Page 213 - In de ban van bloedstolling

Vroman stelde de interacties
tussen stollingsfactoren XI en
XII tijdens de contactactivatie
als volgt voor: eerst hecht stol-
lingsfactor XII aan een opper-
vlak waardoor het wordt ge-
activeerd. Dan volgt er hech-
ting van factor XI, die daardoor
weer wordt geactiveerd en ver-
volgens loskomt van het op-
pervlak en de stolling verder in
gang zet. In Vromans hypothe-
se zou dan de met de ellipso-
meter vastgestelde dikte van
de eiwitlaag eerst moeten toe-
nemen, dan stabiliseren en dan
weer afnemen. Zijn werk met de ellipsometer leidde tot de ontdekking van wat bekend zo komen te staan als het Vroman- effect. Dit verschijnsel treedt op wanneer eiwitten uit een com- plex mengsel, zoals plasma, aan een oppervlak hechten en weer loslaten waardoor de samenstelling van het gehechte laagje in de tijd verandert. Eerst hechten eiwitten die veel voorkomen, maar die niet al te stevig binden. Op den duur worden die vervangen door zeldzamere eiwitten, die juist wel stevig hechten.
Dankzij het Vroman-effect wordt bij onderzoek naar kunst- materialen voor medisch gebruik onderscheid gemaakt tussen vroege activaties en processen op langere termijn. Het meeste succes is geboekt met grote kunstbloedvaten
189