Page 14 - BDA20APRIL2015
P. 14

A14

SALUDDialuna 20 APRIL 2015

Den Caribe y Latino America

Network nobo lo evalua salud di hende muhe y baby recien naci

Un averahe di 16 hende muhe ta fayece tur dia                                                              e cantidad di baby recien naci cu a muri den nan
den Caribe y Latino America a causa di com-                                                                prome luna di nacemento a baha cu 55% den e re-
plicacionnan di embaraso of parto, mientras          maternal y salud di un baby recien naci ta algo hopi  gion. "Pero nos mester haci mas esfuerso pa pre-
cu 250 baby ta fayece tur dia prome cu nan           cerca di otro. Mas o menos dos di cada tres morto     veni e mortonan aki y condicionnan manera pre-
cumpli 28 dia bibo.                                  di baby recien naci ta sosode durante e prome si-     maturo y “asphyxia” cu tin impacto negativo riba
Pa compila informacion di e causa di e mortonan      man di bida, y e causa primordial ta inclui prema-    salud y calidad di bida."
aki y contribui na e prevencion, Pan American        turo, "congenital anomalies", “asphyxia”, “sepsis” y  "CLAP network lo yuda asisti e uzo y impacto di
Health Organization / World Health Organization      otro infeccionnan.                                    intervencionnan y lo monitor condicionnan cu por
(PAHO/WHO) a lansa CLAP, un organisacion cu          Pablo Duran, consehero regional riba cuido di         yuda reduci morto cu por wordo preveni of afec-
ta haci investigacion riba salud di hende muhe y     salud prenatal na CLAP, a indica cu desde 1990        ta calidad di bida di baby recien naci," sr. Duran
parto den Caribe y Latino America.                                                                         a bisa. CLAP network ta traha a base di colabora-
 "Mortalidad maternal a wordo reduci consider-                                                             cion di 22 instituto den 12 pais Latino Americano
ablemente den e ultimo 20 añanan, pero e ta con-                                                           cu desde 2012 a cuminda uza componente nobo
tinua di ta incontablemente halto, y mayoria biaha                                                         cu ta contene data di hende muhe na estado y nan
e causa por wordo preveni of trata," segun Suzanne                                                         yiunan for di nan prome bishita prenatal te despu-
Serruya, director di CLAO Latino Americano du-                                                             es di parto. E componente nobo, introduci den e
rante e lansamento di e network nobo na Brazil                                                             sistema, ta haci esaki posibel pa evalua eventonan
CLAP o hunga un rol importante den yuda reduci                                                             di salud severo. CLAP network awo lo purba ex-
mortalidad maternal den e region door di colecta                                                           pande e colaboracion pa mas institucion y pais.
data y informacion riba e causa di e sorto di morto                                                         Mas cu 50 hospital, instituto di salud, universi-
aki, tambe e causa y complicacion cu ta laga hende                                                         dad y centro di colaboracion di WHO den mas di
muhe afecta seriamente despues di haya yiu. Salud                                                          25 pais di continente Mericano a bordo invita pa
                                                                                                           forma parti di e network nobo. q

                                 Prome transplante di cabes humano

Den nos edicion di 5 di          e procedura aki na e di 39      "spinal muscular atromphy       ayudo tur dia, cada minuut.     lo mester di 100 ciruhano y
maart nos matutino a pu-         conferencia anual di cirugia    tipo uno (SMA). E condi-        Aworaki mi tin 30 aña, aunke    lo tuma 36 ora pa completa,
blica noticia di un ciru-        ortopedagogico na Annapo-       cion ta causa pa e perdida di   cu hende cu e malesa aki casi   lo envolve unificacion di
hano Italiano cu a anun-         lis. Aunke investigadonan a     “motor neurons” den e spina     nunca ta biba mas cu 20 aña."   spina. E cabes di e persona
cia plan pa conduci e pro        cuestiona e posibilidad di e    y e region di celebro conecta   Sr. Canavero a bisa reciente-   cu a duna su curpa lo wordo
transplante di cabes hu-         plan di sr. Canavero, ta mus-   pa e spina. Individuonan cu e   mente cu el a ricibi varios     kita cu un blit hopi skerpi, pa
mano dentro di dos aña.          tra cu e prome transplante di   malesa no tin capacidad di pa   e-mail y carta di hende pun-    limita e cantidad di daño haci
Awo, un homber Rusiano           cabes humano ta un paso mas     cana y hopi biaha no por sin-   trando pa nan wordo con-        na e spina. Kimico “glycol”
di 30 aña a trece su mes         cerca di bira realidad despues  ta sin ayudo. Sr. Spiridonov a  sidera pa e procedura, hopi     y “chitosan” por wordo uza
dilanti como boluntar-           cu e specialista di computer    wordo diagnostica cu Werd-      di nan cu ta transsexual bus-   pa en curasha e unificacion
io pa e procedura aki. E         Russiano sr. Spiridonov, a      nig - Hoffman na 1 aña di       cando un curpa nobo, Sin        segun sr. Canavero. E pash-
proyecto aki yama "Heav-         bin dilanti como boluntario     edad y el a bisa cu e ta desea  embargo e ciruhano a bisa       ent lo wordo teni den coma
en - Gemeni" a wordo             pa e procedura.                 bira boluntario pa e trans-     cu e prome hendenan cu lo       pa 3-4 siman y, segun sr.
treci dilanti pa e ciruhano      Sr. Spiridonov tin e male-      plante pa motibo cu e kier e    pasa door di e procedura lo ta  Canavero, durante e tempo
Sergio Canavero.                 sa Werdnig- Hoffman, un         chens pa tin un curpa nobo      esunnan cu condicionnan cu      aki e spina lo wordo stimula
Na juni, sr. Canavero a keda     condicion genetico cu no ta     prome cu e muri. "Apenas mi     ta gasta e musculo manera sr.   cu electricidad pa motiva e
di presenta plan actualisa riba  comun cual ta gasta muscu-      por controla mi curpa awor-     Spridonov.                      conexion nobo entre e nervi-
                                 lo, tambe ta wordo referi na    aki," el a bisa. "Mi mester     E procedura cual ta calcula di  onan. Segun specialistanan,
                                                                                                                                 e pashent lo por cana dentro
                                                                                                                                 di un aña. Sr. Spiridov ta ad-
                                                                                                                                 miti cu e ta preocupa pa haci
                                                                                                                                 e procedura aki. "Si mi tin
                                                                                                                                 miedo? Si, claro cu mi tin, no
                                                                                                                                 solamente e ta hopi espan-
                                                                                                                                 toso, pero hopi interesante.
                                                                                                                                 Bo mester compronde cu mi
                                                                                                                                 no tin hopi opcion, si mi no
                                                                                                                                 purba esaki, mi speransa lo ta
                                                                                                                                 hopi tristo. Cu cada aña cu
                                                                                                                                 pasa mi estado ta bira pio. "
                                                                                                                                 el a bisa.q
   9   10   11   12   13   14   15   16   17   18   19