าฯ รับเสด็จ”
ย่อมาจาก “เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ” ไม่ใช้ค�าว่า “ถวายการต้อนรับ” ค�าว่า “คนไทยมีความจงรักภักดี”
หรือ “แสดงความจงรักภักดี” ใช้ได้ แต่ไม่ควรใช้ค�าว่า “ถวายความจงรักภักดี”
การใช้ค�าราชาศัพท์ให้ถูกต้องตามเหตุผล
ค�าว่า “อาคันตุกะ” “ราชอาคันตุกะ” และ “พระราชอาคันตุกะ” ใช้ดังนี้คือให้ดูเจ้าของบ้านเป็นส�าคัญ
เช่น แขกของพระมหากษัตริย์ ใช้ค�าว่า “ราช” น�าหน้า ถ้าไม่ใช่แขกของพระมหากษัตริย์ก็ไม่ต้องมี “ราช” น�าหน้า
ในการถวายสิ่งของแด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ถ้าเป็นของเล็กยกได้ก็ใช้ “ทูลเกล้าฯ ถวาย” ถ้าเป็นของใหญ่
ยกไม่ได้ใช้ “น้อมเกล้าฯ ถวาย”
