Page 52 - 34_2022_LiryDram

Kilka lat później, po rozstaniu z mężem, który nie podzielał literackich pasji żony, Konopnicka
razem z dziećmi zamieszkała w Warszawie. Aby zapewnić sobie i im utrzymanie, pracowała jako korepetytorka, a także tłumaczka: znała biegle języki niemiecki, francuski i rosyjski, opanowała też czeski, angielski i włoski. Po odchowaniu dzieci Konopnicka odbywała liczne podróże po Europie: wyjeżdżała m.in. do Austrii, Włoch, Niemiec, Francji, Czech i Szwajcarii. W tym czasie poznała Marię Dulębiankę, z którą mieszkała i podróżowała. Oprócz twórczości literackiej, zaangażowana była w działalność patriotyczną i społeczną oraz walkę o prawa kobiet.
W 1903 r., po obchodzonym hucznie rok wcześniej jubileuszu 25-lecia pracy twórczej, Konopnicka otrzymała w darze od narodu dworek w Żarnowcu k. Krosna. Zmarła 8 października 1910 r.
w sanatorium we Lwowie. Jej pogrzeb na Cmentarzu Łyczakowskim stał się wielką manifestacją patriotyczną.
Za debiut literacki Konopnickiej uznawany jest wiersz Zimowy poranek opublikowany pod pseudonimem „Marko” w 1870 r. w dzienniku „Kaliszanin”. W 1876 r. w „Tygodniku Ilustrowanym” ukazał się cykl wierszy W górach – dostrzeżony i pozytywnie zrecenzowany przez Henryka Sienkiewicza. Pierwszy tomik wierszy autorstwa Konopnickiej (Poezje) wydany został w 1881 r. Twórczość pisarki charakteryzowała się ogromną różnorodnością. W jej dorobku można znaleźć wiersze, nowele, wspomnienia, felietony, a także recenzje literackie. Szczególne miejsce wśród dokonań literackich Konopnickiej zajmuje twórczość dla dzieci – jej bajki, baśnie i wiersze:
O krasnoludkach i o sierotce Marysi, Stefek Burczymucha czy Zima zła zna każde polskie dziecko. Do najmłodszych zwracała się bez charakterystycznego dla jej epoki nieznośnego dydaktyzmu. Jak sama pisała, nie było jej zamiarem nauczanie czy też bawienie dzieci – chciała po prostu „śpiewać z nimi”.
Twórczość literacka Marii Konopnickiej była nierozerwalnie związana z jej działalnością patriotyczną i społeczną. Protestowała przeciwko niesprawiedliwości i uciskowi – w swoich utworach oddała głos ludziom biednym, czego najsłynniejszym przykładem jest nowela Nasza szkapa. O szeroko pojęte prawa kobiet upominała się redagując pismo „Świt”
i współpracując z tygodnikiem „Bluszcz”. Walczyła z antypolskimi działaniami zaborców
i angażowała się w pomoc więzionym z przyczyn politycznych. Współorganizowała protest przeciwko represjom niemieckim wobec dzieci polskich uczestniczących w strajku szkolnym
we Wrześni. Jej najgłośniejszym protestem przeciw germanizacji był opublikowany w 1908 r. wiersz Rota. Wraz z muzyką autorstwa Feliksa Nowowiejskiego stał się jedną z najważniejszych polskich pieśni – w latach 20. XX w. władze II RP rozważały ustanowienie jej hymnem narodowym.
Doceniając literacki dorobek pisarki oraz jej wkład w działalność patriotyczną, Sejm ustanowił rok 2022 – Rokiem Marii Konopnickiej.
źródło: System Informacyjny Sejmu
50 LiryDram styczeń–marzec 2022