Page 117 - MIN VOS 10 SEPT 2015

AMIGOE 13DONDERDAG

10 SEPTEMBER 2015

50.000e verdachte gevonden Alzheimer misschien besmettelijk
via DNA-databank
LONDEN — De ziekte van Alzheimer is misschien be- veer 30.000 mensen toege-
DEN HAAG — Sinds de smettelijk. Tot nu toe gingen wetenschappers er van diend. Uit onderzoek bleek
start van de DNA-data- uit dat de aandoening, waarbij de hersenen worden later dat hierdoor anno
bank in Nederland in aangetast en de patiënt dementeert, een kwestie van 2012 in totaal 226 gevallen
1997 is hiermee voor de ouderdom was, misschien ook beïnvloed door de ge- tot Creutzfeldt-Jakob wa-
50.000e keer een verdach- nen. Er bestaan echter aanwijzingen dat Alzheimer ren te herleiden. Er komen
te geïdentificeerd. Dat kan worden doorgegeven, bijvoorbeeld bij bloed- nog steeds nieuwe gevallen
meldt het Nederlands Fo- transfusies en besmette medische apparatuur. bij omdat de ziekte een lan-
rensisch Instituut (NFI) ge incubatietijd kent.
dat de databank beheert. Dat staat in een studie die sen kregen toegediend. Dat De betrokken wetenschap-
is gepubliceerd in het gere- hormoon zou het risico op pelijk onderzoekers denken
Door een ruimere DNA-wet- nommeerde Britse weten- het krijgen van Alzheimer dat zich bij Alzheimer, even-
geving in de loop der jaren schappelijk tijdschrift Na- vergroten. Er is bestaat ove- als bij Creutzfeldt-Jakob,
zijn steeds meer personen ture. De ontdekking werd rigens nog geen aanwijzing eiwitten in de hersenen
in de DNA-databank opge- gedaan tijdens onderzoek dat de dementieziekte di- ophopen die vervolgens tot
nomen. Hierdoor neemt de van de hersenen van acht rect overdraagbaar is. Van afwijkingen en daarmee tot
frequentie toe waarmee de mensen die waren gestorven Creutzfeldt-Jakob staat wel dementie leiden. De neu-
databank matches vindt. aan de zeldzame en dodelij- vast dat het overdraagbaar rowetenschappers zeggen
“Op dit moment matchen ke ziekte van Creutzfeldt- is. Het bewuste groeihor- in Nature dat zij op zoek
wekelijks de DNA-profielen Jakob. Centrale rol speelt moon is in de jaren 1958- zijn naar het laatste bewijs
van meer dan honderd spo- een groeihormoon dat men- 1985 wereldwijd aan onge- hiervoor.
ren en personen met elkaar”,
laat het NFI weten. Foto: Shutterstock Kop van Lenin opgegraven voor expositie
De matches in de DNA-
databank hebben ook ge- DNA is feitelijk de unieke ‘bouwtekening’ van het menselijk lichaam en bevat alle erfelijke be-
leid tot doorbraken in oude palingen. Het werd in 1869 ontdekt door de Zwitser Johann Friedrich Miescher (1844-1895).
vastgelopen zaken. Bekende
voorbeelden hiervan zijn de DNA-profiel van iemand in totaal drie ochtenden in be- op het slachtoffer gevonden.
oplossing van de Puttense meerdere Europese DNA- slag zal nemen, wordt uitge- De vrouw, een dochter van
Moordzaak, de moord op databanken blijkt te zitten. voerd in het onderzoek naar een politieman, heeft ver-
Andrea Luten en het achter- de verkrachting van een Ca- klaard in een café vlakbij
halen van de vermoedelijke Parijs nadese toeriste in april 2014, het politiebureau laat op de
Utrechtse serieverkrachter. In het beroemde hoofdkwar- meldden Franse media. avond te zijn benaderd door
Nederland vergelijkt de tier van de Parijse politie aan De politievakbond heeft op vier agenten die haar later
eigen DNA-profielen voor de Quai des Orfèvres wordt de radio geklaagd dat deze in het beroemde hoofdbu-
strafzaken ook met profielen vanaf vandaag DNA afgeno- actie volstrekt buitensporig reau rondleidden. De Cana-
uit 21 andere Europese da- men van 120 politieagenten is, maar de betrokken onder- dese stelt dat ze tijdens deze
tabanken. Dat heeft tot ruim en andere medewerkers van zoeksrechters zien dat an- rondleiding is verkracht door
3500 internationale matches de politie. De operatie die in ders. Er is sperma en DNA een agent.
geleid. Volgens het NFI komt
het regelmatig voor dat het

Nieuwe mensachtige Foto: AFP/Tobias Schwarz
ontdekt: homo naledi

JOHANNESBURG — De Foto: AFP mo naledi. Het gaat om 1550 tijde van de homo erectus BERLIJN — Na 24 jaar werd vandaag in Berlijn de kop van een standbeeld van Lenin op-
volwassen man was 1,50 botresten van zowel jonge leefde, die tussen 1,9 mil- gegraven om te worden getoond op een expositie over Duitse monumenten. Het hoofd van de
meter lang, woog 45 kilo In een grot in Zuid-Afrika kinderen als oudere volwas- joen en 400.000 jaar geleden revolutionair en eerste leider van de Sovjet-Unie is van rood graniet en weegt 3500 kilo. Ten
en zijn schouders hadden werden de fossiele resten ge- senen. De wetenschappers over de wereld trok.” Spoor tijde van de DDR stond het volledige, 19 meter hoge standbeeld op het gelijknamige Lenin-
meer weg van een mens- vonden van 15 homo naledi. vermoeden dat de mensach- spreekt van een ‘spectacu- plein in Oost-Berlijn, tegenwoordig het Plein van de Verenigde Naties. Aanvankelijk wilde
aap. Onderzoekers heb- De mensachtige was 1,50 me- tige daar ooit als afscheidsri- laire vondst’. Hij meent dat de gemeente de kop rustig laten liggen, maar de druk om hem naar de tentoonstelling Berlijn
ben deze nieuwe mens- ter lang en had weinig herse- tueel is neergelegd. Ondanks er geen rechte afstammings- en zijn Monumenten te slepen was groot. De cultuurliefhebbers wonnen het pleit. De expositie
achtige soort ontdekt en nen. de primitieve aard hoort de lijn valt te trekken van de omvat 150 beeldhouwwerken. Het beroemde standbeeld werd in 1970 vervaardigd door de
homo naledi (ster) ge- naledi zeker in het geslacht naledi naar de homo sapiens, Russische beeldhouwer Nikolai Tomski ter gelegenheid van de honderdste geboortedag van
doopt, naar de vindplaats, van de mens thuis. de moderne mens. Lenin. In november 1991 scheidden bouwvakkers met een kraan de kop van het standbeeld
een grot in Zuid-Afrika. De onderzoekers hebben en die werd begraven in het bos.
De eerste vondsten van moeite de datering van de De laatste keer dat een nieu-
resten werden al in 2013 nieuwe mensensoort te be- we menssoort werd gepre- Overleden
gedaan. Volgens onder- palen. Dat maakt het lastig senteerd was in 2003, toen
zoeker John Hawks van de naledi nu al een plek in de homo florensis was ge-
de University of Wiscon- de menselijke stamboom vonden, een mensachtige die
sin oogt de ‘sterrenmens’ te geven. “De resten zijn zo op het Indonesische eiland
als een van de primitief- goed bewaard gebleven dat Flores was ontdekt. De flo-
ste mensachtigen die ooit je zou denken dat het om rensis was opvallend klein,
zijn gevonden. een relatief jonge soort gaat, wat hem de bijnaam Hob-
tot mogelijk 100.000 jaar bitmens opleverde. Hij stierf
De naledi had een klein onze, de homo sapiens. In geleden”, aldus Fred Spoor, pas 18.000 jaar geleden uit.
brein ter grootte van een de Rising-Stargrot, 50 kilo- Nederlandse hoogleraar evo-
sinaasappel, de helft van meter ten noordwesten van lutionaire anatomie aan het
de moderne mens. Hij had Johannesburg, vond onder- University College London.
aapachtige kromme vingers, zoeker Lee Berger van Na- “De primitieve fysieke ken-
maar voeten die nauwelijks tional Geographic de fossiele merken doen daarentegen
te onderscheiden zijn van de resten van totaal vijftien ho- vermoeden dat de naledi ten

Treinverkeer
Hongarije-
Oostenrijk
stilgelegd

WENEN/BOEDAPEST —
De Oostenrijkse spoor-
wegen hebben vandaag
tijdelijk het treinverkeer
van en naar Hongarije
stilgelegd omdat de trei-
nen ‘massaal overbelast’
zijn door de vluchtelin-
genstroom uit Honga-
rije. De website van de
Oostenrijkse NS, de ÖBB,
meldt dat er helemaal
geen treinverkeer tus-
sen Wenen en Boedapest
mogelijk is, ook niet in
stoptreinen. Voor reizi-
gers tussen Wenen en
de grensstreek worden
daarom bussen ingezet.

Op het station in Wenen
wordt een noodopvang ge-
regeld voor mensen die on-
derweg naar Hongarije wa-
ren. Daar is volgens de ÖBB
plaats voor circa zeshonderd
mensen. Het verkeer wordt op
zijn minst tot morgenochtend
stilgelegd, meldde de ÖBB.
De Hongaarse collega’s van
de ÖBB hebben aangekon-
digd dan maar extra treinen
naar de grens in te zetten. Die
rijden tussen Boedapest en
Hegyeshalom, een dorp aan
de grens met Oostenrijk.
Gisteren stopte de Deense
politie het treinverkeer uit
Duitsland omdat er zo veel
vluchtelingen in die treinen
zaten. De migranten willen
niet naar Denemarken, maar
naar Zweden waar de kans
op een permanente verblijfs-
status erg groot is. Vandaag
is het treinverkeer tussen De-
nemarken en Duitsland weer
genormaliseerd.