Page 19 - AWEMAINTA
P. 19

Diamars, 6 Maart 2018                                          AWEMainta                                                                    19



                                                                                             ;      NOS MES POR!?




                                                                                                                        Skirbi pa Armand Hessels





       DEN e ‘Discurso di Rey’ (Troonrede)              paga e debe aki riba su mes.                     Cambio
       di 1992 tawatin e siguiente declarashon          E situashon aki ta completamente con-            E pregunta ta si nos gobernantenan

       encuanto Antia Hulandes (AH) y Aru-              tradictorio  na e dicho tradishonal di           actual por cambia e concepto di gober-
       ba: “E situashon administrativo y finan-         nos politiconan, esta cu “Nos mes por”.          nashon  tradishonal aki radicalmente.
       ciero di AH y Aruba ta precupante. Gobi-         Pa nan, metemento of guia di Hulanda             Ta trata di si ‘good governance’ di ber-

       erno di Reino ta di opinion cu e partnernan      ta(wata) inaceptable. Si un solo cos a           dad tambe por bay  nifica ‘good poli-
       di Reino mester traha hunto pa solushona         bira cla durante e ultimo añanan, esey           tics’.  Mientrastanto  otro  pais,  cu  a
       esaki. Esey ta rekeri hopi di e gobiernonan di   ta, cu e partidonan politico cu alter-           pone esaki den practica, a comproba cu

       AH y Aruba pa realisa mehorashon impor-          nativamente a goberna Aruba, a de-               e punto di salida aki en berdad ta cor-
       tante y duradero”. For di e frase aki por        mostra  concretamente cu  nan  mes di            ecto. Asina mes e cantidad di pais cu
       compronde cu a busca e solushon  pa              berdad NO POR di ningun manera.                  tin ciudadano satisfecho pa motibo di

       e problemanan menshona den cambio                Den e cuadro aki no ta importante si             un gobernashon cu di berdad ta enfoca
       structural y no den combatimento di e            ta trata di un falta di e capacidad nece-        riba e interes general, ta hopi limita.

       consecuencianan di e problemanan.                sario of un falta di boluntad politico pa        Un analisis mas detaya ta mustra cu e
       Durante e ‘Conferencia di Futuro’ na             hiba un maneho responsabel of di un              hamber pa placa di gobernante y nan
       Corsou na 1993,  e  ministro Huland-             combinashon di esakinan. Echo ta cu e            financiadornan, na hopi pais ainda ta

       es di asunto Antiano y Arubiano di e             negligencia di e gran cantidad di adver-         determina e maneho general. Pa un
       tempo  ey, esta Hirsch Balin a declara           tencia-, conseho- y recomendashonnan             gran parti esey ta dirigi na enrikece nan

       cu “...e conferencia aki mester pone garantia    di nos propio institutonan di conseho y          mes a costo di e pueblo cu ta carga tur
       cu e gobernantenan, controla na un manera        esnan di afo, nos gobernantenan a hin-           consecuencia negativo. Pero mas y mas
       democratico, di berdad lo carga e responsabi-    ca nos pais cada bes mas den problema            ta parce cu e disponibilidad pa acepta

       lidad pa bon gobernashon riba e islanan. Pa      mas serio.                                       e comportashon egoista aki di gober-
       asina  no confronta ciudadano  cu  un  situ-                                                      nante ta bira cada bes menos. No ta por
       ashon na unda caha di gobierno lo ta blo         Causa                                            nada cu ciudadano ta organisa nan mes

       bashi. Pa hubentud di e islanan aki tin fu-      E unico causanan di esaki ta e apli-             mas  frecuente  pa  exigi  gobernante  re-
       turo, prepara contra e plaganan di e tempo       cashon consistente di  patronahe po-             sponsabilisa nan mes y asta manda nan
       aki, manera traficashon di droga”.               litico,  e  administrashon  financiero  cu       cas si ta necesario.

       Den esaki e ministro a señala varios             a mantene intencionalmente deficiente
       problema administrativo cu conhunta-             y e lista largo cuestionabel di proyecto         Pasado

       mente ta hiba na un pregunta central:            dudoso cu gasto cu a sali masha hopi             Un di e desaroyonan mas importante di
       di berdad e gobernantenan ta carga nan           for di man. Esaki ta clarifica  cu no            e ultimo añanan ta e rechaso di “polit-
       responsabilidadnan?                              tawata trata tanto di un falta di cono-          ica tradishonal” y e buskeda pa forma
                                                        cemento y experticio cerca gobernante            nobo di democracia.  Esakinan mester

       Nos mes no por!                                  cu  a  conduci  na  un  caha di  gobierno        duna  ciudadano  mas participashon.

       25 aña despues e contesta riba esaki ta          bashi. Mas bien tawata consecuencia              Mas y mas sa lansa e pregunta kico ta
       mas cu cla. E gobernantenan di tur e is-         di e interes propio y di partido di parti        e sentido di partido politico cu conci-
       lanan a ocashona un morspot completo.            di politico cu no tawata precupa cu e            entemente  a causa desaster pa tanto

       E malgobernashon na e islanan Antiano            problemanan riba tereno social, di ense-         aña. Esey ta un pregunta legitimo. Spe-
       a hiba na un desaster financiero. Por a          ñansa y siguridad. Cerca nan, durante e          cialmente den nos region, na unda par-
       evita un perdishon financiero completo           ultimo 31 añanan, e interes general a            tido politico por lo general no a origina

       di Corsou y e otro 4 islanan, solamente          hunga un papel totalmente subordina.             for  di ideologia, sino mas bien for  di
       pasobra Hulanda a absorba gran parti             Al contrario, nan guia principal tawata          conflicto personal cu colega anterior.
       di e debe en cambio pa un supervishon            e slogan: “Good governance is bad poli-          Esey ta haci bon posibel cu for di ciu-

       financiero estricto. Mientrastanto Aru-          tics”. O sea: “Bad governance is good            dadania mes por sali iniciativa cu, fuera
       ba a montona un debe cu ta supera e              politics”. Esaki, pa medio di privilegio         di e cuadronan politico partidista,  no

       debe total di e cinco otro islanan prome         pa un grupito selecta, a pone den prac-          solamente kier, pero tambe y di berdad
       cu 10-10-10. A bira imposibel pa Aruba           tica na un manera hopi sistematico.              lo por mehora nos pais!
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24