Page 21 - 37_Lirydram_2022

jego życia należałoby rozumieć inaczej (może jest to dość przewrotne...). To nie filozofia wyznacza sztukę życia, tylko sztuka życia określa filozofię każdego czło- wieka, który potrafi wyciągać konkretne wnioski z własnych doświadczeń i prze- kazywać następnym pokoleniom. Powie- działbym, że dzisiaj króluje swoista odmia- na neostoicyzmu, któ- rej główną przyczyną jest arywizm. Swoją drogą myśl Cycerona, że „sztuka jest filozo- fią życia” jest bliższa filozofii konfucjańskiej. Cyceron nie miał na myśli artystycznych konotacji słowa „sztu- ka”. Wręcz przeciwnie, przytacza powody uczęszczania ludzi na Agorę, zwracając uwagę na konkretną grupę uczestników
i ich zachowania, a obserwatorów nazywa po prostu bezinteresownymi mędrcami.
Na początku XX wieku Ferdinand Ebner zapoczątkował nurt filozoficzny zwany filozofią dialogu albo filozofią spotkania. Nie jest to jednorodny nurt myślowy, a jej przedstawiciele są reprezentantami
odmiennych tradycji i religii: Martin Buber- -dialogiczna relacja „Ja”-„Ty”, Emmanuel Levinas-podział relacji „Ja”-„Ty” na relację ontologiczną, w której „Ty” redukowane jest do „Ja”, a wszystko zdeterminowane jest przez miłość lub jej brak, oraz metafi- zyczną, w której relacja „Inny-Toż-Samy”, która istnieje zawsze w przestrzeni etycznej, w dobroci i odpowiedzialności, bardzo roz- winięta w teologii protestanckiej m.in. przez Karla Bartha i w końcu ks. Józef Tischner relacja „Pytający-Zapytany”. Który z trzech typów filozofii dialogu jest panu najbliższy i do którego nawiązuje pan w swoim życiu i swojej twórczości?
Oczywiście ks. Józef Tischner dlatego, że jego wypowiedzi nacechowane są dużą dozą hu- moru i pełne cytatów z porzekadeł ludowych jego parafian – górali. Pragnę zwrócić uwagę na fakt, że Ferdinand Ebner – wiejski nauczy- ciel w józefińskiej Austrii oraz inne osoby kojarzone z filozofią dialogu: Emmanuel Le- vinas, Martin Buber nie miały akademickiego wykształcenia filozoficznego, które w tym czasie sprowadzało się właściwie do historii poglądów i specjalizacji w poszczególnych gałęziach filozofii (etyki, estetyki, gnoseologii i ontologii). Wymieniony protestancki teo- log Karl Barth zdaniem teoretyków filozofii i teologii zajmował się zupełnie innymi problemami. Przede wszystkim ludzkimi pojęciami Boga. Twierdził, że ludzkie wy- obrażenia Boga są jedynie wyobrażeniami i nie mają niczego wspólnego z prawdziwą istotą Boga. Warto zaznaczyć, że Karl Barth uchodzi nawet w oczach katolików za najwy- bitniejszego teologa XX wieku. Swoistą formą dialogu interreligijnego jest ekumenizm. O ekumenizmie napisał książkę arcybiskup Kazimierz Romaniuk. Warto wspomnieć,
październik–grudzień 2022 LiryDram 19