Page 18 - Chapter 3

15

ใบความรู้ที่ 3

เรื่อง การเขียนสมการเคมี

จุดประสงค์การเรียนรู้ นักเรียนสามารถเขียนและดุลสมการโมเลกุลและสมการไอออนิกได้

รูปแบบของสมการเคมี

รูปแบบของสมการเคมีอาจจะแบ่งเป็น 2 ประเภท คือ สมการโมเลกุล (Molecular

equation) และสมการไอออนิก (Ionic equation)

ก. สมกำรโมเลกุล หมำยถึง สมการเคมีที่สารทั้งหมดในปฏิกิริยา ทั้งสารตั้งต้น และผลิตภัณฑ์
เขียนอยู่ในรูปของสูตรโมเลกุล หรืออะตอม เช่น

2KI (aq) + Pb(NO 3) 2 (aq)  PbI 2 (s) + 2KNO 3 (aq)
Zn(s) + 2HCl (aq)  ZnCl 2 (aq) + H 2 (g)

NaOH (aq) + HCl (aq)  NaCl (aq) + H 2O ( l )

ข. สมกำรไอออนิก หมำยถึง สมการที่แสดงไอออนอิสระของสารประกอบไอออนิกในสารละลายครบ

ทุกชนิด ส่วนสมการเคมีที่แสดงเฉพาะไอออนที่เข้าท าปฏิกิริยากันแล้วเกิดเป็นผลิตภัณฑ์ เรียกว่า

สมการไอออนิกสุทธิ เช่น เมื่อผสมสารละลายแคลเซียมไฮดรอกไซด์ ( Ca(OH) 2 ) กับสารละลาย
โซเดียมคาร์บอเนต ( Na 2CO 3 ) แล้วพบว่ามีตะกอนเกิดขึ้น

สมการไอออนิก
2-
+
-
2+
-
+
Ca (aq) + 2OH(aq) + 2Na (aq) + CO 3 (aq)  CaCO 3(s) + 2OH(aq) + 2Na (aq)
สมการไอออนิกสุทธิ
2+
2-
Ca (aq) + CO 3 (aq)  CaCO 3(s)
สมการไอออนิกสุทธิที่สมบูรณ์จะต้องท าให้ดุลทั้งจ านวนอะตอมและจ านวนประจุโดยเติมเลข

ข้างหน้าอนุภาคที่เกี่ยวข้องในปฏิกิริยา เช่น
+
-
Ag (aq) + Cl (aq)  AgCl(s)
-
2+
Pb (aq) + 2I (aq)  PbI 2(s)
+
2+
Mg(s) + 2H (aq)  Mg (aq) + H 2(g)