Page 14 - ATA FEB 18,2015
P. 14
2 AWEMainta Diaranson, 18 Februari 2015

E rapport di IMF ta Ciere di Valero y e crisis
refleha puntonan financiero mundial a causa
positivo pero AUMENTO SUBSTANCIAL di
tambe negativo debe di Pais Aruba

SEGUN presidente di Camara di Comercio Daphne Lejuez, SEGUN International Monetary Fund (IMF), e grandi ora tene na cuenta cu mas o menos 60%
di Aruba su turismo ta basa riba turistanan di
e rapport preliminario di International Monetary Fund (IMF) economia di Aruba ta recuperando di un “dobel- Estados Unidos, y ta haci Aruba hopi sensitivo
ta contene tanto puntonan positivo di e situacion na Aruba dip” financiero cual a wordo causa dor di e crisis na e actividad economico di Estados Unidos.
como puntonan riba cual mester traha. Pero, Lejuez a bisa, financiero mundial y di e ciere di e refineria. E crisis economico creciente di Venezuela
“no ta paso nan ta puntonan menos agradabel, nan ta menos Nan ta informa cu e shocknan aki a causa un tambe ta un risico pa Aruba, ya cu Venezuela
berdad.” aumento substancial den e debe nacional cu a ta e segundo fuente mas importante di turismo.
Segun Lejuez, e rapport di IMF no ta laga espacio pa conclui desintegra e area fiscal. IMF tambe ta menciona A medio plaso, IMF ta indica, a pesar cu
cu nada no ta pasando, of cu cos na Aruba ta bon. Sino, ta cu e debe di Pais Aruba actualmente a yega na inversionnan den energia renobabel lo por trece
señala cu Aruba ta den un situacion financiero preocupante cu mas 80% di e GDP den aña 2014. crecemento, e cancelacion di e prohibicion di
mester di atencion urgente. biahamento pa Cuba pa turistanan di Estados
Tambe director di Camara di Comercio Leo Maduro a sostene Segun e resultadonan di e sondeo haci pa IMF, Unidos por trece efectonan negativo di largo
e punto aki, bisando cu cualkier impresion cu e rapport di gobierno ta tumando medidanan extensivo pa duracion pa e turismo di Aruba.
IMF ta mustra puntonan positivo so, “no ta haci husticia di reforma compensacionnan cu e pueblo ta haya
e puntonan cu nan ta trece dilanti.” Esta, cu tin suficiente pa asina logra yega na un surplus chikito na aña Tin necesidad pa medidanan ambicioso pa
puntonan preocupante den e rapport. 2018. Pero, IMF ta indica, si gobierno no tuma reconstrui e maneho den e area fiscal, segun
“Tin hopi cos pa haci ainda prome cu nos sali for di e crisis aki,” mas medida, stabilidad fiscal lo tarda y e debe IMF
Maduro ta bisa. “Pasobra nos ta den e crisis.” nacional lo sigui crece. IMF ta bisa cu gobierno a 4. Despues di un deterioracion rapido
Segun Maduro, e rapport cu IMF a traha na aña 2010 a enfatisa cu nan medidanan ta suficiente pa yega durante e añanan 2009-2012, e deficit fiscal a
contene un “worst case scenario,” caminda cu nan a premira nan meta financiero. reduci na 5,25% di e GDP den 2014.
un crecemento den e debe nacional na 75% en comparacion E debe nacional a subi te na mas cu 80% di e GDP
cu e GDP na final di aña 2015. Sinembargo, Maduro ta splica, Tambe nan ta indica cu aumento di flexibilidad na 2014. Segun IMF, gobierno a spaar placa dor
nos a yega 81-82% caba na fin di 2014. den e mercado laboral y reduccion den e di baha compra di bienes y servicionan y dor di
“Nos situacion di debe a empeora mucho mas peor cu e peor gastonan di haci negoshi na Aruba lo haci Aruba reforma den pensioen di APFA.
caso cu IMF a pinta na 2010,” Maduro a bisa. “Si nos no para mas competitivo y lo yuda Aruba resisti contra
e trein aki, nos ta bayendo den direccion di 90% di GDP. Y ora shocknan externo. IMF tin un reaccion positivo 5. Gobierno a haci reformanan structural
bo yega 90 ta den un rato bo ta yega 100.” riba gobierno su push pa desaroyo di energia grandi den 2014 pa enfoca riba e retonan fiscal.
Maduro tambe a señala cu IMF ta recomenda pa gobierno trece renobabel. Aunke nan tin nan advertencianan Como resultado di e reforma den AOV, a subi
medidanan pa baha gasto y no solamente aumenta entrada di tambe. premies y a subi e edad di pensioen (pa 65 aña).
gobierno. Si gobierno no baha gasto y depende solamente riba E deficit di APFA a wordo cubri y aki tambe
e entrada di belasting, e ta tira tur e peso riba e ciudadano y e Aki bou tin e puntonan den e conclusionnan a subi e edad di pensioen gradualmente. E
empresanan di Aruba, Maduro ta splica. Y realmente bo no ta preliminario di IMF: introduccion di e BAZV lo bay offset e gastonan
sanea nada den finanzas publico mes. 1. Aruba ta recuperando gradualmente di di cuido medico na Aruba.
Segun Maduro, “Esey ta un caminda cu no ta hustifica, e un recesion cu un “dobel-dip” severo.
no ta e caminda corecto tampoco, y no ta e caminda cu tur Segun IMF, despues cu e economia a recupera 6. Consolidacion fiscal significativo ta
e instancianan aki ta indica, paso nan tur ta bin cu e mesun bon na 2013 cu mas di 4,5% e velocidad di planea pa e aña aki.
acercamento balansa, na unda cu cortamento di gasto mester crecemento a mengua na 2014. A pesar di Gobierno su plannan pa e presupuesto tin como
hustifica aumento di entrada dor di aumenta e peso riba bo un crecemento grandi den turismo, IMF ta meta pa reduci e deficit pa 2015 na 3,75% di e
ciudadanonan.” indica, reduccion di momentum ta mustra cu GDP. Ta spera cu lo spaar mas tanto pa medio
Tambe Maduro a indica cu na inicio di e aña parlamentario e demanda domestico a bay atras pa motibo di di e medidanan den compensacionnan pa
actual, gobierno a anuncia cu nan lo corta 15% di gastonan di menos confiansa, incertidumbre den maneho pueblo, y tambe un reduccion den e cantidad di
personal, pero cu esaki no ta refleha den e ley di presupuesto fiscal y retrasonan den inversion. empleado publico.
di 2015, cu actualmente ta na Raad van Advies. Camara di
Comercio ta cuestiona e forma den cual gobierno ta haci un 2. Ta proyecta un crecemento di 2,25% 7. A medio plaso mester di medidanan
declaracion, pero despues no ta sigui cu loke nan mes a bisa. den 2015. structural ambicioso y implementacion
Un otro punto alarmante cu Camara di Comercio a trece Tin e expectativa cu turismo lo sigui crece, determina pa draai bek e dinamica negativo di
padilanti ta cu actualmente, Gobierno di Aruba ta pagando aunke na un velocidad mas abou cu den e e debe nacional.
7000 salario, cual ta pone un peso grandi di impuesto ariba ultimo dos añanan. Na mes momento ta spera Aruba ta exponi na shocknan externo. Esaki, y
e ciudadano y empresanan den sector priva. “No ta hustifica cu demanda domestico lo sigui aprecia segun tambe un base economico estrecho, un florin
mas cu mester pidi e 45 mil trahadonan den sector priva y e cu e incertidumbre den maneho ta baha y algun mara na e dollar Americano, y e peso grandi
empresanan den e sector priva pa nan keda aporta, pa nan proyectonan publico-priva (PPP) sigui tuma di e interes di debe ta pidi pa crea mas espacio
keda sangra pa gobierno por keda paga e 7000 salarionan luga. fiscal pa asina aumenta Aruba su resistencia
aki,” Maduro a bisa. contra shocknan na e economia. Segun IMF,
Esaki ta un gasto cu por wordo reduci hopi lihe, segun 3. E risiconan a corto plaso ta ta importante pa sigui haci esfuersonan fiscal
Maduro. “Mes rapido cu por a his’e pone na 100 miyon mas primeramente externo. por lo menos te cu aña 2020 pa por yega na un
pa aña cu nos como ciudadano y como empresa mester paga Segun IMF, e ciere di e refineria ta implica un surplus di 1,5% di e GDP, cual lo baha e debe
bo por bah’e tambe,” Maduro a bisa. Esaki ta necesario tambe, base economico mas reduci cu e resultado di nacional na 70% di e GDP. IMF ta adverti si cu
segun Maduro, paso Prome Minister mes ta bisa cu durante mas dependencia ariba turismo. E risico cu e e medidanan actual probablemente lo no logra
e recesion mester a inverti. “Pero regala hende salario no ta concentracion aki ta trece cu n’e ta bira mas
un inversion,” segun Maduro . “Den ningun buki di economia
esey ta un inversion.”
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19