Page 12 - ANTILL DGB

12 Antilliaans Dagblad Donderdag 28 juni 2018
Feuilleton

DE MEMOIRES VAN TATAIS LODEWIJK
DOOR

DANIEL
Bonaire belangrijker dan Aruba (85) GERHARTS

n de ‘goede tijd’ was Bonai- jaar Curaçao te bewijzen dat De paalwormen hadden
re belangrijker dan Aruba. Bonaire inderdaad een pier sinds de bouw van de dukdal-
I Bij het opnoemen van de waardig was. ven in 1950, dus in vier jaar
eilanden in de jaarlijkse Staat We hadden nu een pier. Het tijd, danig huisgehouden in
uitgebracht aan de minister aantal schepen dat van de pier het mambarklakhout. Het
van Koloniën te ‘s Gravenhage gebruikt maakte groeide jaar- schip ‘Orestes’ kwam eind
werd eerst Curaçao genoemd lijks. In juni 1954 bracht een november 1954 te Bonaire aan
en dan Bonaire. schip van de K.N.S.M. een en toen het schip vertrok,
In 1858 waren de ontvang- machine aan waarmee asfalt raakte de tros van het achter-
sten van Bonaire fl. 93.677.77 voor wegen en het vliegveld schip tussen twee schoonpalen
en die van Aruba fl. 4.695.70. werd gemaakt en verhit. Als ik van de dukdalf vast. De tros
De uitgaven van Bonaire be- mij goed herinner, woog dat kwam strak te staan, alle palen
droegen in dat jaar fl. ding 57.000 kg. Het bestuurs- braken af en verdwenen onder
63.058.50 en die van Aruba fl. De haven van Kralendijk. college vestigde bij brief d.d. 14 water. Toen de afgebroken
10.964.73. juni 1954 de aandacht van de stukken palen werden
Bonaire had dus een over- En met die opmerking gin- daan is. In het jaar 1950 werd Curaçaosche Wegenbouw Mij gebracht door het departement
schot van fl. 30.000 en Aruba gen wij naar het nieuwe zit- eindelijk de pier gebouwd. erop dat de pier ‘niet berekend Openbare Werken, bleek dat
een tekort van fl.6.000. In die tingsjaar van de Staten. In de was op het lossen van derge- de palen ook weer bestonden
tijd had ons eiland (in 1868) vergadering van 4 augustus Nieuwe pier lijke zware voorwerpen’. uit gaten die met vezels van
3.816 zielen, Aruba 379. Ook 1949 zegt de heer Marchena Op 13 augustus 1950 vond de hout bij elkaar gehouden wer-
het aantal schepen dat Bonaire dat het nu twee jaar geleden is officiële in gebruikstelling Problemen den. Het Eilandgebied eiste
aanliep (waaronder zelfs Fran- dat er gelden voor de nieuwe plaats, gedaan door de gouver- Aan ons, als agenten van de vergoeding van de schade tot
se en Spaanse) was in 1864 pier te Bonaire werden gevo- neur. Over de twee eerste jaren K.N.S.M. en andere in de hoogste instantie en op
431 en te Aruba 338. En zelfs teerd en dat nu de eerste ter- heb ik geen gegevens, doch in maatschappijen, was nimmer 30 juni 1959 wees het Hof van
in het aantal ezels versloeg mijn geblokkeerd (verjaard) is. 1952 arriveerden te Bonaire verteld wat de draagkracht van Justitie vonnis. De gevraagde
Bonaire Aruba, namelijk 750 De bestuursgemachtigde A. reeds 46 stoom- of motorsche- de pier per m2 was. Echter wij vergoeding werd aan het ei-
tegen 629. Of dit nog zo is, Römer antwoordde en stelde pen met een totale inhoud van hadden bij de lossong zelf landgebied ontzegd.
weet ik niet. In de vergadering voor dat bij de behandeling 89.367 BRT. In 1961 waren maatregelen genomen en
van 9 mei 1949, drie jaar na 25 van de nieuwe begroting deze dat 212 schepen met een bruto lieten het schip wat naar het Verbreding
april 1946, zei de heer Thomas tweede termijn tot eerste zal inhoud van 124.567 ton. Weer zuiden verhalen, zodat het In 1961 werd de pier verbreed
(Momon) Marchena in de worden bevorderd. Drs. E. M. tien later in 1971 kwamen er zware apparaat gelost zou en verstrekt. De dukdalven
Staten dat er nu twee termij- Newton, eveneens bestuursge- 518 motorschepen met een worden op het zuidwestelijke werden niet vervangen. Men
nen gevoteerd waren voor de machtigde, zegt dat dit zal inhoud van 867.752 BRT. Hier punt van de pier. Daar was gebruikte daarna een meerpaal
nieuwe pier te Bonaire en dat gebeuren en merkt op dat waren 15 cruiseschepen inbe- onder de pier een woud van van staal aan de wal.
hij hoopte dat er nu werkelijk blijkbaar in de vorige bestuurs- grepen. Augustus 1929 tot palen. In september 1963 was de
iets zou gebeuren. Jaja. periode niets aan de pier ge- augustus 1950. Het nam 21 Op het dek van de pier kon K.N.S.M. bereid als proef ge-
zeker honderd ton geplaatst durende 4 à 6 maanden, Bo-
worden. Vervolgens hadden naire regelmatig aan te lopen
wij een aantal dikke balken in een vierwekelijkse dienst.
geleend en daarop kwam het De aanvoer van lading was
gevaarte te staan. Op die bal- erg toegenomen en al spoedig
ken werd de ‘fabriek’ door een bleek dat het entrepot van de
bulldozer naar de vaste wal douane te klein was. Door de
getrokken. Voortdurend wer- Staten waren gelden beschik-
den de balken vooruitgebracht baar gesteld om een nieuw
en zo kwam het zonder moei- entrepot te bouwen, doch het
lijkheden op zijn bestemming. bleef bij plannen.
In latere jaren kwamen nog Eind november 1967 vestig-
vele zware stukken aan, zoals den wij de aandacht van het
de motoren voor Radio Neder- Bestuur op deze ongewenste
land, voor Trans World Radio, toestand. Eind december was
enzovoort. Men kan nu wel nog niets gebeurd en wij
tegen de ontvangers zeggen schreven wederom aan het
dat zij verantwoordelijk zijn bestuurscollege.
voor eventuele schade, die aan In januari 1958 schreven wij
de pier wordt aangericht, maar aan het bestuurscollege dat de
wat wil men? Zware stukken hoeveelheid lading sinds de
worden vervoerd op f.a.s. bouw van de pier vertienvou-
(‘from along side)-conditie. In digd was en dat de pier niet
het water kan men ze moeilijk meer voldeed. Het aantal sche-
lossen en de enige manier was pen was groter geworden en
dus de pier, waar de druk van ook de schepen zelf waren
het gewicht verdeeld werd over groter dan in 1950. In 1952
de zware balken. Men had er kwamen er 46 stoom-/motor-
bij het ontwerpen wel aan schepen aan en in 1959 334.
moeten denken dat niet alleen
maismeel gelost zou worden.
Bonaire was zich aan het ont-
wikkelen!
Aan de noordzijde van de
pier waren twee dukdalven in
het water geplaatst, gemaakt
van mambarklakhout. De paal
stak een halve meter boven de
schoorpalen uit en werd ge-
bruikt als meerpaal voor de
zeeschepen die aan de westzij-
Het schip Orestes kwam eind november 1954 te Bonaire aan. Toen het schip vertrok, raakte de tros de meerden. Dat is de taak van
van het achterschip tussen twee schoonpalen van de dukdalf vast. een dukdalf.