Page 11 - BDA26FEB2015
P. 11

CIENCIA/TECNOLOGIA A11
                                                                                                                                                 Diahuebs 26 Februari 2015

Lesa emocionnan facial, ta dunando cientificonan dolor di cabes

ORANJESTAD – Mien-
tras cu e ta posibel pa stu-
dia expresionnan facial,
e celebro, comportacion
y mas. Tur esaki ta sola-
mente un parti di cosnan
cu ta mas iluso. Lesa emo-
cionnan facial ta dunan-
do cientificonan dolor di
cabes. Un articulo di the-
atlantic.com skirbi pa Ju-
lie Beck ta conta.

Paul Ekman tabata un stu-         cia probablemente pa cultura.    den sr. Ekman a bira e 6
diante den aña 1950 studi-        El a pensa cu e miho manera      emocionnan “basico”. Cu tur
ando psicologia na Merca.         di ripiti e experimento aki ta   hende humano por recon-
Den e tempo ey mayoria di         pa bolbe haci esaki ta den un    oce y experencia. Awo algun
psicologo tabata studiando        sociedad cu no a wordo expo-     cientifico ta bisa cu tin mas,
ignorando emocion, pasobra        ni na media Americano. El a      pero idea ta keda e mesun
mayoria di nan atencion taba-     planea pa bay Papua na New       cos. Emocionnan ta algo bio-
ta enfoca riba comportacion.      Guinea un isla isola. E ta bisa  logico y universal pa tur hu-
Pa sr. Ekman e tabata obvio,      “Nunca mi a wak, un expre-       mano y nan ta wordo refleha
ora e tabata yega na emocion                                       por medio di expresionnan
                                                                   facial. Pero, ainda tin cienti-
                                                                   ficonan cu no ta di acuerdo y    añanan. Y aunke e lo ta facil   anti universal. Tur hende cu
                                                                   ta debati tocante e naturalesa   pa pone e argumento manera      a lesa e articulo aki, a papia
                                                                   di emocionnan cu a wordo         cu e ta conta tur dos banda di  di emocion den un manera
                                                                   trece dilanti durante e ultimo   medaya pues pro universal y     diferente.q

tabata tin un mina di ora y       sion cu no tabata familiar den
e mester haya esaki. Pa su        mi cultura” Sr. Ekman ta bisa.
prome studio multi cultural       Ora el a yega eynan, el a
na aña 1960 el a bay rond di      mustra e localnan e mesun
Merca, Chile, Argentina, y        potretnan cu el a mustra na
Brazil. Na cada pais el a mus-    otro paisnan. El a duna e hen-
tra imagennan di diferente        denan un escogencia entre 3
expresionnan facial. Y puntra     potret. Pone nan scoge un

nan pa match esakinan cu 6        potret, y pon’e hunto cu un
diferente emocion manera :        storia manera por ehempel
Felicidad, tristesa, rabia, sor-  “E homber aki su yiu a caba
prendi, miedo y angustia. Se-     di muri” etc. Participantenan
gun sr. Ekman tabata tin un       adulto a scoge e emocion cor-
acuerdo hopi obvio na tur e       ecto entre 28 pa 100%. De-
paisnan. Hende tabata iden-       pendiendo di cual potret nan
tifica sonrisa como felicidad.    tabata wordo duna.
Wenkbrauwnan cera y lip-          E 28% a sucede ora hende
nan cera manera rabia etc.        mester a scoge entre sorpresa
                                  y miedo.
     Influencia cultural
Pero segun sr. Ekman e con-           Seis emocion basico
testa nan aki a wordo influen-    Asina e 6 emocionnan uza
   6   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16