Page 35 - sja aug 27,2015
P. 35

Diahuebs 27 Augustus 2015                                                                                                             Pagina 13

Ir Cornelius M Wilson di SUMMUM BONUM:

TA CONTA BO VOTO? BO VOTO TA CONTA?
                                                                                                   esta cu pueblo ta goberna          y pa largo tempo, a worde
                                                                                                                                      aproba door di un mayoria den
                                                                                                   su mes (pais). Tur regla di        Staten. Door cu constelacion
                                                                                                                                      di fraccion di AVP cu a vota a
                                                                                                   estado (Ley) y decision cu         varia, e porcentahe tambe a
                                                                                                                                      fluctua. Pero niun biaha el’a
                                                                                                   ta conta pa henter sociedad        surpasa 9.2% di e electorado,
                                                                                                                                      pasobra te aki por yega cu e
                                                                                                   ta wordo decidi y determina        13 miembro di fraccion di AVP
                                                                                                                                      den Staten.
                                                                                                   asina, normalmente a
                                                                                                                                      Desde Status Aparte semper
                                                                                                   base di mayoria. Nos               tabata un grupo representando
                                                                                                                                      un porcentahe di mas of
                                                                                                   sistema ta pretende di ta un       menos (mayoria biaha menos)
                                                                                                                                      di diez (10%) a dicidi pa henter
                                                                                                   democracia representativo,         pais. Esey ta nos “democracia”
                                                                                                                                      cu nos sa yena nos boca tanto
                                                                                                   esta cu ta goberna mediante        biaha y cu tanto orguyo. E gran
                                                                                                                                      diferencia ta cu ultimamente e
                                                                                                   representante cu ta wordo          abuso di poder ta tuma lugar
                                                                                                                                      na un manera mas severo y
                                                                                                   escogi libremente door di          extremo cu ta pone henter
                                                                                                                                      nos existencia como pais na
                                                                                                   ciudadania. Esaki ta significa     peliger.
                                                                                                                                      Cada ciudadano por y mester
                                                                                                   cu tur representante (total        saca su propio conclusion
                                                                                                                                      relaciona cu peligernan
                                                                                                   di individuo) ta wordo carga       sistemico y structural cu ta
                                                                                                                                      ancra den (no) funcionamento
                                                                                                   door di e totalidad di votador     di nos supuesto democracia.
                                                                                                                                      Na opinion di SUMMUM
                                                                                                   (esnan cu a of ta scoge pa un      BONUM, pa salvaguardia
                                                                                                                                      existencia di democracia
                                                                                                   representante).                    berdadero aki na Aruba, ta
                                                                                                                                      obvio cu e necesidadnan
                                                                                                   Consecuentamente  un               di urgencia pa nos pais
                                                                                                                                      ta cu mester di persona
                                                                                                   mayoria di persona den             cu capacidad, consenshi,
                                                                                                                                      integridad y weso di lomba pa
                                                                                                   conseho di representante           conduci representacion di nos
                                                                                                                                      pueblo; - tin cu reforma nos
                                                                                                   (Staten) mester tin un base        sistema estatal y electoral di
                                                                                                                                      tal forma cu e.o. ta:
                                                                                                   directo di un mayoria di votador.  a.duna ciudadania mas
                                                                                                                                      poder directo y imediato
                                                                                                   Solamente den situacion            riba su representante(nan)
                                                                                                                                      y gobernante(nan); b. duna
                                                                                                   asina por asumi y conclui          ciudadania mas poder directo
                                                                                                                                      pa inicia, influencia of rechaza
                                                                                                   cu decisionnan mayoritario         legislacion; c. duna ciudadania
                                                                                                                                      oportunidad pa scohe pa
                                                                                                   den Staten ta representa un        representante y gobernante
                                                                                                                                      den eleccionnan separa;
                                                                                                   mayoria di pueblo of mayoria
                                                                                                                                      Si kier e tipo di reforma aki of
                                                                                                   di votador!                        no, e sistema actual a wordo
                                                                                                                                      abusa desde comienzo di
Tin biaha ta bon pa refleha      comun y extra-comun, usa           den riba e isla aki.           Sinembargo, nos sistema            Status Aparte, esta casi trinta
cu nos ta biba cu wowo habri     frasenan manera “ nos ta           Ban waak si esaki ta berdad    vigente di eleccion y              aña. Pero obviamente si tin cu
pa realidad of nos ta laga       un pais democratico” , “nos        of un otro mito cu ta permiti  representacion ta asina            cambia cos pa no permiti cu e
mitonan y storia cu nos ta kere  sistema democratico” y usa         esnan sin escrupulo sigui      a-democratico cu na Aruba ta       exceso di abuso y destruccion
fuertamente aden reemplaza       expresionnan similar cu ta referi  abusa di nos pueblo.           teoreticamente posibel cu un       di nos pais cu ta tuma lugar e
nos bista di actualidad.         na e (supuesto) democracia of                                     mayoria legal den Staten por       ultimo añanan, por pasa nunca
Casi tur dia mi sa tende         orden democratico cu (atrobe       Esencialmente, democracia      wordo forma cu 11 miembro cu       mas den futuro. A bira tempo
ciudadano di Aruba, tanto        supuestamente) nos ta biba         kier meen auto-gobernacion,    conhuntamente tin solamente        pa demostra cu nos a siña nos
                                                                                                   diezun (11) voto, hasta cero       les, anke ta un les hopi car y
                                                                                                   (0) voto di e pueblo votador.      doloroso mes. cmwilsonaua@
                                                                                                   Consecuencia di esaki lo ta        gmail.com
                                                                                                   cu hende cu cero of un voto
                                                                                                   riba nan perona por dicidi pa
                                                                                                   henter pueblo! Mi sa, hopi
                                                                                                   hende lo grita esaki ridiculo,
                                                                                                   cu mi cabez no ta bon, cu
                                                                                                   mi ta teoriza infantilmente,
                                                                                                   cu esey ta teoria extremo cu
                                                                                                   nunca lo pasa. Pero cifranan
                                                                                                   ta mustra cu nos ta y a yega
                                                                                                   basta cerca di e posibilidad
                                                                                                   teoretico aki.
                                                                                                   Un analisis di e composicion
                                                                                                   di miembrecia di Staten desde
                                                                                                   añanan nobenta ta mustra cu
                                                                                                   cada biaha un mayoria den
                                                                                                   Staten di 11 miembro tabata
                                                                                                   representa solamente entre
                                                                                                   5.5% y 9.4% di e total di
                                                                                                   votador.
                                                                                                   Un set di hende cu conhunto
                                                                                                   apenas a acumula enter 5 te
                                                                                                   9 porciento di votonan ta dicidi
                                                                                                   pa henter nos poblacion! Esaki
                                                                                                   ta hopi cerca di e cifranan di e
                                                                                                   extremidad teoretico! Nos tur
                                                                                                   por bay haci e analisis aki y
                                                                                                   verifica si ta asina!
                                                                                                   Ultimamente un cantidad di
                                                                                                   ahuste (medida) y proyecto,
                                                                                                   cu ta bay pisa duro riba pueblo
   30   31   32   33   34   35   36   37   38   39   40