Page 9 - FLIP HOH
P. 9
4 DINSDAG & AMIGOE
12 MEI 2015
Meningen gezocht Moederdag met de groene partij
Oproep voor
deelname Burgerpanel
De Amigoe is op zoek naar mensen die van hun hart school voor het voortgezet
geen moordkuil maken en die regelmatig hun geluid onderwijs meedoet. Ook de
willen laten horen over onderwerpen die de actuali- stem van jongeren telt. Als
teit raken. Mensen die samen het derde Burgerpanel tegenprestatie ontvangen
van de Amigoe zullen vormen. de paneldeelnemers een
gratis abonnement op de
In de eerste twee Amigoe- bord gaan fungeren van wat Amigoe. Wie al een abon-
Burgerpanels hebben deel- er speelt op Curaçao. Het nement heeft, kan ook con-
nemers ‘loud and clear’ gaat erom een groep mensen tact opnemen. Wie er be-
van zich laten horen over samen te stellen die zo veel langstelling voor heeft om
tal van onderwerpen. Nu mogelijk de verschillende deel uit te maken van deze
is het tijd om een nieuw lagen en groepen van de be- pool kan een e-mailtje stu-
panel samen te stellen van volking vertegenwoordigt. ren naar redactie@amigoe.
personen die gedurende Zo zou het leuk zijn als bij- com of ons bellen op 767-
een kwartaal als klank- voorbeeld een klas van een 2000.
INGEZONDEN
De verpleegkundige WILLEMSTAD — De PNP heeft zondag met Moederdag uitgepakt voor de moeders van Curaçao. Drie prominente partijleden
beroepsgroep naar de ‘next level’ (2) namen bij deze gelegenheid het woord om te spreken over het belang van moeders in de samenleving. Dat waren de voorzitter
van de partij Henny Reinilia, minister Suzy Camelia-Römer van het ministerie van Verkeer, Vervoer en Ruimtelijke Planning
HOE AUTONOOM is de profielen vastgesteld voor is juist hierin dat de ver- en de politiek leider Humphrey Davelaar. De moeders die naar de viering waren gekomen werden getrakteerd op muziek en
‘professional’ die denkt dat de verpleegkundige be- pleegkundige op Curaçao een cadeautje.
hij/zij autonoom is? roepsgroep. Op Curaçao is een voorname rol speelt,
Professionele autonomie er geen algemeen aanvaard daar de verpleegkundige Culturalia (7)
houdt in dat binnen de ka- formeel beroepsprofiel ‘in (zeker in het verleden toen
ders van de wet en binnen place’ voor wat betreft de er nog geen co-assistenten ROSE MARY Allen houdt sprake van een jury zonder voldoende cultureel besef. als cadeau aanbieden wijst
de door de professie zelf be- verpleegkundige beroeps- op ons eiland waren) zich naar aanleiding van het ont- dat de juryleden worden 2. Aan het einde van op een totaal onontwikkeld
paalde grenzen, de profes- groep. Dit maakt de situ- dagelijks bezighoudt met vangen van de Cola Debrot- vermeld. Om de waarde van zijn bezoek aan Aruba kreeg smaakgevoel. Tenzij Koen-
sional vrij is om naar eigen atie nog gecompliceerder voorbehouden handelingen prijs een pleidooi voor cul- deze toekenning te kunnen minister Koenders een ders dit in het hotel voor
goeddunken vorm te geven bij grensoverschreidingen, (catheterisatie, injecties tuurstudies om onder andere beoordelen is dit onmisbare kunstwerkje aangeboden dat het kamermeisje achterliet,
aan zijn professionele han- vooral wanneer geen dui- toedienen, narcose toedie- te bereiken dat inzicht en informatie, zeker in deze de dividivi boom voorstelt. staat het nu bij hem thuis
delen. Hoe wordt omge- delijke, goed afgebakende nen, venapuncties, et ce- een kritische kijk op deze sa- kleine gemeenschap met Dit object wordt vaker aan met de po in het nachtkastje
gaan met bovengenoemde taakomschrijvingen zijn tera). menleving tot grotere diepte een nog geringer aantal ge- gewaardeerde bezoekers ge- van de meid. Wie weet komt
zelfbeschikking en profes- vastgelegd. Wegens restricties op het doordringen.Twee voorbeel- interesseerden en belang- schonken. Blijkbaar is er een Eman daar nog eens langs.
sionele autonomie? In de Naast de wetenschappe- aantal woorden in inge- den uit de krant van 5 mei hebbenden. Een jury vol grote partij van ingeslagen. Als er iets onderdeel is van
42 jaren die ik werkzaam lijke tak op medisch gebied zonden stukken ga ik in waaruit de noodzaak over- vriendjes van de winnaar is Dat er ambtenaren zijn die cultuur is dat smaakgevoel.
was in de gezondheidszorg dient binnen ons nationaal de volgende editie in op de duidelijk blijkt: waardeloos, vol met vijanden dit een prachtig kunstwerkje
(binnen het St. Elisabeth ziekenhuis ook een op ver- eigen ‘body of knowledge’ 1. In het krantenver- eervol. Het niet publiceren vinden, is tot daar aan toe. CARLOS WEEBER
Hospitaal) kan ik zeggen pleegkundig gebied weten- die het verpleegkundige slag over deze prijs is er van deze namen duidt op on- Maar dit walgelijke boompje Curaçao
dat dit onderhevig is aan schappelijke tak verwezen- beroepsgroep in de loop der
de tijd waarin een en an- lijkt te worden in samen- tijd heeft opgebouwd.
der zich afspeelt, karakter- werking met een medisch/-
trekken van professionelen verpleegkundige leerstoel FELIX D. PINEDO
en de waarde die men geeft binnen onze universiteit in Curaçao
aan andere hulpverleners de aanloop naar het nieu-
die ook betrokken zijn bij we ziekenhuis. In memoriam Enrique Muller
de interventies met betrek- De verpleegkundige be-
king tot de behandeling en roepsgroep kan via deze TOEN IK hoorde dat Enrique mentu syntax’, waarmee hij in holpen en begeleid. Al die na- halen zijn Shon Totolika (Me- hij het presteerde in 2007 zijn
het genezingsproces van de wetenschappelijke tak (via Muller is overleden bekroop 1981 deelnam aan de conferen- men opnoemen heeft nu geen neer/ Mevrouw Grondduif) en linguïstische verhandeling Al-
zorgvrager. onderzoeken en meer sa- mij een vreemd gevoel. Nau- tie ‘Papiamentu, Problems & zin. Ik beperk me gemakshalve Konsierto. Waarschijnlijk uit gun Fenómeno den Desaroyo
De positie van de medicus menwerking met de medi- welijks drie maanden geleden Possibilities, die in dat jaar op tot die van Renée Hendrik- pedagogisch-didactisch oog- di Papiamentu gepubliceerd te
is altijd duidelijk en bij de sche beroepsgroep) meer probeerde ik hem te bellen en Curaçao gehouden werd.Ande- se-Rigaud, wier studie 2000 punt gaf hij meestal een be- krijgen. Nu Enrique is heen-
wet goed geregeld geweest. aansluiting zoeken bij de kreeg ik (tot driemaal toe) geen re taalkundige artikelen heeft Proverbio i Ekspreshon (2000 paalde structuur aan die ver- gegaan is het niet meer moge-
Op Curaçao wordt slechts medische beroepsgroep in gehoor. Nu verneem ik dat hij hij onder andere in Kristòf en Spreekwoorden en Gezegden) halen (zinnen volgens strofen lijk om, bij eventuele bezoeken
het dragen van de titel ver- het belang van de patiënt. er niet meer is. Ik had een Homenahe na Raúl Römer zonder de medewerking van opgebouwd). De verhalen uit aan Curaçao, met hem te pra-
pleegkundige beschermd, Zoals ik verschillende ke- sterke band met hem. Sinds gepubliceerd. In 1989 promo- Enrique niet tot stand zou zijn de bundel Kuenta Folklóriko ten over al die taalkundige en
voor zover ik de nodige li- ren heb opgemerkt dient 1984 (ik ging in 1983 op Cu- veerde Enrique op een proef- gekomen. Dit werk werd dan echter zijn niet volgens zulke literaire thema’s, die wij samen
teratuur ter beschikking het nieuwe ziekenhuis een raçao werken) is er een grote schrift over de grammatica van ook opgedragen aan ‘Dr. En- strofen gestructureerd. Zelfs plachten te behandelen. Hij
kreeg, door de Nederlandse nieuw tijdperk in te luiden vriendschap ontstaan. Deze het Papiaments. Maar reeds in rique Muller’. Ook met litera- nadat hij blind werd ging hij ruste in vrede.
wet van 2 mei 1921; ‘Wet wat betreft de gezondheids- werd zodanig gekoesterd dat, de jaren zeventig hield hij zich tuur hield Enrique zich bezig. ijverig door: hij hield lezingen,
tot bescherming van het zorg op Curaçao. Vandaar toen ik uit Curaçao vertrok, bezig met een methode om kin- Het bewijs hiervan heeft hij hielp met vertalingen, werd HENRY HABIBE
diploma van verpleegkun- dat wij de diverse facet- die band bleef bestaan. Als ik deren te leren lezen en schrij- geleverd door zèlf ook poëzie medewerker op het FPI, waar Curaçao
dige’. Deze wet erkende de ten die hiermee in verband even (of voor langere tijd) op ven in het Papiaments, waarbij te schrijven (Seru Mesa, 1976).
inservice verpleegkundige staan vroegtijdig onder zijn eiland terug was, gingen de kinderen zelf hun verhalen Papiamentstalige poëzie wel Contrast
opleiding die indertijd bin- de loep dienen te nemen. we telkens ergens zitten bab- schreven en ieder kind zijn ei- te verstaan. Ook bestudeerde
nen het St. Elisabeth Hos- Doordat de verpleegkundi- belen, of – vaker nog – geboeid gen ‘woordenbank’ opbouwde. hij andermans poëzie. In 1977 GOD ZELF heeft Kòrsou bedacht
pitaal (toentertijd St. Eli- ge beroepsgroep als de spil met elkaar praten. Wij had- Maar Enrique was niet alleen sprak hij zijn bewondering uit een land waar iedereen wil zijn
sabeth’s Gasthuis) gegeven beschouwd kan worden in den veel gemeenschappelijke een briljante taalwetenschap- over de poëzie van Luis Daal. in de mondi is hier en daar nog een bron
werd. de ziekenhuiszorg, komt interesses. Een daarvan was per. Hij was bovendien een ech- Daal is bekend geworden door helaas voor sommige geiten niet vindbaar,
De positie van de verpleeg- het veelvuldig voor dat de de problematiek omtrent de te leermeester en een ‘man uit zijn Papiamentstalige poëzie. die ‘sieren’ dan als verbleekt skelet
kundige schijnt hier te verpleegkundige zich op invoering van het Papiaments het veld’. Als gecommitteerde Naar aanleiding van de Neder- hun tijdelijk abattoir onder de tropenzon
lande lange tijd een open het werkgebied van de me- in de basisschool. In de jaren bij het examen Papiamentu op landse vertaling van een selec- een land met weinig regen,
veld te zijn waar een ie- dicus (voorbehouden han- zestig hebben zich daarmee de Pedagogische Academie heb tie van Daals gedichten, ver- het heeft wel Gods ruime zegen.
der mee mag doen met het delingen) dient te begeven beziggehouden onder anderen ik hem ooit mogen meemaken. schenen als Na ora oradu (ver- maar…
spel. Geen wonder, want om de nodige voortgang in Nelly Prins-Winkel en Jules de Zoals hij de examens afnam! taling door Fred de Haas), gaf de duivel heeft een ander land verzonnen
in bovengenoemde wet de zorgverlening te kunnen Palm. Enrique heeft zijn docto- Op een zeer gedisciplineerde Enrique blijk van zijn deskun- een land waar niemand echt wil zijn
van 1921 wordt vermeld: garanderen. raalscriptie (1975) daaraan ge- wijze. Mocht hij bijvoorbeeld digheid op het literaire vlak. in het oerwoud vol verpeste bronnen
’Het beroep blijft voor ie- Naar mijn mening heeft wijd (‘Naar een Papiamentsta- het woord ‘luminada’ horen (in Hij drong door in de natuur- regeren monsters, uit kwaad gewonnen.
der opengesteld, maar het de Nederlandse overheid lige basisschool’). Het verschil plaats van ‘limonada’), dan cor- lyriek die Daal in zijn bundels men drinkt er (te veel) bier, whisky, rum en wijn
voeren van de titel van door het introduceren van tussen hem en de genoemde rigeerde hij, want dat woord – Kosecha di Maloa en Sinfonia de leiders zijn corrupt en hun pionnen
ziekenverpleger of -ver- de Wet BIG de juridische deskundigen is echter dat En- zo redeneerde hij – is door een di Speransa ontvouwd had. Hij zijn macho’s met pistool en karabijn.
pleegster wordt verboden positie van de verpleeg- rique niet alleen aan Onder- onzorgvuldigheid ontstaan. In was van mening dat Daal met men kent onderling ook geen respect
aan hen, die geen wette- kundige beroepsgroep be- wijs-psychologie gedaan heeft, het onderwijs moet je tegen zijn Papiamentstalige gedich- voor mijn en dijn.
lijk beschermd diploma ter geconcretiseerd. In te- maar zich tevens bekwaamd degene die ‘luminada’ gebruikt ten aan de eigen taal ‘een on- Tenminste…
bezitten’. Verder wordt in genstelling tot de eerdere heeft als taalwetenschapper. zeggen: ‘dat woord is verkeerd’. schatbare dienst’ bewezen had.
dezelfde wet gesteld: ’Het ‘verlengde arm-constructie’ Aan de Universiteit van Am- Enrique was van mening dat Zelf stelde hij dat literatuur
publiek kan dan voortaan mag iedereen volgens de sterdam behaalde hij eerst zijn bepaalde woorden (gebaseerd een belangrijkere plaats in-
duidelijk de wettelijk gedi- Wet BIG alles doen op het M.O. Nederlands en is daarna op onwetendheid) gecorrigeerd nam dan taalkunde. Daarvan
plomeerden onderscheiden gebied van de zorgverle- doorgegaan voor zijn doctoraal dienden te worden. Zijn eigen getuigden de volgende woor-
van de niet theoretisch ge- ning met uitzondering van Algemene Taalwetenschap- woorden: ‘Je moet niet al te den uit 1989: ‘Via de literatuur
schoolde krachten en kan de in de Wet BIG vermelde pen. Zijn deskundigheid op dit bescheiden zijn. Op een gege- ga je de hele cultuur binnen
zelf beslissen van welke voorbehouden handelingen gebied is te lezen uit verschil- ven moment moet je durven en ook de geschiedenis en de
krachten het gebruik wil die onder de handelingsbe- lende essays. Een daarvan is zeggen: dit is fout’. Enrique levens van mensen. Taalkun-
maken’. In Nederland heeft voegdheid van de daarvoor ‘Some specific rules in Papia- schitterde door zijn commu- de is een ondersteunend iets
de Nationale Raad voor de in aanmerking komende nicatieve eigenschappen. Hij waarbij men voortdurend met
Volksgezondheid beroeps- beroepsgroepen vallen. Het maakte het publiek bewust de levende stof, de literatuur,
van het belang van de eigen bezig is’. Zo bewees Enrique
taal en van de verantwoorde- ook zelf een grote dienst aan
lijkheid om bij te dragen tot de het Papiamentu. Hij vertaalde
ontwikkeling van deze taal. Zo fabels van Esopus in het Pa-
verspreidde hij zijn gedachten piamentu. Zijn eerste kinder-
via radio-uitzendingen (‘Papia verhaal, ‘Sin ni sikiera un we-
Kòrsou’). Legio mensen, niet lensali’ (Zonder ook maar een
alleen zijn studenten, heeft hij welensali; wilde salie) dateert
in verschillende opzichten ge- uit 1980. Andere kinderver-
Seizoenen
ER IS veel wind bladerenarmen duwen en dat zegt mijn buurvrouw, haar vriendin d’r man
het is Windtijd! draaien, graaien naar stippen hij weet alles via een kennis van een neef.
een wilde dans van bomen van Licht... hij kent iedereen en weet er alles van.
die buigen en breken ...weg waaiende woorden uit Nee…
kreunende kruinen, losgeruk- losse lippen, geef mij maar het menselijk ‘warme’ Curaçao,
te pruiken, geslagen gezichten, het land, dat ik aanspreek met:
gezucht overal! kilte van een ander Seizoen “Mi dushi, ik hou van jou!”
uren opgedrongen bokken- stilte na de afscheidszoen.
sprongen FRANS KAPTEIJNS
opgewonden danst de Natuur, ILSE RISSEEUW-WINKEL Nederland
Curaçao
