Page 15 - LiryDram_16_2017OK

Elżbieta – z domu Kowalska – jest pierw- mackiej. Wszystkich poetów owego czasu
szą znaną osobą noszącą tak popular- ne dzisiaj w Polsce nazwisko. Urodziła się w 1698 roku w Wielkopolsce. Jej dzieciń- stwo i wczesna młodość osnute są mgłą tajemnicy. Kim byli jej rodzice? Czy już w dzieciństwie wykazywała uzdolnienia po- etyckie? Z anonimowości wydobyło ją do- piero małżeństwo.
W 1720 roku poślubia Kazimierza Druż- backiego, skarbnika żydaczowskiego. Ro- dzi dwie córki. Dwadzieścia lat później mąż umiera – Drużbacka musi radzić sobie sa- ma. Jest żywotna, ruchliwa, energiczna. Aby poprawić swoją sytuację materialną, trudni się między innymi sprzedażą wina. A więc jest pierwszą bizneswoman?
Jej wiersze – jeszcze jako mężatki – krą- żyły wśród arystokracji, była więc chęt- nie zapraszana na towarzyskie spotka- nia w salonach magnackich – Branickich, Czartoryskich, Radziwiłłów, Sanguszków. Te znajomości przydały się po śmierci mę- ża, gdy jej sytuacja materialna bardzo się pogorszyła. Za świadczoną pomoc potra- ła się odwdzięczyć w listach i utworach poetyckich.
Sława Elżbiety Drużbackiej wzrosła w 1752 roku, gdy staraniem Józefa Andrzeja Zału- skiego ukazała się jej pierwsza książka – Zbiór rytmów duchowych, panegirycznych, moralnych i światowych.
Nazwano ją „pierwszą Safo słowiańską”, „muzą sarmacką”, a wybitni poeci i myśli- ciele epoki, jak Ignacy Krasicki, Franciszek Ksawery Dmochowski czy Hugo Kołłątaj, wypowiadali się o jej twórczości niezwykle przychylnie, podkreślając szczególnie czy- stość języka, brak makaronizmów i zapoży- czeń tak powszechnych w literaturze sar-
przewyższyła (...) utrzymywała honor po- ezji polskiej i dzieła jej w różne wieki będą do dobrej literatury w mowie naszej – pisał Hugo Kołłątaj.
Tematyka utworów poetyckich Elżbiety Drużbackiej jest różnorodna. Pisze wiersze patriotyczne, opiewające piękno krajobrazu polskiego i przyrody, szczególnie w utwo- rze Opisanie czterech części roku, wiersze religijne, ale i satyryczne, w których kryty- kuje życie dworskie, lekkomyślne szastanie pieniędzmi, prymityw, brak obycia szero- kiej rzeszy braci szlacheckiej.
Jest również pierwszą rzeczniczką równo- uprawnienia kobiet, pierwszą kobietą, któ- ra zdobyła się na samodzielność myśli, do- konując wyłomu w uprzedzeniach i ogra- niczeniach krepujących ówczesne kobiety. W jednym z wierszy pisze:
W Polszczem zrodzona w Polszcze wychowana
W wolnem narodzie mnie też Wolność dana
Aleć głos, że i ja na to nie pozwalam Co mi się nie zda.
Na uwagę zasługują jej wiersze miłosne, szczególnie utwór Na pysznego Narcyssa, uciekającego od miłości nimfy, Echo na- zwanej. Poetka uważa miłość za uczucie najbardziej ważkie w życiu, groźne, łamią- ce wszelkie przeszkody, wszechobecne i nie dające się ujarzmić.
Sławę poetycką niestety poeci bardzo czę- sto opłacają osobistymi dramatami. Po śmierci męża poetka zamieszkała z córką
lipiec–wrzesień 2017 LiryDram 13