Page 7 - KIDNEY'S 297
P. 7

SALUD B11
                                                                                                                                                    Dialuna 14 Maart 2016

Mas cu mita di adulto tin riesgo pa malesa di riñon cronico

Un estudio nobo publica den       di nan bida. Sin embargo, e      enfermedad. Mas o menos         dad di riesgo di CKD bou di     cronico na mesun momento.
“American Journal of Kidney       investigadonan di e estudio      52% di adulto entre edad di     adultonan di edad media.        Algo cu ta causa problema
Diseases” ta indica cu mas        mas recien a haya cu e riesgo    50 – 64 ta core riesgo pa de-                                   mas grave pa e salud.”
cu 50% di adulto di edad me-      di CKD por ta mas halto pa       saroya CKD den nan bida, y        Comentario di investi-        E resultadonan aki ta mustra
dia na Merca ta core riesgo pa    personanan cu actualmente ta     42% ta core e riesgo aki na un                gado              cu CKD ta un problema cu
desaroya malesa di riñon cro-     riba edad di 30.                 edad di 65 bay ariba.                                           ta creciendo cu mester wordo
nico (chronic kidney disease      Rond di 16.7% di adulto mas                                      ‘Nos a keda sorprendi cu e      adresa. Ideal lo ta pa dedica
, CKD) na un punto den nan        grandi cu 30 aña, lo tin CKD pa   Comparacion di severi-         probabilidad halto pa desar-    hopi atencion na CKD pa
bida.                             2030                                            dad              oya CKD. E probabilidad pa      slow e progreso di enferme-
CKD ta a causa di un canti-       Pa e investigadonan aki a haya                                   desaroya esaki ta mas halto cu  dad di riñon
dad di condicion cu ta daña e     nan resultado, nan a desaroya    Como comparacion e team         mayoria enfermedad comun,       Joseph Vassalotti, oficial
riñon despues di tempo. Se-       un model cu ta permiti nan       ta mustra cu 12.5% di hende     y mientras e chens pa haya      medico di NFK, e fundacion
gun CKD progresa, e riñon ta      calcula e prevalencia di CKD     muhe ta core riesgo pa de-      CKD cu ta desaroya den un       di riñon, ta bisa cu hende
lucha pa saca sushi y awa di      bou personanan den tres gru-     saroya cancer di pecho den      riñon cu ta stop di funciona    mester ta consciente cu se-
mas for di sanger, causando       po di edad: 3—49, 50-64 y 65     nan bida, mientras e riesgo     completamente, CKD mes          gun nos ta bira grandi, e fun-
esakinan pa acumula hopi.         y mas grandi.                    pa haya diabetes bou hen-       a wordo acopla cu un can-       cionamento di nos riñon ta
Esaki por ocasiona presion                                         de muhe y homber ta 38%,        tidad “comorbidities” cual ta   bira menos. Esaki kiermen cu
halto di sanger, anemia, weso             Resultadonan             locual ta enfatisa e severi-    presencia di dos enfermedad     e riesgo di CD ta aumenta pa
debil, daño di nervio, y un       Adicional, e team a haci uzo                                                                     personanan riba 60 aña.
mal salud.                        di e model pa calcula e prev-                                                                    Sin embargo, sr. Vassalotti ta
Algun persona cu CKD ta           alencia di CKD den añanan                                                                        menciona cu e screenmento
procede na desaroya fracaso       2020 y 2030. E resultado a                                                                       anual pa hende cu ta core
di riñon, of e fase final di      sorprende e investigadonan.                                                                      riesgo pa desaroya CKD,
enfermedad renal, unda cu e       Nan a calcula cu e porcentahe                                                                    manera pensionado, esun-
riñonnan ta stop di funciona      di adulto di 30 aña bay ariba                                                                    nan cu presion halto y histo-
completamente. Na e punto         cu actualmente tin CKD ta                                                                        ria familiar di problema cu
aki, un pashent ta rekeri diali-  para na 13.2%. Sin embargo,                                                                      riñon, por yuda sigura cu e
sis of un transplante di riñon.   nan a haya cu e cantidad aki                                                                     enfermedad ta wordo detecta
Segun e “National Kidney          lo bira 14.4% pa 2020 y 16.7%                                                                    trempan, dunando hende e
Foundation” (NFK), rond di        pa 2030                                                                                          chens pa haci cambio den
1 di cada 3 Mericano ta core      Adultonan entre edad di 30                                                                       nan estilo di bida. Tambe nan
riesgo actualmente pa desa-       – 49 a wordo haya cu ta core                                                                     por uza medicina cu ta slow e
roya CKD na algun punto           riesgo di mas halto pa CKD,                                                                      progreso.q
                                  cu 54% chens pa desaroya e                                                                       	

Cientificonan ta busca manera di haci chuculati mas saludabel

ORANJESTAD – Cientif-             bio den e proceso na ora e       e contenido di e componente     chuculati ta perde su sabor.    un temperatura entre 120 pa
iconan ta busca manera di         proceso di traha chuculati       aki cual ta haci nan menos      Nan a dicidi di cuminsa pa      130 grado Celsius. Pero nan
haci chuculati mas saluda-        ta cuminsa. Cientificonan a      saludabel. Despues cu e bon-    cambia e proceso. Cual tabata   a descubri cu tosta chuculati
bel como tambe mas du-            haya cu nan por hisa e con-      chinan wordo tuma di e mata     envolve warda e bonchinan       na un temperatura mas abou
shi. Un articulo di ciencia       tenido di e componente salu-     di cocoa nan ta wordo habri     prome cu nan wordo fer-         pa 45 minuut tabata mehora
skirbi pa Justine Alford ta       dabel den e bonchi di cacao.     y saca.                         menta. Despues di purba esa-    e actividad den e bonchinan.
papia tocante esaki.              Cu a cambio tambe lo haci                                        ki den diferente condicion. E   Ora nan a combina e tecnica
Tin bon noticia pa e aman-        e chuculati smaak mas du-         Nan ta fermenta esaki pa       cientificonan a constata war-   di tosta nobo aki, hunto cu e
tenan di chuculati. Y tur esa-    shi ainda. E trabou a wordo      hopi dia den macutunan          da e bonchinan 7 dia prome      metodo di warda e bonchi-
ki ta danki na ciencia.           presenta na e di 249 National    prome cu nan wordo seca         cu proceso di fermenta tuma     nan pa 7 dia. E bonchinan
Manera Bon Dia Aruba a pu-        Meeting y Exposicion di the      den solo y wordo tosta. Den     luga, a resulta di duna e con-  a demostra di tin mas anti-
blica den pasado, E alimento      American Chemical Society        e periodo di tosta aki e bon-   tenido mas halto di antioxi-    oxidante como tambe mas
cu nos ta yama chuculati          saca den African Journals        chinan ta perde algun “poly-    dante.                          “polyphenols.”. Aparte di es-
ta wordo traha di e mata cu       Online.                          phenols”.                       Despues e team a dicidi di      aki e chuculati tabata sali mas
yama cacao. Cientificonan         Ser humano tin miles di aña                                      examina si di berdad nan        dushi tambe.
a haya e origen di e palabra      ta consumi chuculati. Pero ta         Cambia e proceso           por optimalisa e proceso di     E cientificonan ta kere cu e
chuculati te na e palabra Az-     relativamente laat cu e cienti-  Sabiendo esaki, cientificonan   tosta sin cu e “polyphenols”    efecto positivo nan aki ta debi
teca ‘xocoatl’.                   ficonan a por a demostra cu      di e Universidad di Ghana a     sin cu e chuculati perde su     na e echo cu warda e bonchi-
E ta referi na e bebida marga     chuculati puro y cocoa por ta    bay busca un manera di man-     sabor. Tradicionalmente,        nan tabata permiti esakinan
traha di bonchi di cacao. Hopi    bon y por beneficia nos salud    tene e                          bonchinan tabata wordo to-      tin mas contacto cu e sucu cu
experto di historia ta calcula    debi na e echo cu e ta rico      “polyphenols”. Sin cu e         sta entre 10 pa 20 minuut na    ta rondona e pulpa. “Cambia
cu chuculati ta rond pa 2         den un kimico conoci como                                                                        e sistema di fermentacion di
mil aña of mas. Ta dificil pa     “polyphenols”. E kimico aki                                                                      e bonchinan a cambia e ca-
bisa, ki tempo exactamente a      ta conoci pa tin hopi propie-                                                                    pacidad di antioxidante den e
consumi chuculati pa prome        dadnan cu ta bon pa salud                                                                        bonchinan y tambe a mehora
biaha, pero ta hopi cla, cu e     manera anti oxidante y anti                                                                      e sabor”. E lider di e estudio
tabatin masha hopi balor di       inflamacionnan. Consumi e                                                                        Emmanuel Afoakwa a bisa. Si
comienso. Pa varios siglo na      kimico aki por hiba na varios                                                                    cuminsa uza e tecnica aki,
Latino America, bonchi di         beneficio di salud manera re-                                                                    specialmente na paisnan
cacao tabata asina valioso, cu    duci presion den sanger y re-                                                                    unda e bonchinan di cocoa
tabata uzo como metodo di         duci e riesgo di un stroke of                                                                    tin un sabor mas intenso y
pago. Segun un documento          un malesa cardiovascular.                                                                        menos antioxidante manera
Azteca di siglo 16, hendenan                                                                                                       por ehempel Latino America.
tabata intercambia un bonchi           Perde polyphenols                                                                           Esaki sigur lo trece mas ben-
cacao pa un tamale.               Desafortunadamente, al-                                                                          eficio.
                                  gun di e pasonan cu mester                                                                       Sr. Afoakwa ta plania di sigui
    Cambiando e sabor             tuma pa transforma bonchi                                                                        cu su trabou y keda studia
Pa medio di haci algun cam-       di cocoa na un forma cu e                                                                        diferente manera di tosta pa
                                  por wordo uza pa produci                                                                         asina optimalisa e proceso. q
                                  baranan di chuculati. Ta subi
   2   3   4   5   6   7   8   9