Page 4 - ประวัติพระบรมมหาราชวัง
P. 4
การใช้งานของพระบรมมหาราชวัง
พระบรมมหาราชวังได้ใช้เป็นที่ประทับและศูนย์กลางการปกครองของ
พระมหากษัตริย์สมัยรัตนโกสินทร์มาตลอด จนถึงกลางรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระ
จุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวและ
พระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้เสด็จประทับเพียงครั้งคราว
ในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระปรเมนทรมหาอานันทมหิดล พระอัฐมรามาธิบ
ดินทรได้เสด็จประทับ ณ พระที่นั่งบรมพิมาน ในพระบรมมหาราชวัง กระทั่งเสด็จ
สวรรคต หลังจากนั้นจนถึงปัจจุบัน มิได้มีพระมหากษัตริย์เสด็จมาประทับใน
พระบรมมหาราชวังเป็นการถาวรอีก ปัจจุบันพระที่นั่งบรมพิมาน เป็นเขตพระราชฐาน
และที่ประทับส่วนพระองค์ใน ทูลกระหม่อมหญิงอุบลรัตนราชกัญญา สิริวัฒนาพรรณวดี
ในรัชกาลที่ 9 พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชเสด็จประทับบ้างเป็นครั้ง
คราว เช่นเวลาซ่อมพระตําหนักจิตรลดารโหฐาน หรือเวลามีการพระราชพิธี เป็นต้น
พระบรมมหาราชวังใช้เป็นสถานที่ประกอบพระราชพิธีสําคัญต่าง ๆ ตามพระราช
ประเพณี, เป็นที่รับแขกเมือง และพระราชอาคันตุกะ รวมทั้งเป็นที่ตั้งพระบรมศพและพระ
ศพของพระบรมวงศานุวงศ์ชั้นสูง ส่วนบริเวณเขตพระราชฐานชั้นนอกได้ใช้เป็นที่ตั้งของ
สถานที่ราชการ เช่น สํานักพระราชวัง, สํานักราชเลขาธิการและสํานักงานราชบัณฑิตย
สภา และเขตพระราชฐานชั้นในก็มิได้เป็นที่อยู่อาศัยของเจ้านายฝ่ายในอีกต่อไป แต่ยังคง
เป็นที่ทําการและที่พํานักของข้าราชการสํานักพระราชวัง ฝ่ายพระราชฐานชั้นในบางส่วน
ซึ่งล้วนเป็นสตรีทั้งสิ้น
เขตพระราชฐานของพระบรมมหาราชวัง
พระบรมมหาราชวังสามารถแบ่งพื้นที่ออกเป็นบริเวณวัดพระศรีรัตนศาสดาราม
และเขตพระราชฐานอันเป็นพื้นที่สําหรับเป็นที่ประทับและบริหารราชการแผ่นดินของ
พระมหากษัตริย์ โดยเขตพระราชฐานสามารถแบ่งออกเป็น 3 ส่วน ได้แก่
• เขตพระราชฐานชั้นหน้า
เขตพระราชฐานชั้นหน้า นับตั้งแต่ประตูวิเศษไชยศรีถึงประตูพิมานไชยศรี (ไม่นับรวม
บริเวณวัดพระศรีรัตนศาสดาราม) รวมทั้ง บริเวณรอบนอกกําแพงชั้นในของ
พระบรมมหาราชวัง เป็นที่ตั้งของหน่วยราชการต่าง ๆ และที่ทําการของทหารรักษา
พระราชวัง เช่น สํานักพระราชวัง สํานักราชเลขาธิการ ราชบัณฑิตยสถาน
