Page 155 - 42_LiryDram_2024

(...) Bo lud twardsy jak skała wiecniejsy jak smreki obycaju Podhala
nie opuści na wieki
Górole, Górole Góralsko muzyka Cały świat obyjdzies Nima takiej nika
Józef Pitorak
Wierność obyczajom ojców, umiłowanie „ślebody” i muzyki, której „nie odnaj- dzies nika” sprawiły, iż w roku 1952 w Podha-
lańskiej Bursie przy ulicy Mikołajskiej 6, po- chodzący z Podhala studenci AGH utworzyli pod przewodnictwem Jana Kuchty góralską grupę folklorystyczną w ramach Zespołu Pie- śni i Tańca AGH. Niewiele wiadomo o działal- ności tej grupy – nie zachowały się bowiem żadne dokumenty. Z ustnych przekazów wia- domo jedynie, że zorganizowali się głównie po to, by w tych trudnych, stalinowskich czasach uciec od socjalistycznej indoktrynacji – muzy- ka, śpiew i taniec góralski dawały im poczucie „ślebody”. O liczbie występów nic nie wiadomo. Odnieśli sukces na Festiwalu Folklorystycznym Ziem Zachodnich w 1953 roku we Wrocławiu. Chwała im, bo od nich rozpoczęła się trwająca już 50 lat historia „SKALNYCH”.
Jesienią 1953 roku studenci Politechniki Kra- kowskiej (głownie z architektury), za przykła- dem kolegów z AGH i z takich samych moty- wów, zakładają nowy Zespół Góralski. Kierował nim, aż do 1958 roku Andrzej Gąsienica-Kotel- nicki. Zespół miał już charakter międzyuczel- niany, bo występowali w nim także studenci, a zwłaszcza studentki z innych krakowskich uczelni. Początki były trudne, bo przed każ- dym występem trzeba było jechać na Podhale
i pożyczać stroje. Zespół przez dwa lata wyda- wał pismo „Nase Gazdostwo”.
W 1955 roku Zespół zdobył I nagrodę na Fe- stiwalu Muzyki Pieśni i Tańca w Łodzi i został zakwalifikowany do udziału w Światowym Fe- stiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie, gdzie dwie pary w konkursie tańca zdobyły pierwsze nagrody, a Zespół – wyróżnienie. Po „polskim październiku 56” patronat nad Zespo- łem przejęło Zrzeszenie Studentów Polskich. Kierownikiem był nadal Andrzej Gąsienica-Ko- telnicki, a zastępcą ds. kontaktów z Radą Okrę- gową ZSP został Stanisław Jakub Urbańczyk. W 1957 roku reprezentacja Zespołu uczestniczy w kolejnym Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Moskwie – wracają z I nagrodą w konkursie tanecznych par. Po tym sukcesie, jesienią 1957 roku Zespół wyjeżdża do Paryża na I Festiwal Kultury Studentów Francuskich (to pierwszy zespół studencki w historii PRL wypuszczony za „żelazną kurtynę”). Zespół koncertował w Polsce, na Węgrzech i w Jugo- sławii. Rok 1958 to ostatni rok działania tego Zespołu. Część członków po zakończeniu stu- diów wyjechała z Krakowa, a pozostali przeszli do tworzonego ponownie przy AGH Między- uczelnianego Zespołu Góralskiego pod auspi- cjami RO ZSP. Organizatorem i potem (do 1963 roku) kierownikiem tego Zespołu był Stanisław Budzyński. Mecenat Uczelni i RO ZSP sprawił, iż organizacja Zespołu zaczęła nabierać pro- fesjonalności. Sukcesywnie kupowano nowe stroje i instrumenty, Co roku ogłaszano też nabór nowych członków i prowadzono sys- tematyczne próby oraz organizowano liczne koncerty. Dzięki temu Międzyuczelniany Ze- spół Góralski stał się wizytówką akademickiego środowiska w Krakowie. Zaczął odnosić liczne sukcesy. W 1961 roku na II Festiwalu Kultury Studentów PRL w Gdańsku zdobył I miejsce
styczeń–marzec 2024 LiryDram 153