Page 13 - Chapter 3

10

ใบความรู้ที่ 2

เรื่อง หลักในการดุลสมการเคมี

จุดประสงค์การเรียนรู้ นักเรียนสามารถดุลสมการเคมีได้

การดุลสมการ

ดุลสมการโดยหาตัวเลขสัมประสิทธิ์มาเติมหน้าสูตรเคมี เพื่อท าให้อะตอมชนิดเดียวกันทั้ง
ทางซ้ายและขวาของสมการ มีจ านวนเท่ากัน

โดยทั่ว ๆ ไป อาจจะก าหนดวิธีการดังนี้

1. พิจารณาจากสมการคร่าว ๆ ก่อนว่ามีธาตุอิสระหรือไม่ ถ้ามีให้ดุลธาตุอิสระเป็นกรณี
สุดท้าย

2. เริ่มต้นท าจ านวนอะตอมของธาตุต่าง ๆ ในโมเลกุลใหญ่ที่สุดให้เท่ากันก่อน (ถ้าในโมเลกุลนี้

มีธาตุอิสระอยู่ด้วย ยังไม่ต้องดุลธาตุอิสระ) หลังจากนั้นจึงดุลอะตอมของธาตุในโมเลกุลที่เล็กลงตามล าดับ
3. หลังจากดุลอะตอมของธาตุต่าง ๆ หมดแล้ว จึงดุลอะตอมของธาตุอิสระ (ถ้ามี)

4. บางกรณีอาจจะต้องท าจ านวนอะตอมของธาตุทางซ้ายและทางขวาของสมการให้เป็นเลขคู่

ก่อน เพื่อความสะดวกในการดุล

ตัวอย่าง 1 ให้เขียนและดุลสมการปฏิกิริยาระหว่างโลหะโซเดียมและแก๊สคลอรีนเกิดเป็น โซเดียมคลอไรด์

แนวค ำตอบ (1) เขียนสูตรสารตั้งต้นและสารผลิตภัณฑ์
Na(s) + Cl 2(g)  NaCl(s)

(2) ดุลจ านวนอะตอมของ Cl

Na(s) + Cl 2(g)  2NaCl(s)

(3 ดุลจ านวนอะตอมของ Na

2Na(s) + Cl 2(g)  2NaCl(s)