Page 22 - BNDIA ARUBA
P. 22
A22 bistA politico
Dialuna 6 november 2017
Skirbi pa Carlos Guiamo(Arenapoliti.co)
‘Tin 7 motibo pakico laga pueblo eligi su Gabinete’
ORANJESTAD - Hopi ci- ma un coalicion, e tempo di kico nan voto pa cada lista parlamento y dos aña despues
udadano ta na fabor di un negociacion entre partidonan di gabinete lo significa, y e pa eligi gobierno, etc. Esaki ta Coalicion ta keda posibel,
cambio den nos sistema formando un coalicion por posibel gabinetenan no tin duna pueblo e oportunidad pero mas stabiel
democratico cu lo duna tuma hopi tempo. Durante e mester (y no tin excuus) pa dirigi e rumbo di nos pais
Pueblo e poder pa eligi tempo aki, un gabinete bieu, pa tira awa den biña. What cada dos aña, aumentando E sistema proponi pa laga
parlamento y un (minis- cu usualmente a perde sosten you see is what you get. e influencia y rol di pueb- pueblo eligi su gabinete ta
ter-)presidente den elec- di pueblo, ta keda goberna den Esaki tambe lo por preveni lo den nos democracia. laga espacio pa partidonan
cionnan separa. Den e forma demisionario. E tempo e custumber di varios par- forma un coalicion prome cu
articulo aki lo presenta sin un gobierno legitimo cu tido pa priminti cielo y tera eleccion. Partidonan cu no ta
(en corto) un proposicion tur autoridad di tuma decisi- durante eleccion, sabiendo Un parlamento mas fuerte kere cu nan por gana eleccion
concreto pa eleccionnan onnan, ta tempo perdi pa loke cu nan toch no lo mester cu ta percura pa miho pa eligi un gabinete nan so, of
separa, y lo compara esa- ta trata implementacion di cumpli cu tur cos, mien- checks and balances cu kier reenforsa nan ekipo
ki cu nos sistema actual. proyectonan nobo, ideanan tras e ta duna partidonan di ministernan potencial, por
nobo y progreso en general. cu si ta sincero un chens pa Actualmente nos ta eligi un opta pa uni. Pues por forma
Proposicion ehecuta nan plan completo. parlamento, y un mayoria un coalicion di antemano.
Si pueblo por vota pa su den parlamento ta aproba un Esaki a base di na propio es-
Pueblo ta eligi su gabinete den e forma pro- gabinete. E gabinete usual- cogencia y no paso un resul-
parlamento y gobierno poni, e lista di gabinete cu Legitimidad democratico mente ta consisti di e top di tado di eleccion parlamen-
(gabinete di ministernan) gana por cuminsa gober- e partido, y e fraccion may- tario a condena nan na otro.
den eleccionnan separa. na riba termino corto. Bou di e sistema proponi, oritario den parlamento mes-
E termino pa cu pueblo mes ta eligi su ter controla su coleganan di Diferencianan grandi cu e
cada parlamento y gabi- gabinete, y pueblo sa di an- partido cu hopi biaha tin mas sistema actual ta cu den e
nete ta keda cuater aña. Stabilidad temano ki gabinetenan nan di bisa den nan partido. Mas caso aki e coalicion ta pre-
E eleccionnan ta tuma por haya y con e programa tanto ta e (top di) partido ta senta su mes na Pueblo
luga dos aña for di otro. Por Ta posibel cu coalicionnan ta di gobernacion lo ta (sin dicidi riba gobernacion, no como un coalicion di an-
ehempel: na 2021 eleccion wanta cuater aña, pero ta co- awa den biña), nos lo tin un pueblo y no parlamento. temano (what you see is what
parlamentario, na 2023 elec- mun cu esaki no ta e caso. Es- gabinete cu un nivel halto Nos ta haya situacionnan cu you get) y ta traha nan plan
cion pa gobierno, 2025 par- aki ta un motibo principal cu di legitimidad democratico. esunnan cu mester controla di gobernacion di antemano.
lamento, 2027 gobierno, etc. hopi coalicion ta wordo con- Actualmente, un mayoria e ministernan ta depende Pueblo lo sa di antemano pa
Pa e eleccion pa eligi sidera gabinetenan fragil. Si den parlamento, hasta un riba e mesun ministernan pa kico nan ta vota y e posibel
un gabinete, politiconan tin pueblo por eligi un gabinete mayoria ficticio, por pone mantene un luga den e par- gabinete lo a pasa nan pro-
cu forma nan posibel gabinete cu ya caba a bay eleccion como ken cu nan kier como min- tido. Kisas paso e ta custum- ceso di negociacion caba.
di antemano y presenta nan 1 team y ya caba a formula ister. No ta importa si e per- ber, y e pensamento cu ya,
mes como un lista cu ta un nan plan di gobernacion, e sona tin 10.000 of 0 voto. asina nos sistema ta y nos no
posibel gabinete. Pues cada chens ta grandi cu lo tin mas Pueblo lo mester warda y conoce otro sistema den re- Hopi reto, hopi solucion
lista lo tin 7 pa 9 candidato di stabilidad den gobernacion. wak ken e partido(nan) ta di- ino Hulandes ta pone hopi
posibel ministernan cu hun- cidi pa pone como minister. hende keda sin realisa e con- Cada sistema democratico
to lo forma e gabinete cu lo flicto obvio den nos sistema, tin su bentaha y desbentah-
goberna, si nan gana eleccion. Biña sin awa Tin un dicho conoci ta bisa cu ta debilitando un miho anan. Tambe cada sistema
Pueblo ta vota pa cu pueblo ta haya e gobi- funcionamento di nos checks ta rekeri madurez politico
un lista, no pa candidato. Actualmente, ora partidonan erno cu e merece. Pero na and balances pa decadanan. pa funciona optimalmente.
Pues como votado bo ta mester forma un coalicion, Aruba di baina nos ta haya Esaki tambe ta conta pa un
kies cua di e posibel gabi- nan tin cu tira (hopi) awa den e parlamento cu pueblo a Esaki lo ta diferente bou di e sistema manera proponi den
netenan (den su totalidad) biña y keda sin ehecuta (gran) scoge, y hasta por goberna sistema proponi. Parlamento e articulo aki. Tambe lo tin
bo kier pa goberna nos pais. parti di nan programa di cam- bou mayorianan ficticio ca- no ta keda e middle man den hopi mas aspecto cu lo mes-
Si ningun di e listan- paña. Pues nan no lo cumpli minda mayoria votado no a eligi nos gobierno. Pueblo ter wordo regla, manera e
an logra mas cu 50% di e vo- cu tur loke nan a campaña vota pa esunnan cu e mayoria mes lo hacie. Vote-getters relacion (legal) entre parla-
tonan, lo bin un di dos rond cu ne. Si bo a vota pa partido den parlamento. Legitimidad di e eleccion parlamentario mento y gobierno. E no ta un
di votamento entre e dos par- X paso bo ta ful di acuerdo democratico sigur ta algo cu lo bay den parlamento y no cambio cu por pasa di un dia
tidonan cu a logra mas hopi cu 10 di nan puntonan den mester mehora, y e sistema bira minister. Asina e vote- pa otro, pero e ta posibel. Lo
voto den e prome rond. Pues nan programa, ora di forma proponi ta un di e forman- getters no ta laga nan luga- tin hopi reto pero tin por lo
ningun gabinete por goberna un coalicion probablemente an cu por percura pa esaki. nan den parlamento pa otro menos mesun hopi solucion.
sin a haya mas cu 50% di e nan no lo por cumpli cu tur candidato cu menos voto.
votonan, sea den e prome of e puntonan cu a convence Pues cu e sistema proponi, Otro posibel cambionan
di dos rond di votamento. bo pa vota pa nan. Bo por Mas oportunidad pa pueb- no solamente e gabinete lo manera cambia e forma di
wak e partido cu bo a vota lo laga su bos resona haya (hopi) mas legitimidad parti restzetels, proposi-
7 motibo cu esaki lo ta pe goberna cu un partido democratico, parlamento cion 21+10, referendum y
miho cu nos sistema actual cu bo no kier na mando di Actualmente pueblo por vota tambe. Esaki lo trece mas un corte constitucional, tin
bo pais. Den tiki palabra: bo un biaha den cada cuater aña. balans entre parlamento e potencial pa mehora nos
no ta haya loke ba vota pe. Ora pueblo por vota mas lihe, y gobierno, cual por yuda sistema democratico y per-
Menos tempo perdi ta paso gobierno a cay. Cu e mehora e funcionamen- cura pa un nivel mas hal-
Cu e sistema proponi, tur sistema proponi, pueblo lo to di checks and balances. to di checks and balances.
Actualmente, ora mester for- hende por sa di antemano por vota cada dos aña pa eligi