Page 10 - MIN ON 25 JUNI 2015
P. 10
A16 bista
Diahuebs 25 Juni 2015
Rene Herde(AVP)
Reforma di enseñansa ta necesario y urgente
ORANJESTAD - Sea cual No tin hustificacion. Proba- Mester di un analisis co- analisis total pa yega na un di nos enseñansa. E mester
sea e problema of preocu- blemente tin diferente causa. herente, obhetivo, basa riba reforma integral. Temanan incorpora e profesionalisa-
pacion cu funcionamento Pero no por sigui acepta e ex- analisis educativo y cifranan manera e necesidad di un cion completo y continuo di
di nos enseñansa, pa frac- cusa cu ta e alumnonan no ta comparativo, pa yega na e miho preparacion di nos stu- maestronan di scol, consenso
cion di AVP un reforma interesa. Of pio ainda e anal- causanan, pa despues scoge diantenan pa drenta havo y completo riba contenido di
structural ta necesario. isis hipocrita di algun figura sin miedo e miho sistema vwo, e miho preparacion di enseñansa (= e curiculo) y
Nos mester siña di loke ta cu ta skirbi for di un arogan- di enseñansa pa e venidero nos studiantenan cu ta bay e forma di duna les y atende
sosode, siña di e intento pa cia increibel y insinua cu nos decadanan. studia na Hulanda, e miho cu alumnonan, eliminacion
reforma nan den pasado mester djis acepta cu hopi di dominio di idiomanan den di formanan organisatorio
manera Priepeb y SHA cu nos muchanan no por siña. E Reforma urgente enseñansa, incluso e do- antiguo cu nos a hereda for
no a wordo completa. Nos tipo di splicacionnan aki no Tin algun tema of area di minio di nos propio idioma di Hulanda (pero cu nan
meste haci uzo di tur e ex- merece ni atencion. Loke si preocupacion serio cu mes- Papiamento cu mayoria di mes a elimina caba) manera
periencia aki na Aruba y den mester ta pa stop di discuti ter di atencion lihe. Pero nos studiantenan ta papia e sistema di "keda sinta" y
exterior pa mehora funcio- partinan y factornan di nos mientras ta atende cu esaki- na cas te ora nan yega scol vaknan separa. E prome fase
namento di enseñansa. Sea enseñansa den forma separa. nan, no por pospone mas e y wordo confronta cu Hu- di e reforma, e analisis, inter-
cu ta e echo cu scolnan di landes. E in efectividad di e pretacion y proposicionnan
enseñansa special ta crece, cu reparticion antiguo di autori- nobo, lo por wordo haci pa
mucho hopi mucha ta keda dad entre directivanan di scol un grupo di experto y mae-
sinta ya na un edad hoben, y gobierno cu mas y mas ta stro di scol di Aruba mes cu
sea cu ta e resultadonan de- stroba bon maneho di ense- tin hopi experiencia, hunto
motivante di enseñansa se- ñansa. Tur esakinan mester cu un grupo di experto in-
cundario (mavo, havo y vwo) haya atencion lihe. Pero nan ternacional manera Unesco
of e cantidad mucho halto tur ta parti di e reforma total of por ehempel Harvard
di nos studiantenan cu no cu e fraccion di AVP ta boga School of Education. Paso-
ta caba nan estudio na Hu- pe. Den bista di AVP, niun bra e ta rekeri tanto un bon
landa. cambio isola of riba su mes, conocemento di comunidad
Sea cual sea e motibo, nos no lo duna e resultado cu nos Arubiano y funcionamento
enseñansa di crèche te cu tur kier, pasobra si no cambia actual di enseñansa, como e
universidad, mester wordo henter e sistema e cambion- diseño di sistemanan nobo
revisa pa duna miho resul- an isola lo tin efecto limita. cu ta cumpli cu exigencianan
tado pa tur mucha y hoben internacional cu nos hoben-
y pa desaroyo di nos comu- Reforma nan tambe mester cumpli
nidad awor y den futuro. E E reforma cu e fraccion di cun'e awor y den futuro. Den
perdida di talento, di tempo AVP kier mester ta dirigi riba bista di e fraccion di AVP, e
y di placa ta mucho grandi. un mehoracion grandi di e reforma aki mester cuminsa
resultadonan den tur nivel lihe. No por warda mas.q
Luigi Bergen(MEP)
Minister di Enseñansa mester Reconsidera su Posicion
ORANJESTAD - Diabi- aumento den carta, fecha 6 riba topico di pago escolar y ta indica cu e pago atrasa di fundacion cu ta 100% sub-
erna ultimo a bay un carta di maart 2015, number 2015- subsidionan pa di Gobier- 500.000 florin di 2014 so sidia. Salario di tur trahado
pa Minister di Enseñansa 00097, topico: “aclaracion no”. “Directiva di S.K.O.A. no ta soluciona e situacion di S.K.O.A., oficina y scol
y Famia unda ta wordo financiero precario debi cu ta wordo subsidia pa Gobi-
pidi pa e kibra su acuerdo Gobierno di Aruba mester erno. Tambe tur gasto di ex-
cu S.K.O.A. riba e suma di cumpli cu: plotacion, manera entre otro
175 florin pa placa di scol. 1. e pagonan atrasa di e salario di ‘werkster’ y gasto
E suma ta keda un au- 10% restando di subsidio di energia electrico, ta wordo
mento drastico y inhusto. basa riba e cuentanan anual subsidia door di Gobierno.
Drastico pa sobra awor e cu a wordo entrega caba na Conforme Tratado di Dere-
suma a subi cu 367%. In- gobierno (1998-2010); cho di Mucha di Unicef, fir-
husto pasobra e pago ta 2. un ahustacion di e suma ma pa Reino Hulandes riba
mara na cupo di scol pa cu SKOA ta ricibi di subsidio 20 di November 1989 y ta
un mucha cu tin aña caba pa 2015 bay dilanti; stipula den Constitucion di
na e scol ey. 3. e pago completo pa su Aruba y tambe den tres Or-
Na inicio (Maart 2015) trahadonan di limpiesa Anu- denansa Nacional di scol pri-
S.K.O.A. a propone pa au- almente SKOA tin cu aporta mario, basico y secundario,
menta e placa di scol di 75 rond di 400.000 florin pa por enseñansa primario ta wordo
florin pa 250 florin pa aña cubri e gasto real di su tra- subsidia door di Gobierno.
escolar 2015 – 2016, un au- hadonan di limpiesa cu den Nos, mayor di un of mas yiu
mento di 233%. Na Mei SKOA su punta di bista mes- cu ta y/of lo bishita un scol
2015 Gobierno y S.K.O.A. a ter wordo subsidia completo. primario y/of un scol basico
yega na un consenso pa esaki Tur tres punto ta indica cu y/of un scol secundario di
bira 350 florin parti den dos Gobierno ta esun impruden- S.K.O.A., ta exigi pa e contri-
aña escolar. Na 2015 – 2016 y te. S.K.O.A. ta cobra mayor bucion di mayor (y no placa
2016 – 2017 lo paga 175 flo- awor, pasobra Gobierno di scol) keda proporcional.
rin pa cada aña escolar. Esaki no ta cumpli cu su respon- Nos kier pidi cada mayor pa
ta un aumento di 367% di sabilidad. Na luga Gobierno no paga nada den e fase aki te
placa di scol, pues 100 florin cumpli, Minister ta bay di ora cu Hues duna un senten-
(133%) mas cu na inicio. Si acuerdo pa e placa di scol au- cia den e caso sumario, cual
no paga e mucha ta perde su menta drastico. ta tuma luga awe pa 8:30 di
cupo na su scol. Minister mes a declara na mainta.q
S.K.O.A. a responsabilisa e prensa cu S.K.O.A. ta un