Page 533 - เอกสารฝนหลวง
P. 533
ประมวลและยืนยันผลสัมฤทธิ์ฯ เอกสารเฉลิมพระเกียรติฝนหลวง
ศูนย์ฝนหลวงหัวหิน
ที่มาและความสําคัญ
ในระยะเริ่มแรกบุกเบิกโครงการฝนหลวง เมื่อมีการทดลองปฏิบัติการในท้องฟ้าเป็นครั้งแรก
พ.ศ. 2512 และมีการปฏิบัติการทําฝนหวังผลกู้ภัยแล้งตามการทูลเกล้าฯ ถวายฎีกาของราษฎร
เป็นครั้งแรก ควบคู่กับการปฏิบัติการค้นคว้าทดลองพัฒนากรรมวิธี ตั้งแต่ พ.ศ.2514 เป็นต้นมา
พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงบริหารโครงการด้วยพระองค์เองอย่างใกล้ชิด โดยทรงตั้งศูนย์อํานวยการ
ซึ่งต่อมาทรงเรียกว่า ศูนย์ฝนหลวงและทรงเรียกโดยย่อว่า ศฝล.ขึ้น ณ อาคารสถานีวิทยุ อ.ส. พระตําหนัก
จิตรลดารโหฐาน เพื่อทรงใช้เป็นศูนย์บัญชาการถ่ายทอดพระราชกระแสและข้อแนะนําทางเทคนิค
พระราชทานในการวิจัย การค้นคว้าทดลอง การพัฒนาขั้นตอนกรรมวิธีและเทคนิคในการทําฝนหลวง
รวมทั้งทรงบัญชาการปฏิบัติการฝนหลวงพิเศษซึ่งทรงเรียกย่อว่า ฝลพ. ด้วยพระองค์เอง ทั้งโดยตรง
หรือผ่านข่ายวิทยุตํารวจ ข่ายโทรพิมพ์ส่วนพระองค์ หรือข้าราชการสํานักที่โปรดเกล้าฯ ให้มีส่วนร่วม
เช่น องคมนตรี ราชเลขาธิการ สมุหราชองครักษ์ ศ.ร.ภ. สํานักพระราชวัง เป็นต้น โดยทรงระดมบุคลากร
ทั้งที่เป็นข้าราชสํานักที่มีรหัสเรียกขานว่า ศุภราช และอส. ผู้ทรงคุณวุฒิในสาขาต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง
(ส่วนใหญ่เป็นข้าราชการเกษียณอายุแล้ว เช่น องคมนตรีบางท่าน อดีตอธิบดีกรมอุตุนิยมวิทยา
อธิบดีกรมอุทกศาสตร์ กองทัพเรือ เป็นต้น) สําหรับกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ประกอบด้วย
ปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ในขณะนั้น (ดร. แสวงกุล ทองคํา) อธิบดีกรมการข้าว (ม.จ. จักรพันธ์
เพ็ญศิริ จักรพันธ์ ตําแหน่งและพระยศในขณะนั้น) ม.ร.ว.เทพฤทธิ์ เทวกุล ผู้เชี่ยวชาญด้านเกษตร
วิศวกรรม และนักวิชาการฝนหลวงรุ่นแรกบางนายเข้าไปร่วมอย่างต่อเนื่องตั้งแต่เริ่มแรกโครงการ
มาจนผ่านพ้นช่วงการวิจัย จนถึงการปฏิบัติการค้นคว้าทดลองเพื่อพัฒนาขั้นตอนกรรมวิธี และ
การปฏิบัติการกู้หรือขจัดภัยแล้งตลอดมา ยังไม่มีพระราชกระแสให้ยกเลิก จึงยังคงสถานะเป็นศูนย์ฝนหลวง
(ณ พระตําหนักจิตรดาฯ) และทรงมีพระราชกระแสรับสั่งถึงกับคณะผู้เข้าเฝ้าฯอยู่เนืองๆ
หลังจากการกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ แบ่งส่วนราชการก่อตั้งสํานักงานปฏิบัติการฝนหลวง
เป็นหน่วยงานถาวรขึ้นในสํานักงานปลัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ์ ตั้งแต่ พ.ศ. 2518 เป็นต้นมา
ในฐานะองค์กรรองรับด้านการปฏิบัติการฝนหลวงโดยตรง ได้มีการจัดตั้งคณะปฏิบัติการฝนหลวง
เพิ่มมากขึ้นตามลําดับ แม้จะทรงเพลาการปฏิบัติพระราชกรณียกิจด้านการวิจัยและการค้นคว้าทดลอง
ลงบ้าง แต่ยังทรงพัฒนาเทคนิคเพื่อให้การประยุกต์เทคโนโลยีฝนหลวงให้สัมฤทธิ์ผลได้อย่างแม่นยํา
รวมทั้งทรงติดตามผลปฏิบัติการอย่างใกล้ชิดโดย โปรดเกล้าฯ ให้คณะปฏิบัติการฝนหลวงแต่ละคณะ
ถวายรายงานการปฏิบัติการประจําวันมาอย่างต่อเนื่องมาจนถึงปัจจุบัน และยังคงพระราชทาน
ข้อแนะนําทางเทคนิคเพื่อพัฒนาขั้นตอนกรรมวิธีการปฏิบัติการตามเทคโนโลยีฝนหลวงให้มีศักยภาพ
471
