Page 18 - Bon Dia Aruba
P. 18

A18                                                                              LESA Y PENSA

Diaranson 20 Januari 2016

Dr. Allan B. Ettinger :

                                  Relacion entre epilepsia y ADHD

Un estudio publica den            Pa yega na nan descubrimen-      nan a wordo puntra tocante e     ADHD tabata 8 biaha mas           team di Ettinger ta mustra cu
Epilepsia, cual ta un revis-      to, e team a pasa un encuesta    frecuencia di nan ataca di epi-  probabel di tin sintomanan di     ADHD por ta un factor cu ta
ta di International League        na algun adulto cu tin epilep-   lepsia y e cantidad di remedi    ansiedad y 9 biaha mas proba-     contribui na esakinan.
Against Epilepsy, ta sugeri       sia, di cual 1361 a reacciona.   cu nan ta tuma pe durante        bel di tin depresion.             Pero dr. Ettinger ta enfatisa
cu casi 1 den cada 5 hende        E encuesta tabata inclui pre-    e ultimo 3 lunanan, como         Dr. Ettinger a bisa cu dokter-    cu no ta conoci e cantidad di
cu epilepsia tambe lo por         guntanan di e Adult ADHD         tambe tocante periodonan di      nan cu ta trata epilepsia, hopi   casonan di ADHD ta cuadra
sintomanan di ADHD.               Self-Report Scale ver-           ansiedad y depresion.            biaha ta culpa e sintomanan       cu e cantidad di casonan den
E estudio bou di guia di dr.      sion 6 (ASRS-6), e Physi-        E investigadonan ta bisa cu      di ansiedad, depresion y ba-      publico en general.
Allan B. Ettinger, director di    cians Health Questionnaire       251 di e 1361 hendenan cu        hamento di calidad di bida na     E siguiente paso pa e estudio
Epilepsy Center na Neuro-         (PHQ-9) y e Generalized          a reacciona (18.4%) a wordo      e remedinan pa epilepsia of       aki lo ta pa screen ADHD
logical Surgery na New York,      Anxiety Disorder Assessment      identifica cu ta experiencia     otro condicionnan di e siste-     specificamente den pashent-
ta e prome estudio cu ta mus-     7 (GAD-7).                       sintomanan di ADHD, cual         ma central di nervio.             nan cu epilepsia y clarifica e
tra un conexion asina.            Banda di esakinan, e pashent-    ta casi 1 den 5. Tambe, pa-      Pero e descubrimento di e         sintomanan den adultonan
                                                                   shentnan cu sintomanan di                                          cu epilepsia.q

Dr. Chucho:

        Bo sa puntra bo mes ta dicon bo tin tiki amistad?

Hende ta un especie com-          cu nan mesun situacion of        timo.                            moda, fiesta, salimento, etc.     un tin, a of ta confrontando
plica. Pero e no ta dje           bida, y e echo cu abo tambe      Loke ta haci un amistad in-      Despues cu bo a caba scol,        den nan bida. Hopi hende,
complica ey unabes bo             tin problema ta laga nan sinti   timo ta ora bosnan tin mesun     cada ken ta scoge nan ca-         tur loke nan ta haci ta bisti un
compronde hende. Pero             cu nan no ta e unico hende cu    interesnan comun, bosnan         minda, y cada ken ta enfrenta     mascarada, pa tapa e persona
compronde hende no ta             a fracasa. E tipo di hendenan    por ta franco y honesto cu       problemanan distinto y di         real cu nan ta, anto eynan e
algo asina facil. E por ta        aki gusta haci redo tambe.       otro y por comparti e prob-      mayor impacto. Por ehempel        hungamento di rol ta cum-
algo hopi complica. Pa bo         Hacimento di redo over di bo     lemanan y miedo di mas in-       kisas abo a logra haya un bon     insa.
por descifra y compronde          fracaso, ta laga nan sinti hopi  timo cu otro. Cuanto di e        trabou, pero demas colega-        Na momento cu bo bida ta
hende lo bay tuma bo un           mas miho. Asina nan por for-     amistadnan ey bo tin?            nan di scol no. Kisas abo tin     bashi, bo ta carece di rela-
1000 aña, pero no cu e ta         ma un relacion tambe cu otro     Hopi hende, tempo cu nan         problema pa haya un partner       cionnan intimo den bo bida.
algo imposibel.                   hende cu tambe lo a fracasa,     tabata bay scol, tabata tin      of yiu, pero bo demas ex co-      Esey ta pone bo cay of sinti
E loke ta haci hende complica     of kisas tin miedo di purba.     hopi amistad, pero despues       leganan di scol tur a casa y tin  soledad.
ta e echo cu hende no ta com-     Asina ta hende.                  cu a caba scol, a perde tur nan  yiu, pero nan tin otro prob-      Semper mi ta bisa, cada hen-
pronde nan mes, no ta acepta      Pero no obstante cu hende ta     amistadnan. Esaki ta pa mo-      lema, kisas problema finan-       de tin nan problemanan. Tin
realidad of ta hunga rol. Anto    m..., asina mes den cierto for-  tibo cu tempo cu bo tabata       ciero.                            ora ta cumbini bo papia di bo
e ora ey hende ta bira com-       ma ta cumbini bo di ta franco    bay scol, abo y bo amistadnan    Kisas bo relacion cu bo casa      problemanan. Bo por hasta
plica.                            cu bo mes y cu otro persona.     tabata comparti e mesun in-      no ta funciona, problemanan       salba bida di un hende ora bo
Manera mi a menciona, un di       Paso tur hende…..sin niun        teres y problemanan comun        sexual etc. Niun di e cosnan      ta franco cu bo mes y com-
e cosnan complica cu hende        excepcion, tur hende mester      cu otro. Por ehempel bosnan      ey no ta cos cu hende ta com-     parti cualkier problema cu bo
ta haci ta “hunga rol.” Hende     di un amigo intimo den nan       tabata papia riba cua materia    parti facil cu un otro persona.   por ta confrontando. Kisas
por hunga rol di hopi cos.        bida.                            bosnan tin problema cun’e        Esaki ta pone cu hende ta         un caminda tin un hende ta
Hende por hunga rol di ta         Hopi hende conoce hopi           of no gusta, cua docente bos-    cuminsa distancia of bira su-     pensa cu e ta e unico perso-
feliz, hunga rol di ta exitoso,   hende, hopi hende ta bisa cu     nan gusta of no gusta, prob-     perficial, pues e amistad tam-    na cu cierto problema(nan).
hunga rol cu nan no tin prob-     nan tin hopi amistad. Pero e     lemanan cu studiamento etc.      be ta bira superficial.           Na momento cu e tende
lema etc. E hungamento di         amistadnan ey no ta nada mas     Como hoben bosnan por            Tin hende conoce otro pa          cu bo tambe tin mesun
rol por bin tambe dor di no ta    cu amistadnan bashi. Bo por      comparti mesun interesnan        30 of 40 aña, pero no cu nan      problema(nan) cun’e, bos-
acepta realidad.                  tin hopi amigo di acerca, pero   di bida tambe, por ehempel       conoce otro di berdad, cu tur     nan por forma un conexion y
Tin un dicho cu ta bisa lo        bo relacion cu nan no ta in-                                      problema y retonan cu cada        duna otro un sosten mutuo, a
siguiente:                                                                                                                            base di similaridad cu bosnan
Nunca conta bo problema na                                                                                                            tin, of ta confrontando.
otro hende. 20 % no ta worry                                                                                                          Pero ki ta pasa…..hende ta
y 80% ta contento cu bo tin e                                                                                                         prefera di hunga rol, papia
problema ey.                                                                                                                          malo di hende (haci redo),
Esaki ta completamente ber-                                                                                                           husga otro y haci cherche, ca-
dad pero no cu e ta bon. Di-                                                                                                          minda nan tin mes of mas tan-
con e 20% cu no ta worry cu                                                                                                           to problema personal. Miedo
bo problemanan? Nan no tin                                                                                                            di hende ta pone hende actua
simpatia ni empatia? Nunca                                                                                                            di forma cobarde asina aki.
nan no tabata tin problema?                                                                                                           Pa evita cu bo ta sinti bo den
Kisas, pero e mayor motibo ta                                                                                                         soledad, unico cos cu bo
egoismo. E persona ey prob-                                                                                                           mester haci ta habri bo mes,
ablemente ta uza hende cu e                                                                                                           y lo bo haya hende cu lo co-
tin beneficio na dje so. Si e no                                                                                                      necta cu bo, via di bo hones-
tin beneficio cu bo, e no mes-                                                                                                        tidad y un relacion intimo lo
ter di bo, ni e no ta preocupa                                                                                                        por keda forma a base di esey.
cu bo problemanan tampoco.                                                                                                            Mas cu claro cu esaki ta haci
E sobra 80% cu ta contento                                                                                                            bo vulnerabel y ta crea e
cu bo tin bo problemanan, ta                                                                                                          oportunidad pa hende las-
basicamente envidia. Proba-                                                                                                           tima bo sentimentonan. Esun
blemente nan no ta contento                                                                                                           cu haci esey, probablemente
                                                                                                                                      tin mas problema cu bo y nan
                                                                                                                                      no ke acepta.q
   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23