Page 18 - bangkok yai

12

ของไทยสมัยโบราณ เพราะชื่อวัดที่แทจริงมักจะไมมี จึงเรียกชื่อวัดตามชื่อตําบลที่ตั้ง เชน วัดบางลําพู
วัดปากลําภู เปนตน ตอมาเมื่อไดสรางวัดขึ้นอีกวัดหนึ่งในตําบลเดียวกันนี้ แตอยูล้ําเขาไปในคลองบางกอกใหญ
หรือคลองบางหลวงชาวบานเรียกชื่อวัดที่สรางใหมวา “วัดมะกอกใน” จึงเรียกวัดมะกอกเดิม ซึ่งอยู
ตอนปากคลองบางกอกใหญ หรือคลองบางหลวงวา “วัดมะกอก” เพื่อใหทราบวาเปนคนละวัด
สวนที่เปลี่ยนเปน“วัดแจง” นั้น มีเรื่องเลาสืบตอกันมาวา สมัยสมเด็จพระเจากรุงธนบุรี

(สมเด็จพระเจาตากสินมหาราช) ไดทรงกอบกูกรุงศรีอยุธยาสําเร็จเรียบรอย ใน พ.ศ.2310 แลว มี
พระราชประสงคจะยายราชธานีมาตั้ง ณ กรุงธนบุรี จึงเสด็จกรีฑาพลลองลงมาทางชลมารค เมื่อมาถึง
หนาวัดนี้ก็ไดอรุณหรือรุงแจงพอดี ทรงพระราชดําริเห็นเปนอุดมมหามงคลฤกษ จึงโปรดใหเทียบเรือ

พระที่นั่งที่ทาน้ํา แลวขึ้นไปทรงสักการบูชาพระมหาธาตุในขณะนั้นมีความสูงประมาณ8 วา ประดิษฐาน
อยูริมฝงแมน้ําหนาวัด และไดเสด็จประทับแรมที่ศาลาการเปรียญใกลรมโพธิ์ ตอมาโปรดใหบูรณปฏิสังขรณ
วัดแลวเปลี่ยนชื่อเสียใหมเปน “วัดแจง” นอกจากนี้ยังมีหลักฐานวา สมเด็จฯ กรมพระยาดํารงราชานุภาพ
ไดทูลสมเด็จฯเจาฟากรมพระยานริศรานุวัดติวงศไววา “หมอมฉันเคยเห็นแผนที่เมืองธนบุรีที่ฝรั่งเศส

ทําขึ้นในรัชกาลสมเด็จพระนารายณฯ ในแผนที่นั้นมีแตวัดเลียบกับวัดแจง แตวัดโพธิ์หามีไม ตรงที่
วัดพระธาตุพนเวลานั้นยังเปนชานปอมใหญ ซึ่งอยูราวโรงเรียนราชินีเพราะฉะนั้นวัดโพธิ์เปนวัดที่สราง
เมื่อชวงรัชกาลสมเด็จพระนารายณฯ มาแลว
จากหลักฐานนี้ทําใหเห็นไดชัดวา วัดแจงนั้นมีมากอนที่สมเด็จพระเจากรุงธนบุรีจะทรงยาย

ราชธานีมายังกรุงธนบุรีตามเรื่องที่ไดกลาวมาแลว และชาวฝรั่งเศสผูทําแผนที่เมืองธนบุรีในสมัยสมเด็จ
พระนารายณมหาราช คือ เรือเอก เดอฟอรบัง (Claude de Forbin) กับนายชาง เดอ ลามาร (de Lamare)
ซึ่งตอมา เดอฟอรบัง นั้น ไดรับพระราชทานบรรดาศักดิ์เปน “ออกพระศักดิสงคราม” มีตําแหนงเปน
ผูบังคับปอมและเปนเจาเมืองที่บางกอกดวย อันเปนบําเหน็จความชอบสําคัญ เพราะวายศบรรดาศักดิ์

นี้ก็เทียบเทากับชั้นจอมพลของประเทศฝรั่งเศส ราชทินนามนี้แปลวา “เทพเจาซึ่งมีแสงสวางและชํานาญ
ในการสงคราม”
เรือเอก เดอฟอรบัง (Claude de Forbin) และนายชาง เดอ ลามาร (de Lamare) นั้น ได

เดินทางเขามาถึงกรุงศรีอยุธยา เมื่อเดือนตุลาคม พ.ศ. 2228 พรอมกับคณะทูตและคณะบุคคลอีก
หลายทาน เชอวาลิเอรเดอโชมองต เปนราชฑูตและผูบัญชาการกระบวนเรือรบหลวง ซึ่งพระเจา
หลุยสที่ 14 กษัตริยกรุงฝรั่งเศส ทรงแตงตั้งมาเจริญพระราชไมตรีกับสมเด็จพระนารายณมหาราช
ตอมาในรัชกาลพระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหลานภาลัย รัชกาลที่ 2 พระองคทรงดําเนินการ
บูรณะปฏิสังขรณตอจนเสร็จทั้งไดทรงปนหุนพระพุทธรูปดวยฝพระหัตถ และโปรดใหหลอขึ้นประดิษฐาน

เปนพระประธานในพระอุโบสถ และโปรดใหมีมหรสพสมโภชฉลองวัดในป พ.ศ. 2363 แลวโปรด
พระราชทาน พระนามวัดวา "วัดอรุณราชธาราม"
ในสมัยพระบาทสมเด็จพระนั่งเกลาเจาอยูหัว รัชกาลที่ 3 ไดทรงปฏิสังขรณวัดอรุณฯใหม

หมดทั้งวัด พรอมทั้งโปรดใหกอสรางพระปรางคตามแบบที่ทรงคิดขึ้นจนสําเร็จเปนพระเจดียสูง 1 เสน13
วา 1 ศอก 1 คืบ กับ 1 นิ้ว ฐานกลมวัดโดยรอบได 5 เสน 37 วา ซึ่งการกอสรางและปฏิสังขรณ
สิ่งตาง ๆ ภายในวัดอรุณฯ นี้สําเร็จลงแลว แตยังไมทันมีงานฉลองก็สิ้นรัชกาลที่ 3 ในป พ.ศ. 2394เมื่อ
พระบาทสมเด็จพระจอมเกลาเจาอยูหัว รัชกาลที่ 4 เสด็จเถลิงถวัลยราชสมบัติ พระองคไดโปรดใหสราง

และปฏิสังขรณสิ่งตาง ๆ ในวัดอรุณฯ เพิ่มเติมอีกหลายอยาง ทั้งยังไดอัญเชิญพระบรมอัฐิของ