Page 69 - min.vos dec 2,2015
P. 69

A19                                                                                               lesa y pensa

Diaranson 2 December 2015

                                      Test pa HIV ta hopi simpel y lihe

Un diagnosis di HIV -positivo no ta un sentencia di morto

ORANJESTAD- E cuido          enst Besmettelijke Ziekten           cu e internista pa percura pa   un topico taboo den comu-        infecta tambe. Ora un pash-
y tratamento pa person-      (DBZ) di Departamento di             y motiva e pashent pa tene su   nidad y ta trahando duro pa      ent “cay afo” ta haya sa tin bi-
anan cu ta HIV -positivo     Salud, ta splica cu e test pa        mes na su tratamento mane-      kibra e ijs; e no ta un senten-  aha cu ta debi na e hecho cu
of tin AIDS caba ta asina    HIV ta uno simpel y lihe. E          ra mester ta.                   cia di morto, pero si ta rekeri  nan no tin auto pa bay dokter
efectivo cu na diferente     persona por haci e test segun        E internista y DBZ ta de-       cuido y guia adecua, incluy-     of nan ta malo. Pashentnan
pais rond mundo caba a       fechanan stipula via di Bus pa       libera tocante di e cuido di e  endo counseling, cu ta tuma      di edad halto tin reto pa haya
declara e malesa aki uno     Salud of via su dokter di cas.       pashent y tambe ora un pa-      luga tambe na DBZ, John          transportacion pa bay dok-
cronico y e no ta cay mas    E test haci riba Bus di Salud        shent no ta bay su dokter pa    Henriquez ta splica. Antes       ter, por ehempel. Tin otro
bou di malesanan cu di-      ta un test rapido y ta mustra        algun tempo, ta tuma con-       hende tabata muri pasobra        pashent cu ta ora nan haya
rectamente y sigur ta cau-   e resultado di biaha. E no ta        tact cu e pashent pa haya sa    nan no tabata sa con pa trata e  nan mes den hospital, nan ta
sa morto di e pashent. Pa    disponibel tur ora y mester          pakico e no ta bishitando su    malesa, actualmente e ta bon     bolbe bek riba nan regimen
e pashent keda miho posi-    check riba cua dianan Bus            dokter mas y ta yuda pa e pa-   controlabel. Si e counseling     di remedi pa controla nan
bel di salud ta esencial pa  di Salud tin e. E otro opcion        shent sinembargo sigui cu su    cu ta tuma luga na DBZ no        HIV/AIDS.
e bay su control na dok-     pa tuma e test ta esun tradi-        tratamento. E duda semper       ta yega mas leu cu ta desea di   DBZ ta traha hopi di cerca
ter y tuma su remedinan      cional, unda ta saca sanger y        ta si e pashent ta bay su dok-  yega ta “acerca un” otro pro-    cu e dokternan y e pashent-
manera mester ta. Tam-       manda esaki laboratorio.             ter, e ta tuma su remedi? Of    fesional.                        nan cu HIV na bienestar di
be e pashent mester tin      Ora cu un pashent wordo              e ta practicando “safe sex” pa  DBZ ta papia cu e pashent        e grupo aki den nos comu-
un actitud madura y re-      diagnostica como HIV -posi-          proteha su partner?             tambe pa e tuma contacto cu      nidad pa brinda nan e opor-
sponsabel relaciona cu su    tivo DBZ ta sigui duna guia          Aunke a experencia hopi ad-     esunnan cu e tabatin relacion    tunidad pa biba mas largo y
malesa y particularmente,    como parti di e team cu ta           elanto, HIV/AIDS ainda ta       sexual cun’e pa nan bay haci     pa biba un bida mas normal
e mester corda semper        yuda e pashent den e parti                                           un test como cu nan por ta       posibel.q
uza proteccion ora cu e ta   di guia di su cuido y trata-
tene relacion sexual.        mento, cual ta inclui e salud
John Henriquez di Di-        mental. Nan ta traha hunto

Cambio di prijs di petroleo, utilidad, gasolin y diesel na october 2015

Prijs di utilidad (electri-  para cu September 2015               na October 2015, el a keda      Prijs di gasolin a baha na Oc-   gasolin y diesel como grupo,
cidad y awa), gasolin y      (US$ 45.78).                         Afl. 32.56 cen pa kWh. Prijs    tober 2015 cu Afl. 14.20 cen     tawata tin un caida di prijs di
diesel ta wordo determina    Brandstof clausule pa un             di electricidad y di awa no a   (-7.8%) y a causa un efecto di   2.1% compara cu September
primordialmente pa mo-       uzo di electricidad te cu 500        cambia compara cu Septem-       -0.41 ppt riba e CPI. Prijs di   2015 y hunto a influencia e
tibo di e prijs internacio-  kWh no a cambia na October           ber 2015.                       diesel a registra un caida di    CPI cu -0.41 ppt, mientras
nal di petroleo. Na Octo-    2015, el a keda Afl. 30.52 cent      E prijs promedio di electri-    Afl. 0.90 cen (-0.6%) na Oc-     cu e restante 448 bienes y
ber 2015 e prijs promedio    pa kWh. Brandstof clausule           cidad pa vivienda a keda Afl.   tober 2015 y a causa un efec-    servicio hunto a experencia
pa bari di petroleo (US$     pa un uzo di cada kWh entre          342.59, mientras cu e prijs     to insignificante riba e CPI.    un subida di prijs di 0.1% y
46.07) a conoce un subida    501 - 1000 kWh no a cambia           promedio di awa pa vivienda     Na October 2015, utilidad,       tawata tin un efecto di 0.05
di US$ 0.29 (0.6%) com-                                           a keda Afl. 137.05.                                              ppt riba e CPI.q

Cambio di prijs di cuminda y servicio di catering na october 2015

E indice di “Cuminda & servicio       tober 2015. E indicenan di “Berdura”     “Cuminda & servicio di catering” a     na September 2015 y registrando un
di catering” a registra un subida     (0.3%), y “Azeta y otro productonan      subi cu 1.1%. E indice di “Cuminda     subida di 4.0% den e ultimo 12 lu-
di 0.2% na October 2015, despues      traha di vet” (0.1%) tambe a registra    na cas” a conoce un subida di 0.3%.    nanan.
di un subida leve di 0.02% na Sep-    subidanan. E indice di “Lechi, keshi     E indice di “Restante productonan pa   Na October 2015, “Cuminda na
tember 2015.                          y webo” (-1.0%) a registra e caida       alimentacion” a subi cu 6.6%, e subi-  cas” y “Cuminda pafo di cas” como
E indice di “Cuminda na cas” (0.1%)   di mas grandi. Ademas caidanan di        da di mas grandi entre e gruponan di   grupo, tawata tin un subida di prijs di
a registra un subida, unda cuatro di  0.7%, 0.5% y 0.3% a wordo registra       cuminda na cas, mientras cu e indice   0.2% compara cu September 2015 y
e diesun indicenan di e gruponan di   pa e indicenan di “Batata, yuca y bata-  di “Fruta” a conoce e caida di mas     hunto tawata tin un influencia di 0.03
cuminda na cas a subi na October      ta dushi”, “Sucu, jam y otro tipo di     grandi cu -7.0%.                       ppt riba e CPI, mientras cu e restante
2015. E indice di “Fruta” a conoce e  cos dushi” y “Bebida no-alcoholico”.     E indice di “Cuminda pafo di cas” a    bienes y servicio hunto a experencia
subida di mas grandi (2.0%) na Oc-    Den e ultimo 12 lunanan e indice di      registra un subida di 0.6% na Octo-    un caida di prijs di 0.5% y tawata tin
                                                                               ber 2015, despues di un caida di 0.2%  un efecto di -0.39 ppt riba e CPI.q
   64   65   66   67   68   69   70   71   72   73   74