Page 23 - awm 5jan2022
P. 23

4                                                                                                   Djaluna 3 yanüari 2022




                                                                               komo eks-polis pa mi kere i aseptá. Ta basta ku hòrtamentu di vürwèrk na
                                                                               Boneiru. Punto!”
                                                                                  Nunka mi no a mira Katan asina hostiná. “E pais aki no tabata asina akí.
                                                                               Tin demasiado hòrtamentu riba e lugá akí. No por ta normal i kustumber ku
                                                                               tur aña ta hòrta vürwèrk aki na Boneiru. Ki dia Kuerpo Polisial di Boneiru
                                                                               ta pone un paro na e hòrtamentu di klapchi aki?”
                                                                                  Mi kier a sali un tiki na defensa di mi amigu Jossy Rosales, pero Katan
                                                                               no a duna mi ún chèns. “Hefe polisial òf komandante mester tin bèrgwensa
                                                                               ku tur aña di nobo tin ladronisia na e mesun sitio i e mesun temporada. Ta
                                                                               probá ku e medidanan ku ta tumando pa abastesé vürwèrk ta as pa ladron.
                                                                               Mihó bisá, ta fasilitá e ladron pa yega na dje, kue, piki, karga hiba, kore bai
         TIN POLIS NA                                                          nan ta sigui hasié tur aña di nobo. Òf kada aña salta. Anto no por!”
                                                                               kuné fásil. I asta parti i rebendé! Fásil fásil na Boneiru. E ta asina fásil ku
                                                                                  Segun e tabata papia, Katan su bos tabata bai mas haltu, probablemente
                                                                               alimentá i stimulá pa e ‘kouwe’-nan ku tabata kore na òrdu. Hendenan
                                                                               tabata bira wak den nos direkshon. Nan kier a sa ken tabata sulfurá asina.
                bONEIRU?                                                       vürwèrk ku nòmber di importadó grabá ariba. Importadó a bai den un bario,
                                                                                  “Segun mi tin entendí”, el a sigui bisa, “den pasado a yega di hòrta

                                                                               topa resto di vürwèrk tirá den e kaya. Bai polis........ polis ta puntra nan ku
                                                                               si nan tin prueba ku ta ékis hende òf ékis hendenan! Henter siman nan a
                                                                               sigui fiesta ku vürwèrk hòrtá.”

           “Si ta tempu di mi tempu i mi sa ku tin hòrtamentu di vürwèrk na e     Katan tabata sumamente brabu e atardi ei. “Polis, ta abo su deber di
        mesun lugá i den mesun temporada i mesun orario, nos lo a traha un grupo  sali bai buska e pruebanan ei. Ta abo ta outoridat ku por hasi pregunta,
        di polis bai drumi den mondi warda boso bin! Niun shèf no mester bisa  investigá. Sintá tras di bali puntra ku tin prueba ta e pregunta mas idiòt ku
        nos bai hasié! Na palabra Katan.                                       bo por hasi un siudadano. Paso e no sa kiko tur ta kontenido di un prueba.
           M’a topa ku Katan durante dianan di kambio di aña na e pagara ku  Abo komo polis si. Pues abo sali bai buska e pruebanan p’e siudadano ku
        tabatin dilanti restorant chino Chang Chong. Un pagara chikí chikí i  a entregá su keho!”
        kuchikuchi. Mi no sa ku si nan tabatin pèrmit.                            “Mi pregunta na KPCN ta: Ki aña ta kontrarestá e hòrtamentu aki?
           Mi konosé Katan for di Aruba. E tabata traha komo polis aya. Despues  Pasobra ta komo si fuera ku plaka di belasting di e komersiantenan
        el a hala kita for di Aruba i bini Boneiru. Su famia ta di aki. Di Rincon.  di vürwèrk no ta duna aporte na kaha di gobièrnu pa yuda kumplí ku
        Kada bes ku nos topa otro Katan ta hala kòmbersashon bai gol. E gusta  nesesidatnan, manera otro tipo di komersiantenan ku sin kuminsá mes ta
        kombersá. No tur biaha mi ta di akuerdo kuné.                          paga plaka di belasting, ya kaba ta haña ‘gedoogbeleid. Pa algun malechor
           Katan a sigui ku su letania tokante robo di vürwèrk sin guli skupi: “Nos  kibra un kònteiner, piki kasi mitar kònteiner bai kuné, ta basta hende
        tabata sinti ku ta nos deber i obligashon pa nos mes a buska algun kolega  mester tabata einan presente pa yuda karga kaha.
        ku kurashi i aktua. Ora bo bini ku inisiativa outomátikamente bo ta haña un   Kaminda tin hopi hende huntu tin papiamentu i lèkmentu. Kaminda tin
        fiskal pará bo tras. Asina a arestá hòrtadónan di kabritu, ladron di turista,  lèkmentu polis tambe ta skucha. Si e no skucha e sali puntra.”

        interseptá kargamentu di droga i a baha ladronisia den kas di hende, djis   Katan a konkluí: “Ami tambe nan a hòrta mi telefòn for di mi outo. M’a
        pa menshoná algun!”                                                    entregá mi keho. I despues djei m’a sali hasi mi ‘politiewerk’. Ata polis a
           “No ta pòrnada polis tin e lema di sirbi i protehá pueblo. Pero manera  yama mi bin tuma mi telefòn? Bo sa kiko m’a hasi? M’a pasa na e lugánan
        mi ta skucha aki, ta di kuantu biaha ku ta hòrta vürwèrk? Ta imposibel  na unda ku ta krak telefòn i laga un ‘kleine warning’ atras estilo sino fono!”


                                                         No ta konta pa Karibe Hulandes

       Regulashon nobo di supsidio transporte eléktriko




          KRALENDIJK – E              E tempu ei Kolegio  tradishonal ta agotá i un
       regulashon nobo di supsidio  Ehekutivo di Boneiru a  traspaso kon ku bai bin
       pa transporte eléktriko i  indiká ku mester bira mas  ta inevitabel. Entretantu
       hasi negoshi duradero ku  atraktivo pa doñonan di  outonan  eléktriko  a  pasa
       entrante promé di yanüari ta  outo na Boneiru pa atkerí  nan malesanan di mucha.
       drenta na vigor i ku djaweps  outo eléktriko. Esaki ta bon  E kalidat, konfiabilidat
       Ministerio di Infrastruktura  pa salú públiko, naturalesa i  i e fasilidat di uso, a bai
       i Maneho di Awa a trese na  medio ambiente i ta reforsá  dilanti ku pasonan grandi,
       atenshon, no ta konta pa  e reputashon di Boneiru  dor di kua e demanda
       Karibe Hulandes.            komo destinashon duradero.   mundialmente ta krese i e
          “E supsidio aki no          P’esei Kolegio Ehekutivo  preisnan ta baha.
       ta disponibel den e  a  disidí pa eksplorá e                Gobièrnu di Boneiru
       munisipionan partikular  posibilidatnan pa stimulá  ta haña ku ta a momentu
       Boneiru, Saba i St. Eustatius.  uso di transporte eléktriko  korekto pa gara e
       E situashon riba e islanan ta  aktivamente. E ta un di e  oportunidat aki. E grandura
       otro ku na Hulanda i p’esei  maneranan kaminda por  di e isla ta netamente adekuá
       ta eksigí trabou na midí. Sí  duna yenamentu konkreto  pa transporte eléktriko.
       nos ta mira stimulá pa medio  na e konsepto di ‘Blue  Debí na distansianan  isla.  Asina lo investigá  Hulanda. Kolegio Ehekutivo
       di un regulashon spesial  Destination’ i na mes  relativamente kòrtiku ta  kiko a konsekuensia por  gustosamente ke mira ku

       kore eléktriko na Boneiru,”  momentu komo munisipio  sufisiente pa move. Tambe  ta pa doñonan di garashi i  e regulashon di supsidio

       segun e ministerio.         partikular kontribuí  na e  tin sufisiente solo pa karga  stashonnan di kombustibel.  aktual di Reino tambe por
          Seis luna pasá un biaha  realisashon di a akuerdo  bateria di e outonan ku  Konsekuensianan ta pa entre  konta pa siudadanonan
       mas Kolegio Ehekutivo di  di klima pa kua Hulanda a  energia di solo.                 otro Brantwer kaminda  di Karibe Hulandes. E
       Boneiru ku gustosamente  firma.                                                       un aksidente ku un outo  periodonan  benidero  ta

       pa e regulashon di supsidio                                  Regulashon di supsidio   eléktriko enbolbí, ta eksigí  pone tur e aspektonan aki
       pa Europa Hulandes pa              Momentu korekto          E eksplorashon pa kua  un aserkamentu otro.            den karchi pa desaroyá un
       transporte eléktriko konta     E transishon pa vehíkulo  Kolegio Ehekutivo a disidí,     Ya a tuma lugá  maneho dirigí.
       pa Boneiru tambe i p’esei a  i boto ku ménos peso riba  mester duna kontesta riba  konsulta ku e ministerio           Esaki por bira mas kla
       drenta kombersashon ku e  medio ambiente, no por  preguntanan práktiko. P’esei  infrastruktura i maneho di  riba e grado ku gobièrnu
       ministerio.                 keda wantá den e desaroyo.  no ta konsultá solamente ku  awa, ku ta hunga un ròl den  lokal por stimulá transporte
          Stimulá transporte  Un dado momentu e  ekspertonan, pero tambe  e promoshon den atkisishon  eléktriko i eventual tambe
       eléktriko                   fuentenan di kombustibel  ku interesadonan riba e  di outonan eléktriko na  fasilitá.
   18   19   20   21   22   23   24   25   26   27   28