Page 714 - เอกสารฝนหลวง
P. 714
ประมวลและยืนยันผลสัมฤทธิ์ฯ เอกสารเฉลิมพระเกียรติฝนหลวง
ทรงปล่อยเวลาในการรอคอยให้สูญเปล่า ทรงวิเคราะห์ วิจัย และทรงทบทวนเอกสารอ้างอิงทั้งที่เป็นตํารา
เอกสารการวิจัยค้นคว้าทดลอง และกรณีศึกษา ที่เกี่ยวข้องกับการดัดแปรสภาพอากาศ เช่น อุตุนิยมวิทยา
วิทยาศาสตร์บรรยากาศ ฟิสิกส์ของเมฆ เป็นต้น รวมทั้งข้อมูล ข้อสังเกต สภาพภูมิประเทศ
สภาพภูมิอากาศ และช่วงฤดูกาล ที่ทรงบันทึกไว้ในแผนที่ฯ ซึ่งทรงพร้อมที่จะถือติดพระหัตถ์และ
ทรงบันทึกไว้ด้วยกล้องคล้องพระศอ จนทรงมั่นพระทัยในความเป็นไปได้ และทรงตั้งเป็นข้อสมมติฐาน
ที่ทรงคาดหมายผลสัมฤทธิ์ไว้อย่างชัดเจนและแน่พระทัย นําเข้าสู่การเริ่มต้นลงมือปฏิบัติการ
ค้นคว้าทดลองในท้องฟ้าเป็นครั้งแรก เมื่อมีความพร้อมในช่วงวันที่ 18 – 21 กรกฎาคม 2512
โดยโปรดเกล้าฯ ให้ใช้สนามบินหนองตะกู ซึ่งตั้งอยู่ในซอกเขาของเทือกเขา วนอุทยานแห่งชาติเขาใหญ่
เป็นพื้นที่เป้าหมายการทดลอง
การปฏิบัติการค้นคว้าทดลองการทําฝนในท้องฟ้าเป็นครั้งแรกดังกล่าว เริ่มต้นตั้งแต่ พ.ศ. 2512
อย่างต่อเนื่องอย่างเป็นขั้นตอน และกระบวนการจนถึงการปฏิบัติการทําฝนหวังผลควบคู่กับการปฏิบัติการ
ค้นคว้าทดลองตลอดมาจนถึง พ.ศ. 2515 ทรงประมวลผลสัมฤทธิ์ตามที่ทรงคาดหวังไว้ในข้อสมมติฐาน
ที่ทรงกําหนดไว้ตามลําดับดังกล่าว ตั้งแต่เริ่มแรก พ.ศ. 2512 จนถึงปี พ.ศ. 2516 ทรงนํามาประดิษฐ์คิดค้น
เป็นเทคโนโลยีฝนหลวงพระราชทานให้ใช้เป็นกระบวนการหรือขั้นตอนกรรมวิธีในการดัดแปรสภาพอากาศ
ให้เกิดฝนตั้งแต่ พ.ศ. 2516 เป็นต้นไป ฉะนั้นอาจกล่าวได้ว่า เทคโนโลยีฝนหลวงบรรลุผลขั้นตอน
การวิจัยในเบื้องต้นแล้ว แต่การพัฒนาเทคนิคและข้อแนะนําทางเทคนิคพระราชทานยังคงดําเนินต่อไป
เพื่อให้การประยุกต์เทคโนโลยีฝนหลวงสัมฤทธิ์ผลและแม่นยํายิ่งขึ้น
ที่มาของพระบรมราโชบาย
ในช่วงปลายฤดูฝน พ.ศ. 2541 (กันยายน – ตุลาคม) มีสัญญาณบ่งชี้ว่าจะเกิดสภาวะแห้งแล้ง
และทวีความรุนแรงอย่างต่อเนื่องมาตามลําดับจนเข้าขั้นวิกฤติ ตั้งแต่ต้นฤดูแล้ง ซึ่งอยู่ในช่วงฤดูหนาว
มกราคม – กุมภาพันธ์ พ.ศ. 2542
สภาวะแห้งแล้งรุนแรงต่อเนื่องกันมาจนถึงขั้นวิกฤติดังกล่าว พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว
ทรงห่วงใยสภาวะการดังกล่าว ทรงเชื่อมั่นว่าแม้จะอยู่ในช่วงฤดูหนาว ในช่วงเดือนมกราคม – กุมภาพันธ์
2542 ซึ่งมีความชื้นสัมพัทธ์อากาศอยู่ในเกณฑ์ตํ่าและอากาศหนาวเย็นก็ตาม ทรงคาดหมายว่า ในบางพื้นที่
อาจมีสภาพภูมิประเทศและภูมิอากาศที่เกื้อหนุนให้เมฆก่อตัวได้ เช่น เมฆ Stratocumulus หรือ Stratiform
ก่อตัวปกคลุมเต็มหุบเขา ตามบริเวณเทือกเขาที่ปกคลุมด้วยป่าไม้อุดมสมบูรณ์ หรือเกิดแนวปะทะ (Front)
อันเนื่องจากมวลอากาศเย็นแห้งแผ่ลิ่มลงมาจากประเทศจีน กับมวลอากาศอุ่นชื้นของประเทศไทย
หรือลมพัดสอบหากันในพื้นที่เป้าหมายปฏิบัติการ ประกอบกับเมื่อวันที่ 21 มกราคม 2541
ระหว่างเส้นทางเสด็จพระราชดําเนิน โดยเครื่องบินกลับจากทรงประกอบพระราชกรณียกิจที่
จังหวัดเชียงใหม่ตามเส้นทางบินกลับ ทรงพบกลุ่มเมฆก่อตัวปกคลุมพื้นที่ภาคเหนือตอนล่างและ
646
