Page 203 - รายงานสืบเนื่องการสัมมนาวิชาการ 65
P. 203
รายงานสืบเนื่องการสัมมนาวิชาการเนื่องในโอกาสการสถาปนาคณะสังคมสงเคราะห์ศาสตร์ มธ. ปีที่ 65
สงเคราะห์เด็กและเยาวชน ส าหรับสถานพินิจ เพื่อท าหน้าที่ให้ค าปรึกษาแก่ผู้อ านวยการสถานพินิจ ช่วยเหลือกิจการสถาน
พินิจ เพื่อสวัสดิภาพและอนาคตของเด็กและเยาวชน และปฏิบัติหน้าที่อื่นตามระเบียบที่อธิบดีก าหนด
นอกจากนี้นักสังคมสงเคราะห์ได้มีการประสานความร่วมมือกับบุคคลและองค์กรเครือข่ายเพื่อระดมทรัพยากรใน
การให้ความช่วยเหลือเด็กและเยาวชนในและนอกสถานควบคุม โดยแสวงหาและสร้างเครือข่ายความร่วมมือระหว่างสถาน
พินิจฯ ศูนย์ฝึกและอบรมฯกับบุคคล องค์กร ทั้งภาครัฐและเอกชน และประสานความร่วมมือกับเครือข่ายในการจัดโครงการ
กิจกรรมและบริการในการให้ความช่วยเหลือเด็กและเยาวชน และการติดตามดูแลช่วยเหลือเด็กและเยาวชนภายหลังปล่อย
ประเด็นข้อท้าทายในงานสังคมสงเคราะห์ต่อการป้องกันและแก้ไขปัญหาเด็กและเยาวชนกระท าผิดซ้ า
นโยบายของรัฐและตัวชี้วัดหน่วยงาน
จากที่ยุทธศาสตร์กระทรวงยุติธรรม ระยะ 20 ปี (พ.ศ.2560-2579) มียุทธศาสตร์เรื่องการสร้างความปลอดภัย และ
ความสงบสุขในสังคม ได้มีเป้าหมายหลักคือการลดการกระท าผิดซ้ าของผู้กระท าผิด ท าให้กรมพินิจและคุ้มครองเด็กและ
เยาวชน มียุทธศาสตร์การลดการกระท าผิดซ้ าในกลุ่มเด็กและเยาวชน โดยก าหนดเป็นตัวชี้วัดของหน่วยงานคือ ร้อยละของเด็ก
และเยาวชนที่สามารถติดตามได้หลังปล่อยจากศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน และร้อยละของเด็กและเยาวชนที่สามารถ
กลับไปด าเนินชีวิตในสังคมได้อย่างปกติสุข ซึ่งส่งผลต่อการปฏิบัติงานของนักสังคมสงเคราะห์ ที่รับผิดชอบเรื่องการเตรียม
ความพร้อมปล่อย และการติดตามดูแลเด็กและเยาวชนภายหลังปล่อย โดยต้องปฏิบัติงานให้ได้ตามที่ตัวชี้วัดก าหนดไว้
กระแสสังคมต่อกลุ่มเด็กและเยาวชนกระท าผิดซ้ า
จากกระแสสังคมตามสื่อต่างๆ จะพบว่า หากมีข่าวเด็กและเยาวชนกระท าผิด และมีการกล่าวถึงประวัติการกระท า
ผิด และหากเคยกระท าผิดมาก่อน หรือเป็นการกระท าผิดซ้ า คนส่วนใหญ่มักมองว่า เด็กและเยาวชนยังไม่รู้สึกเข็ดหลาบ
ส านึกในการกระท าผิด และส่งผลต่อการมองหน่วยงานและบุคลากรที่เกี่ยวข้อง อย่างเช่น สถานพินิจฯ และศูนย์ฝึกและอบรม
ฯว่าไม่ได้เอาจริงเอาจังในการด าเนินการบ าบัดแก้ไขฟื้นฟูเด็กและเยาวชนให้เป็นกลับตนคนดี ท าให้บุคลากรที่ท างานในการ
บ าบัดแก้ไขฟื้นฟูเด็กและเยาวชนกระท าผิดอาจไม่ได้รับความเชื่อถือ และที่ส าคัญอาจส่งผลกระทบต่อเด็กและเยาวชน
ภายหลังปล่อยตัวในการได้รับโอกาสจากสังคมในการด าเนินชีวิตภายหลังปล่อยตัว
สัดส่วนนักสังคมสงเคราะห์ต่อกลุ่มเป้าหมายเด็กและเยาวชน
ตามกรอบนักสังคมสงเคราะห์ของศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน และสถานพินิจและคุ้มครองเด็กและเยาวชน มี
เพียงแห่งละ 2 คน ปฏิบัติงานในกลุ่มบ าบัดแก้ไขฟื้นฟู และกลุ่มประสานกิจกรรมชุมชน ไม่รวมนักสังคมสงเคราะห์ที่ปฏิบัติ
หน้าที่ Individual Routing Counselor หรือ IRC ซึ่งหากเทียบสัดส่วนนักสังคมสงเคราะห์ต่อจ านวนเด็กและเยาวชนในแต่ละ
ศูนย์ฝึกและอบรมเด็กและเยาวชน ที่มีเด็กและเยาวชนประมาณ 300- 400 คน พบว่า นักสังคมสงเคราะห์ต้องรับผิดชอบดูแล
ช่วยเหลือเด็กและเยาวชนค่อนข้างมาก และต้องท างานกับครอบครัว ชุมชน และภาคีเครือข่าย อีกทั้งยังต้องมีภาระงานอื่นๆ
ที่ได้รับมอบหมาย ท าให้การบ าบัดแก้ไขฟื้นฟูช่วยเหลือเด็กและเยาวชนเฉพาะราย อาจไม่มีประสิทธิภาพ ไม่เข้าถึงปัญหาที่
แท้จริงตามสภาพปัญหาและความจ าเป็นของเด็กและเยาวชนแต่ละรายได้
งานสังคมสงเคราะห์ต่อการป้องกันและแก้ไขปัญหาเด็กและเยาวชนกระท าผิดซ้ า
ส าหรับกระบวนการยุติธรรมเด็กและเยาวชนของประเทศไทยนั้น แม้จะตระหนักถึงความส าคัญของการมีแนว
ทางการบ าบัดแก้ไขฟื้นฟูให้กับเด็กเป็นรายบุคคลและการติดตามช่วยเหลือเด็กที่กลับเข้าสู่ชุมชน โดยมีการก าหนดไว้ใน
กฎหมายและระเบียบการปฏิบัติงานที่เกี่ยวข้อง แต่หน่วยงานและผู้ปฏิบัติงานยังขาดความรู้ความเข้าใจ รวมถึงขาดวิธีการและ
ระบบการบริหารจัดการที่เหมาะสม เพื่อให้สามารถด าเนินการตามแนวทางและข้อก าหนดต่างๆ ได้ ดังนั้นจึงมีความจ าเป็น
อย่างยิ่งที่จะต้องมีการพัฒนาระบบ รูปแบบและวิธีการบ าบัดแก้ไขฟื้นฟูเด็กและเยาวชนให้มีความสอดรับกับสภาพปัญหาและ
ความจ าเป็นของเด็กและเยาวชนแต่ละราย
201
