Page 343 - Bloedstollig en bloedingsneiging

XIX. Maastricht revisited: Focus op biologische verspilling 331
Het feit dat hemostase klaarblijkelijk bestaat uit een bijzonder complex netwerk van activerende en remmende stoffen, processen en structuren (zie afb. XIX.6), heeft gevolgen gehad voor de zichtbaarheid van het veld van hemostase en trombose onder artsen en de er- kenning van de wetenschappers die op dit terrein hebben gewerkt. Ten eerste is het de basis voor het feit dat artsen de hemostase en bloedstolling als bijzonder gecompliceerd ervaren: met twaalf stollingsfactoren die niet in een direct logische sequentie in de netwerken staan; naast activatoren en remmers zijn er ook remmers van remmers; et cetera. Ten tweede zorgt de complexiteit van de bloedstolling er ook voor dat het niet gemakkelijk is om in de netwerken in te grijpen. Immers, farmacologisch ingrijpen op een bepaalde omzetting kan gemakkelijk gevolgd worden door compenserende reactiewegen. Bijvoorbeeld, antistollingsmiddelen zul- len op meerdere plaatsen ingrijpen, waardoor de overall farmacokinetiek en -dynamiek van een geneesmiddel slecht te voorspellen zijn. Ten derde heeft de studie van trombinegeneratie aan het licht gebracht dat er nog een hele ‘derde dimensie’ open ligt voor onderzoek.