Page 3 - BNDIA ARUBA
P. 3
A3
LOCAL Diahuebs 19 Juli 2018
Studiante Jay-mar Gamarra:
‘Diversificacion di pilarnan economico y distribui recurso importante’
ORANJESTAD - Aunke
turismo ta trece desaroyo Generacion jong mas crit-
economico na nos pais, ico riba turismo cu gen-
segun un studiante su in- eracionnan anterior
vestigacion pa gradua, nos Sr. Gamarra su investigacion
mester ta consciente con ta enfoca riba proyecta si den
e beneficionan y recurso- futuro comunidad di Aruba
nan cu esaki ta trece cun’e lo ta receptivo pa sigui cu
ta distribui. industria turistico a base di
e teoria di intercambio so-
Segun encuestanan haci tin cial (social exchange theory).
beneficio di desaroyo si bo ta Mirando cu riba largo plaso
biba cerca di industria di tur- comunidad por rechasa tur-
ismo mientras esaki ta trece ismo tambe, entre otro si nan
cun’e un costo di bida mas no ta haya cu turismo ta dis-
caro den su area. tribuyendo e beneficionan y
Pasobra ultimo tempo mas y recursonan riba un manera
mas hende ta birando consci- proporcional pa henter co-
ente y critico riba e industria munidad y teritorio di Aruba.
di turismo, puntrando nan
mes ‘ki beneficio e tin pa mi?’ Loke a resalta, ta cu e genera-
cion di hoben ta mas skeptico
Jay-mar Gamarra a dicidi di tocante con hopi berdadera-
haci su tesis riba e percep- mente turismo ta aporta na
cion cu comunidad tin riba nos bida diario y prosperidad,
con hopi turismo ta beneficia mientras generacionnan cu
nan. E studiante, awo gradua a procede esaki ta mas habri
di Facultad Economico y Fi- pa turismo en general. Sr.
nanciero (FEF) na Univer- Gamarra por supone cu nan
sidad di Aruba (UA), a forma ta mas habri pa turismo paso-
parti di e colaboracion entre bra nan a mira con hopi turis-
UA y University College mo a cambia Aruba compara
Utrecht (UCU). cu generacionnan nobo. Al-
abes e consciencia pa medio
Miho infrastructura den ambiente, cual ta crea un di-
area turistico liga na costo vision basta grandi entre gen-
di bida mas halto eracion nobo y anterior.
E resultadonan di su inves-
tigacion, cual a enfoca prin- “E generacion mayor sem-
cipalmente riba encuestanan per a enfoca riba desaroyo
publico, a conclui cu mayo- di Aruba sin tene cuenta
ria, mas o menos 80% di po- riba termino largo kico lo ta
blacion, ta aproba di turismo. e efectonan negativo di haci como dunado di trabou por Diversifica economia Finalmente por mira den e
Sinembargo bou e pregun- esaki. E generacion jong ta dicidi di duna cualkier salario E hoben sr. Gamarra ta haya estudio, cual ta disponibel
tanan un cantidad grandi di poco mas cauteloso con pa pasobra bo ta sigur cu nan ta cu pa diversifica economia riba website di Universidad
e personanan cu a responde desaroya, den ki direccion y bay tum’e maske e no ta hopi mester curasha personanan di Aruba, cu esunnan cu a re-
na e encuestanan a indica cu te con leu bo ta yega cun’e halto.” local pa cuminsa traha nan sponde e encuestanan ta mira
nan no ta sinti personalmente tambe.” propio productonan cual lo e beneficio di turismo pero
beneficia pa turismo. Biniendo bek riba e aspecto por yega asina leu pa crea mayoria a responde cu ‘te aki’
Demanda mas halto cu di costo di bida den region un mercado di exporta. Di e por yega ora ta papia di can-
Esaki ta depende tambe riba oferta di trabou turistico, esaki por ta rela- e manera aki prijsnan por tidad di turista y desaroyo. “E
ki tereno e persona ta trah- Un cuestion interesante cu e ciona cu e mesun fenomeno cuminsa baha mirando cu porcentahe ta baha di biaha
ando, mirando cu mayoria personanan cu a responde na di supply y demand. Segun practicamente tur cos ta im- ora bo wak e pregunta aki,
di persona cu a contesta cu e encuestanan a trece dilanti ATA mes, pa cada 1 local tin porta, mientras ta cuminsa cual ta indica cu hopi local
nan ta beneficia ta claramente ta cu berdad turismo ta trece 9.5 turista, cual ta crea hisa crea un industria di exporta. kier wak turismo yega te aki.
traha directamente den turis- trabounan, pero cu e trabou- demanda artificialmente di Esaki ta importante segun sr. Si bo kier sigui desaroya bo
mo, mientras personanan tra- nan cu entrada halto ta limita restaurant, supermarket, etc. Gamarra pasobra ‘Aruba tin tin cu bay diversifica pilarnan
hando den sectornan liga na y mayoria di e trabou ta liga den area turistico. “Kico ta un scarsedad di exporta ma- economico pasobra si mañan
turismo di manera indirecto na entrada abou manera tra- pasa e ora ey ta cu turismo sha grandi, nos no ta exporta algo pasa cu afecta industria
y personanan cu no ta traha bou di housekeeping y man- ta haci bida mas caro pa nos casi nada’. di turismo economia ta asina
cu turista a responde cu nan tenimento. como localnan y nan a indica dependiente riba dje cu e por
no a mira un beneficio. tambe cu cierto area na Aruba Pa yega na esaki e hoben ta destrui lihe.”
Den e aspecto aki a bin dilanti E aspecto aki a bin cu un di- a bira asina caro cu localnan haya cu mester guia perso-
loke ta conoci den comuni- mension di mercado laboral, no por gosa di e recursonan nanan local pa haya mas cu- E studiante ta spera pa sigui
dad, pero cu poco biaha ta bin unda personanan den region di e area y nan ta haya nan rashi pa expande nan negoshi su estudio na nivel di Masters
den combersacion, esta cu ta mira un trabou na Aruba mes obliga pa bay otro luga.” na nivel regional y interna- na Hulanda e aña aki, unda e
areanan cercano di turismo y ta pensa cu esaki ta un bon Un otro splicacion pa prijs cional tambe. “Bo ta wak cu lo studia Economics, Behav-
ta haya mayoria di beneficio salario, sin tene cuenta cu infla di restaurant en par- na Corsou comerciantenan ior and Policy. “Si bo pone
manera un mehoracion den costo di bida riba Aruba gen- ticular segun sr. Gamarra, ta tin mas durf pa habri negoshi tur tres hunto e ora ey bo por
infrastructura. Sinembargo eralmente ta halto. “Pasobra cu si cada restaurant bay dis- na otro caminda tambe. Bo bisa cu e idea ta pa studia ki
esaki tin su banda menos nan ta wak esey, hopi persona tingui su mes y su producto tin Penha por ehempel, cual maneho gobierno por hiba
beneficioso, mirando cu den den region ta dicidi di bin aki- nan por bay hisa nan prijs, ta di Corsou. Tin Penha na cu por afecta y influencia e
cierto areanan, principal- nan. Esey ta crea un demanda asina creando un situacion Corsou, Aruba, Sint Maarten conducta di su poblacion di
mente Noord, costo di bida di trabou cu ta mas halto cu unda otronan no por competi y mas isla. Kooyman y En- tal forma cu e por influencia
riba diferente nivel ta hopi bo oferta di trabou. Pues cu bo, cual den terminologia nia mescos. Asina bo tin mas e economia pa sigui desaroya
mas halto pasobra e ta liga na como cu e supply ta hopi mas economico nan ta yama com- ehempel.” e pais.”
sector di turismo. grandi cu e demanda, abo petencia monopolistico.