Page 9 - Teks Profil Tokoh
P. 9

Tembung dwilingga yaiku tembung lingga sing dirangkep
                           Tuladha:  bocah-bocah,  putra-putra,  abang-abang,  gawe-gawe,
                           seneng-seneng, rame- rame, ayu-ayu, lan sapanunggalane.
                       (2) Tembung Dwilingga Salin Swara
                           Tembung  dwilingga  salin  swara  yaiku  tembung  lingga  yen
                           dirangkep, nanging swarane  owah/salin.
                           Tuladha:  bola-bali,  mulah-mulih,  gonta-ganti,  tuka-tuku,  mesam-
                           mesem, lan sapanunggalane.
                       (3) Tembung  Dwipurwa
                           Dwi  tegese  loro,  purwa  tegese  wiwitan.  Dadi  tembung  dwipurwa
                           yaiku  tembung  sing  dirangkep  purwaning  tembung  utawa  wanda
                           sing dadi wiwitane tembung.
                           Tuladha:
                           mangan = ma+mangan = mamangan = memangan
                           tulung   = tu + tulung = tutulung  = tetulung
                           lara        = la + lara = lalara = lelara
                           resik      = re + resik = reresik
                       (4) Tembung  Dwiwasana
                           Tembung dwi tegese loro lan wasana tegese pungkasan. Tembung
                           dwiwasana  iku  tembung  kang  ngrangkep  wasanane  utawa  wanda
                           sing pungkasan wae.
                           Tuladha:
                           cenges = cengesnges = cengenges
                           cekak   = cekakkak     = cekakak
                           celuk    = celukluk      = celuluk
                           Nanging  apa  bener  kaya  mangkono?  Tembung  dwiwasana  yen
                           dirunut saka linggane tegese bedane adoh banget, mula tembung
                           dwiwasana  uga  diarani  tembung  rangkep  semu.  Tegese,  katone
                           kaya tembung rangkep, nanging sejatine dudu.
                       (5) Tembung  Camboran (Kata Majemuk)
                          Tembung    camboran    yaiku  tembung  loro  utawa  luwih  dienggo
                           bebarengan,  lan  nuwuhake  teges  anyar.  Tembung  camboran
                           diperang dadi loro, yaiku:
                           (a) Tembung camboran wutuh.
                               Tembung  camboran  wutuh  yaiku  tembung  loro    dicambor/
                               dicampur dadi siji lan sing dicambor wujude tembung wutuh.
                               Tuladha:
                               omah  gedheg,  sapu  duk,  sepedhah  montor,    rujak  uleg,
                               sandhang pangan, lan sapanunggalane.


            24                                                                                                                              Kirtya Basa VII
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14