Page 13 - LOTTO OCT 8, 2015

4 DONDERDAG AMIGOE
8 OKTOBER 2015
Aruba, toen en nu...

door Evert Bongers

Tussen de Wilhelmi-
nastraat en de toen-
malige Nassaustraat
(nu Caya Betico
Croes) lag de koop-
mansbuurt van Oran-
jestad. Daar woon-
den, zoals de naam
al aangeeft, de grote
handelaren, zakenlie-
den en eigenaars van
winkelpanden. Nu
staat deze wijk be-
kend als Vietnam en
zowel de panden als
de hele buurt hebben
aan glorie ingeboet, Adriaan Laclé door Bettina
dat kan men wel stel- Steinke.
len. Her en der onder-
neemt men voorzichtig pogingen om panden door res-
tauratie in hun oude staat terug te brengen. Eén van de
historische panden in die wijk was het koopmanshuis
van Adriaan Laclé aan de Nieuwstraat.

De naam Adriaan Laclé is op ons eiland voornamelijk Zakenpand rond 1900.
bekend door de boulevard die zijn naam draagt, één van
de voornaamste verkeersaderen van Oranjestad. Deze Enkele jaren daarna trouwde hij opnieuw en uit dat huwelijk kwa-
brede boulevard heeft niet de naam van de eerste de men maar liefst zestien kinderen, geboren tussen 1891 en 1913.
beste. Adriaan Laclé, geboren in 1866 als de oudste in Van zijn zeventien kinderen waren er maar elf die ouder dan 18
een gezin met zes kinderen, was één van de rijkste Aru- werden. Zoals gebruikelijk in rijke kringen in een relatief kleine
banen van ruim een eeuw geleden. Van zijn persoonlijke gemeenschap, trouwden de kinderen van de ene vooraanstaande
en zakelijke leven is eigenlijk niet zo veel bekend, of het familie met die van een andere, in casu de Laclés met die van de
moest zijn dat hij een eeuw geleden Aruba’s meest voor- familie Arends. Daarbij lieten zij de meest indrukwekkende woon-
aanstaande zakenman was. Handelaar en grootgrond- huizen van de stad neerzetten. Zo trouwde Anna Laclé met Henny
bezitter, zowel binnen als buiten de stad. Hij woonde Arends en betrokken zij het grote huis op de hoek van de Con-
en werkte aan de Nieuwstraat, waar zijn woonhuis en cessielaan, achter de St. Franciscuskerk. Dochter Maria Monica
koopmanshuis nog steeds te vinden zijn. Het huis met de ka- trouwde met dokter Eloy Arends, die voor zijn bruid het statige
rakteristieke trap werd begin vorige eeuw al gefotografeerd herenhuis bouwde dat nu na restauratie ons stadhuis is, aan de
door de Curaçaose fotograaf Soublette, die hem ook vastleg-
de, roerend in gigantische ketels waarin aloë werd gestookt. Wilhelminastraat. Het jarenlang
Of hij zelf een aloëstokerij had of alleen in de machinerieën leegstaande herenhuis daar tegen-
handelde, is niet duidelijk. Hij dreef handel, was steenrijk, over, bekend als het voormalige Pa-
hielp mensen aan leningen en fungeerde dus eigenlijk als piamento restaurant (waar vorig
een soort bankier. Adriaan Laclé was eigenaar van verschil- jaar brand woedde), was het huis
lende stukken grond in en buiten de stad met panden die hij van Maria Veneranda Laclé en
verhuurde. Ook was hij een reder die meerdere boten had, Maximiliano (Machi) Arends. De
die elk de naam droegen van één van zijn dochters. zonen van Adriaan werden net als hun vader zakenlieden. De
Wat zijn persoonlijke leven betreft: hij trouwde twee maal, bekendste was wel Leoncito (‘Eti’), eigenaar van het warenhuis
waarbij zijn eerste vrouw kort na de geboorte van hun eerste ‘La Casa Azul’.
dochter in 1888 overleed.

Adriaan Laclé liet ook één van de mooiste landhuizen op Aruba, Adriaan Laclé met aloëketels.
Quinta del Carmen te Bubali, bouwen, ook al heeft hij er zelf liber van Adriaan Laclé van een eeuw geleden. Zijn naam leeft
nooit in gewoond. Hij verhuurde het voor bruiloften en chique voort in ‘zijn’ boulevard en in het landhuis dat hij in Bubali
partijen en het werd later het doktershuis van het hospitaal van heeft laten bouwen en dat een afspiegeling is van zijn rijkdom
de Eagle raffinaderij. Ook de naam van deze villa is die van één en goede smaak.
van zijn dochters, Maria del Carmen.
Er zijn nauwelijks foto’s van Adriaan Laclé, maar er is wel een Het aanzicht van straten en gebouwen op ons eiland is
mooi portret van hem, geschilderd door de bekende Amerikaanse sterk veranderd in de loop van de afgelopen eeuw. Panden
portrettiste Bettina Steinke. Zij schilderde ook zijn vrouw Le- die, als ze al aan de slopershamer of aan vuur ontsnapten,
onsa. Adriaan Laclé overleed op 69-jarige leeftijd in 1935, een zijn gerestaureerd en hebben vaak een nieuwe functie ge-
jaar eerder dan zijn moeder, die 91 jaar oud werd . Na zijn dood kregen. Daarbij is het straatbeeld flink veranderd. Som-
hadden zijn nabestaanden er een hele klus aan om zijn boedel mige plekken zijn bijna niet te herkennen. Deze serie gaat
met talloze percelen te inventariseren en alle erfgenamen op te over een aantal van zulke locaties.
sporen in de familie Laclé en aangetrouwde families. In 1947
Adriaan Laclé anno 2015. werd voor dat doel de NV ‘Exploitatiemaatschappij Erven Adri-
aan Laclé’ in het leven geroepen. Het zou nog tientallen jaren
kosten voor alle onroerende goederen verkocht konden worden.
Vandaag de dag is er op Aruba geen magnaat meer van het ka-