Page 58 - Chom Thong

50

เรื่องที่ 1 กฐินหลวงพระราชทาน
กกกกกกก กฐิน เป็นศัพท์ในพระวินัยปิฎกเถรวาท เป็นชื่อเรียกผ้าไตรจีวรที่พระพุทธเจ้าทรงอนุญาต
ให้ภิกษุผู้อยู่จ าพรรษาครบ 3 เดือนแล้ว สามารถรับมานุ่งห่มได้ โดยค าว่าการทอดกฐิน หรือการกราน

กฐิน จัดเป็นสังฆกรรมประเภทหนึ่งตามพระวินัยบัญญัติเถรวาทที่มีก าหนดเวลา คือพระสงฆ์สามารถ
กระท าสังฆกรรมนี้ได้นับแต่วันแรม 1 ค่ า เดือน 11 ไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ า เดือน 12 เท่านั้น โดยมี
วัตถุประสงค์ส าคัญคือสร้างความสามัคคีในหมู่คณะสงฆ์ และอนุเคราะห์ภิกษุผู้ทรงคุณที่มีจีวร
ช ารุด ดังนั้นกฐินจึงจัดเป็นเรื่องเกี่ยวกับสังฆกรรมของพระสงฆ์โดยจ าเพาะ กฐินมีก าหนดระยะเวลา

ถวาย จะถวายตลอดไปเหมือนผ้าชนิดอื่นมิได้ ระยะเวลานั้นมีเพียง 1 เดือน คือตั้งแต่วันแรม 1 ค่ า
เดือน 11 ไปจนถึงวันขึ้น 15 ค่ า เดือน 12 (วันเพ็ญเดือน 12) ระยะเวลานี้เรียกว่า กฐินกาล คือ
ระยะเวลา ทอดกฐิน หรือ เทศกาลทอดกฐิน การทอดกฐินหรือการถวายผ้ากฐินเป็นกาลทาน เป็น
การถวายทานที่พระพุทธเจ้าทรงบัญญัติไว้ในคัมภีร์พระวินัยปิฎก ชื่อมหาวัคค์ เรื่อง กฐินขันธกะ

(หมวดว่าด้วยกฐิน) ผ้ากฐิน ผ้าที่จะท าเป็นผ้ากฐินได้นั้น เป็นผ้าใหม่ก็ได้, ผ้าเทียมใหม่ก็ได้, ผ้าเก่าหรือ
ผ้าบังสุกุลก็ได้ แต่ผ้าเหล่านี้จะต้องมีพอที่จะท าไตรจีวรผืนใดผืนหนึ่ง (ผ้าไตรจีวร ของพระสงฆ์มี 3 ผืน
คือ สบง = ผ้านุ่ง, จีวร = ผ้าห่ม, และสังฆาฏิ = ผ้าซ้อนห่ม หรือผ้าพาด) ผ้านี้คือผ้าองค์กฐิน ส่วน

สิ่งของอื่น ๆ ไม่ใช่องค์กฐิน แต่เป็นบริวารกฐิน บริวารกฐินนี้จะมีมากหรือน้อยก็ได้ไม่มีก าหนด แล้วแต่
ตามศรัทธาของผู้ถวาย
กกกกกกก กฐินพระราชทาน เป็นผ้าพระกฐินพระราชทานที่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานผ้าพระกฐิน และเครื่องกบินแก่พระบรมวงศานุวงศ์
ข้าราชบริพาร ส่วนราชการ หน่วยงาน สมาคม หรือเอกชน ให้ไปถวายยังพระอารามหลวงส าคัญ 16

พระอาราม ที่สงวนไว้ไม่ให้มีการขอพระราชทาน คือกรุงเทพมหานคร จ านวน 12 พระอาราม และ
ต่างจังหวัด 4 พระอาราม (ในปัจจุบันกรมการศาสนารับผิดชอบจัดผ้าพระกฐินและเครื่องกฐินถวาย)
ประกอบด้วย 1) วัดพระเชตุพนวิมลมังคลาราม 2) วัดอรุณราชวราราม 3) วัดราชโอรสาราม

4) วัดราชประดิษฐสถิตมหาสีมาราม 5) วัดเบญจมบพิตรดุสิตวนาราม 6) วัดบวรนิเวศวิหาร 7) วัดราช
บพิธสถิตมหาสีมาราม 8) วัดสุทัศนเทพวราราม 9) วัดราชาธิวาส 10) วัดมกุฏกษัตริยาราม
11) วัดเทพศิรินทราวาส 12) วัดมหาธาตุยุวราชรังสฤษฎิ์ 13) วัดพระปฐมเจดีย์ 14) วัดนิเวศธรรม
ประวัติ 15) วัดสุวรรณดาราราม และ 16) วัดพระศรีรัตนมหาธาตุ

กกกกกกก กล่าวโดยสรุป พระราชพิธีที่ส าคัญทางศาสนาของวัดราชโอรสาราม ราชวรวิหาร คือ
กฐินหลวงพระราชทาน พระราชพิธีทรงบ าเพ็ญพระราชกุศลในเทศกาลทอดกฐิน เริ่มตั้งแต่วันออก
พรรษาตรงกับวันแรม 1 ค่ า เดือน 11 จนถึงวันสิ้นสุดกาลกฐิน คือ วันแรม 1 ค่ า เดือน 12 รวมเวลา
ได้ 1 เดือน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวจะเสด็จพระราชด าเนินไปถวายผ้าพระกฐินตามพระอาราม

หลวงเป็นราชประเพณีเป็นประจ าทุกปี ตั้งแต่วันแรม 6 ค่ า เดือน 11 ไปจนถึงวันแรม 9 ค่ า เดือน 11
โดยเสด็จพระราชด าเนินทั้งทางบกและทางเรือ ดังภาพ