Page 78 - MIN VOS
P. 78
A3
LOCAL Diahuebs 13 Juli 2017
Psicologo Dimitri Halley:
‘Situacion explosivo cu no por soluciona cu pildo so’
ORANJESTAD - Basa nan no ta bao efectonan di Programanan pa desaroyo
riba diferente publica- medicamento nan sa kico ta mental
cionnan ultimamente en pasando. Pero nan no tin sal- Sr. Halley ta haya cu e mun-
cuanto ta salud mental, ida pasobra nan ta adicto na do medico actual no ta sufi-
segun psicologo Dimi- e cosnan aki caba. Periodica- cientemente educa’ pa com-
tri Halley, a sali na cla cu mente nan ta explota pasobra pronde e rol di e mente. “Y
nos tin un problema hopi bo no ta trata cu e problem- con importante e ta cu como
grandi riba e tereno di anan mas profundo.” pueblo y gobierno pa tin
cuido mental na Aruba. programanan berdadero pa
Segun e psicologo ta conta Cuido mental berdadero desaroyo y estado mental. E
nos, medicamento so no ta Sr. Halley su opinion ta cu carencia di esey a causa e gri-
e solucion y te hasta por ta e pensamento pa bin cu mas tonan actual unda hendenan
haciendo e problema hopi facilidadnan pa interna e hen- ta matando otro y na e scol-
mas grandi actualmente. denan cu tin mester di cuido nan.” Sr. Halley ta bisa cu si
mental, ta fout tambe. “Pa- por ehempel nos lo tabata
“Ami tin hopi aña bisando sobra e problema ta cu nos tin programanan psicologico
cu bo no por trata problem- mester bay na cuido mental pa stress, pa duna e pueblo
oid Crisis ta ora cu pa cada berdadero. Na un of otro (stress reduction/stress man-
cos chikito bo ta haya un pil- manera e concepto actual agement), lo bo baha costo di
do unda hasta supuesto prob- den AZV ta cu psicologia no AZV cu mita. “Pero e no ta
lemanan social ta wordo trata ta den e mainstream di e cos bon pa e profit di e big phar-
cu medicamento. Esaki se- aki. E ta wordo mira den un ma.”
gun sr. Halley ta algo cu mas gran parti manera preventivo
y mas hende na Aruba tambe pero e no ta solamente pre- Proteccion pa polis tambe
a cuminsa cay den dje.”E cos ventivo.” Sr. Halley ta bisa cu Programanan psicologico
aki a bay mucho leu anto e psicologia ta e base di e solu- berdadero ta importante se-
tin su causa. Pasobra nos sa cion. “Pero aworaki e con- gun sr. Halley. E ta sigui bisa
tambe cu e forsa mas grandi cepto di un seguro medico Bon Dia cu si nos na Aruba
aworaki den e mundo fi- nan ta wak e solamente pa no realmente compronde e
nanciero ta big pharma, cu ora cos bay hopi malo. Pero indole di e problema anto
ta capaz di cumpra gobier- e etapa pa e yega te eynan ta keda bringa e sintoma, e ta
nonan.” Pa cada un emocion completamente ciego.” E ta bay yega na un ‘systemic col-
tin practicamente un label sigui splica nos cu: “Pasobra lapse’, unda cu tur cos lo cay
psikiatrico demasiado, SKOA y un remedi pe anto segun nos no tabata haciendo nada den otro. “Pasobra cuanto
anan psicologico di emocion/ a hib’e den problemanan so- sr. Halley, nos tin un pueblo riba e proceso pa a yega asina polis bo por pone riba caya?
trauma cu medicamento pa cial. Pero problemanan so- aworaki cu ta wordo trata cu leu ora un hende practica- Polis ta den un mal posicion
un periodo mucho largo.” E cial tambe ta expresionnan medicamento bayendo den mente ta explota riba e famia pasobra nan tin cu bay trata
psicologo ta tumando nota cu di problemanan psicologico estadonan peligroso cu lo pa mata nan. Y tampoco e cu situacionnan cu ta bay ex-
den mayoria caso e pashent- cu hende no por deal cu nan sigui tin consecuencia nega- otro areanan por ehempel cu plota riba nan. Con hopi bo
nan cu tin mester cuido men- mes. Tur dos banda ta bisan- tivo pa nos comunidad. “E cada dokter di cas ta bisa bo ta bay controla un persona
tal ta wordo medica ‘plat’. Ta do cu e sistema no por cu e medicamentonan aki mes ta cu tur malesa ta relaciona cu asina? Pues e polis tambe
bin un momento segun sr. demanda; pues cu e sistema causa e violencia tambe. Tin stress. Pero kico nan tin con- mester di proteccion.”
Halley, cu ora bo manda un ta ‘crashing’. Pero nan no un conflicto di interes grave tra stress? Nada.”
persona asina bek na su cas, ta ta compronde e indole di e akinan.”
bay sosode explosionnan vol- problema.” E psicologo ta
canico riba e famia y pueblo. enfatisa cu si bo keda verdoof Adicto na medicamento
problemanan cu tin nan raiz Sr. Halley ta conta nos cu e ta
Explosion psicologico den infancia, tecnicamente haya hende cu ta bin cerca dje
Pareu cu nos mesun publi- bo ta bou presion di e expre- cu tin 10 pa 15 aña stret bao
cacion cu director di AZV sion di dje. “Si bo keda pusha di medicamento. Na dado
subrayando riba e problema algo abao, e ta hiba na un ex- momento e medicamenton-
di cuido mental y con falta plosion. No por pone hende an aki ta destrui bo curpa pa-
trabao pa haci ainda, sr. Hal- pa un bida largo riba medi- sobra e ‘side effects’ ta feroz
ley ta haci referencia na e ar- camento sin brinda cuido segun e psicologo.
ticulo di director di SKOA di berdad. Esaki ta chemical “Practicamente ami no por
(directiva di scolnan catolico) care.” haci masha cos ora mi haya
cu a bati alarma riba compor- un hende mi dilanti cu ta
tacion na scol. “Unda cu mi Opioid Crisis verdoof. Pa e pashentnan e
ta kere AZV ta mirando e cos Na Merca e asina yama Opi- ta algo doloroso pasobra ora
Rectificacion
Fundacion famia Ling & Stichting Geestelijk Gezondheidszorg
no ta mesun fundacion
Ayera nos a publica un entrevista E fundacion di famia Ling ta un ini- hende cu no ta durf di papia di dje Aruba, y cu ta bay traha cu e du-
cu director di AZV Anco Ringe- ciativa pa yuda den locual ta e ramo of compronde. Pero esaki ta un fun- nadonan di cuido mes manera AZV
ling riba e tema di cuido mental. di cuido mental na Aruba. E famia dacion cu no ta bay traha cu e du- a menciona; PAAZ, e psikiatranan y
Nos kier a haci un coreccion mi- a lanta e fundacion pa salvaguardia nadonan di cuido. SPD.
rando cu e director tabata referi of bin dilanti pa pashentnan/famia
den e entrevista na Geestelijk di pashentnan cu tin malesa mental. AZV y minister di Salud a firma pa Pues nan ta dos fundacion diferente.
Gezondheidszorg y no e funda- Nan t’ey pa kibra e taboo riba male- lanta un otro fundacion, esta Stich- Nos kier a disculpa pa cualkier con-
cion di famia Ling. sanan mental cu tin na Aruba; pues ting Geestelijk Gezondheidszorg fusion cu esaki por a causa.