Page 463 - เอกสารฝนหลวง
P. 463
ประมวลและยืนยันผลสัมฤทธิ์ฯ เอกสารเฉลิมพระเกียรติฝนหลวง
ผลการปฏิบัติการฝนหลวงกู้ภัยแล้งปี พ.ศ. 2544 ตามพระบรมราโชบาย
การปฏิบัติการฝนหลวงปี พ.ศ. 2544 เป็นการปฏิบัติการภายในกรอบพระบรมราโชบาย
ข้อแนะนําทางเทคนิคและตําราฝนหลวงพระราชทานโดยยึดแนวทางจากการปฏิบัติการฝนหลวงพิเศษ
พ.ศ. 2542 เป็นแบบอย่างซึ่งกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ได้น้อมนํามากําหนดนโยบายให้ถือปฏิบัติ
เป็นแนวทางเดียวกันเช่นเดียวกับที่เคยปรสบความสําเร็จมาแล้วในปี พ.ศ. 2543
ผลการปฏิบัติการฝนหลวง ตามพระบรมราโชบาย ปี พ.ศ. 2544 ในภาพรวมพอสรุปได้ดังนี้
ความสําเร็จในการปฏิบัติการตามวัตถุประสงค์ และเป้าหมายหวังผล
1.1 ระยะที่ 1 ช่วงฤดูแล้ง (มกราคม – เมษายน)
(1) จากการติดตามสถิติปริมาณนํ้าฝนของกรมอุตุนิยมวิทยาในช่วงฤดูแล้ง แม้ว่าปริมาณฝนรวม
ในช่วงต้นฤดูแล้ง (มกราคม – กุมภาพันธ์) จะอยู่ในเกณฑ์ค่อนข้างตํ่ากว่าปกติ แต่มีฝนตกกระจาย
ในพื้นที่ลุ่มนํ้าเป้าหมายของแต่ละคณะปฏิบัติการ ช่วยสร้างความชุ่มชื้นในอากาศและดินให้สูงขึ้น
ทําให้ทวีปริมาณฝนสูงขึ้นในช่วงปลายฤดูแล้ง (มีนาคม – เมษายน) ต่อเนื่องกับช่วงต้นฤดูฝน
(พฤษภาคม – มิถุนายน) อยู่ในเกณฑ์ค่อนข้างสูง จึงดูเหมือนว่าฤดูฝนเริ่มต้นขึ้นเร็วกว่าปกติ
(2) ด้วยเหตุผลสืบเนื่องจากข้อ (1) ช่วยชลอการปล่อยนํ้าจากปริมาณนํ้าเก็บกักสูงสุด
ในปลายฤดูฝน พ.ศ. 2543 ของเขื่อนต่างๆ เพื่อจัดสรรในช่วงฤดูแล้งปี พ.ศ. 2544 น้อยลงในช่วง
เวลาอันสั้น ทําให้ปริมาณนํ้าเก็บกักในช่วงท้ายฤดูแล้งคงเหลืออยู่ในเกณฑ์ ซึ่งทําให้การปฏิบัติการ
ฝนหลวงเพิ่มนํ้าในเขื่อนเริ่มต้นได้เร็วขึ้น และไม่เกิดภาวะวิกฤติกับปริมาณนํ้าเก็บกักของเขื่อนต่างๆ
ในช่วงฤดูร้อน ทําให้ง่ายต่อการจัดสรรนํ้าให้แก่การทํานาปรังได้เต็มพื้นที่อย่างเพียงพอ
(3) ในช่วงฤดูแล้ง ปี พ.ศ.2544 ไม่มีผลกระทบอันเนื่องจากภัยแล้ง ทั้งในแง่สังคมและสิ่งแวดล้อม
ในพื้นที่ลุ่มนํ้าเป้าหมายต่างๆ กล่าวคือ มีรายงานเกี่ยวกับไฟป่าเกิดขึ้นน้อยมาก ทั้งจํานวนครั้งและพื้นที่
ไม่ปรากฏรายงานเกี่ยวกับภาวะนํ้าเน่าหรือนํ้าเค็มในแม่นํ้าสําคัญ รวมทั้งไม่มีการร้องเรียนเนื่องจาก
การขาดแคลนนํ้าอุปโภคและบริโภคในท้องถิ่นห่างไกลทุรกันดาร
1.2 ระยะที่ 2 ช่วงฤดูฝน (พฤษภาคม – ตุลาคม)
(1) สืบเนื่องจากผลปฏิบัติการฝนหลวงในช่วงท้ายฤดูแล้ง (มีนาคม – เมษายน) ต่อเนื่องกับช่วง
ต้นฤดูฝน (พฤษภาคม – มิถุนายน) ประกอบกับมีตัวการธรรมชาติช่วยเสริมให้การปฏิบัติการฝนหลวง
ได้ผลยิ่งขึ้น ทําให้มีฝนตกกระจายสมํ่าเสมออย่างต่อเนื่องจนสิ้นสุดฤดูฝน ปรากฎว่าไม่เกิดภาวะ
ฝนทิ้งช่วงจนเกิดภาวะแห้งแล้งขึ้นเลย โดยเฉพาะในภาคเหนือ ภาคกลาง และภาคใต้ตอนบน
403
