Page 127 - วิทยาศาสตร์ม.ปลาย
P. 127
127
เรื่องที่ 6 การวางแผนพัฒนาทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
ทรัพยากรธรรมชาติ หมายถึง สิ่งที่มีอยู่ตามธรรมชาติ ซึ่งได้แก่ อากาศ น ้า ดิน แร่ธาตุ ป่าไม้ สัตว์
ป่า พลังงานความร้อน พลังงานแสงแดด และอื่น ๆ มนุษย์ได้ใช้ทรัพยากรธรรมชาติในการด ารงชีวิต
นับตั้งแต่เกิดจนกระทั้งตาย ทรัพยากรธรรมชาติจึงเป็นประโยชน์และมีความส าคัญอย่างยิ่งต่อมวลมนุษย์
สิ่งแวดล้อม หมายถึง สิ่งต่าง ๆ ทุกสิ่งที่อยู่ล้อมรอบตัวเราทั้งสิ่งที่มีชีวิตและไม่มีชีวิต สิ่งต่าง ๆ
เหล่านี้อาจเป็นได้ทั้งสิ่งที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติและสิ่งที่มนุษย์สร้างขึ้น สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นโดยธรรมชาติ
ได้แก่ บรรยากาศ น ้า ดิน แร่ธาตุ พืชและสัตว์ ส่วนสิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น ได้แก่ สาธารณูปการต่าง ๆ
เช่น ถนน เขื่อนกันน ้า ฝาย คูคลอง เป็นต้น
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมนั้นมีความส าคัญมากต่อการพัฒนาและความเจริญของ
ประเทศ ตลอดจนถึงคุณภาพชีวิตที่ดีของประชาชน ประเทศที่มีทรัพยากรธรรมชาติอุดมสมบูรณ์และ
สิ่งแวดล้อมดี ก็จะส่งผลให้ประชาชนในประเทศนั้นมีคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีด้วยอย่างไม่ต้อง
สงสัย
ปัจจุบัน ประเทศไทยมีปัญหาเกี่ยวกับความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
หลายประการ ซึ่งจ าเป็นต้องแก้ไข เช่น เรื่องป่าไม้ถูกท าลาย น ้าในแม่น ้าล าคลองเน่าเสีย มลพิษของอากาศ
ในพื้นที่บางแห่งมีมากจนถึงขีดอันตรายเหล่านี้เป็นต้น การแก้ไขในเรื่องเช่นนี้อาจท าได้โดยการจัดการ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมอย่างถูกต้องโดยเร่งด่วน หลักการในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ
สิ่งแวดล้อมอาจท าได้โดยพิจารณาเป็นเรื่อง ๆ ดังต่อไปนี้
ทรัพยากรที่ใช้แล้วหมดไป ได้แก่
น ้ามันปิโตรเลียมและก๊าซธรรมชาติ เป็นทรัพยากรธรรมชาติที่หมดสิ้นได้เมื่อหมดแล้วก็ไม่
สามารถเกิดขึ้นมาใหม่ได้ หรือถ้าเกิดใหม่ก็ต้องใช้เวลานานหลายล้านปีจึงจะเกิดมีขึ้น แต่ในการใช้เราจะใช้
หมดไปในวันเวลาอันรวดเร็ว การจัดการทรัพยากรประเภทนี้ จึงต้องเน้นให้ใช้อย่างประหยัด ใช้ให้คุ้มค่า
ที่สุดและให้ได้ประโยชน์ที่สุด ไม่เผาทิ้งไปโดยเปล่าประโยชน์
สินแร่ เป็นทรัพยากรที่หมดสิ้นได้ และถ้าหมดสิ้นแล้วก็ยากที่จะท าให้มีใหม่ได้ การจัดการเกี่ยวกับ
สินแร่ท าได้โดยการใช้แร่อย่างฉลาดเพื่อให้แร่ที่ขุดขึ้นมาใช้ได้ประโยชน์มากที่สุด แร่ชนิดใดที่เมื่อใช้แล้วอาจน า
กลับมาใช้ใหม่ได้อีกก็ให้น ามาใช้ ไม่ทิ้งให้สูญเปล่า นอกจากนั้นยังต้องส ารวจหาแหล่งแร่ใหม่ ๆ อยู่เสมอ
ทรัพยากรที่ใช้ไม่หมดสิ้น มีอยู่ในธรรมชาติมากมายหลายชนิด เช่น ป่าไม้ สัตว์ป่า น ้า ดิน และ
อากาศ
ป่าไม้ เป็นทรัพยากรไม่หมดสิ้น เพราะถ้าป่าถูกท าลาย ก็อาจปลูกป่าขึ้นมาทดแทนได้ การจัดการ
เกี่ยวกับป่าไม้ท าได้ โดยการรักษาป่าไม้ให้คงสภาพความเป็นป่า ถ้าตัดต้นไม้ลงเพื่อน ามาใช้ประโยชน์ก็ต้อง
ปลูกใหม่เพื่อทดแทนเสมอ ไม้ที่ตัดจากป่าต้องใช้ได้คุ้มค่า และหาวัสดุอื่นมาใช้แทนเพื่อลดการใช้ไม้ลงให้
มาก
