Page 18 - Sancaklar

Konya Olgunlaşma Enstitüsü

2.3 Bayrak ve Sancak Arasındaki Fark
Bayrak; bir milletin, askeri birliğin vb. kuruluşun renklerini alametlerini taşıyan, gönderin veya
mızrağın ucunda dalgalanacak şekilde asılan ve işaret, toplaşma, birleşme sembolü olarak kullanılan
kumaş parçasıdır. Bayrakların büyük ve gösterişli olanlarına sancak denir. Bayrak ile sancak arasında
vaktiyle pek fark yok iken günümüzde birbirine karıştırılmaktadır. Sancak ehemmiyeti mahsusası olan
resmi bayraklara sancak denmektedir. Örneğin gemilerin milliyetini göstermek için arka taraflarına
çekilen ya da askeri kıtalarca kullanılan bayraklara sancak denilmektedir. Gemi sancağı, alay sancağı,
Sancak-ı Şerif gibi. Sancak kelimesinin bayrak anlamında söylenmeye başlanması yeniçerilerin
kullanmasıyla başlamıştır. Sancak; alay sancağı, kelime Türkçe olmakla birlikte Sancak-ı Şerif gibi
terkip halinde de kullanılmıştır. Sancak, bizde saltanat döneminde hükümdarlarla kumandanlara
mahsus şahsi bayrağa, gerek harp bayrağına, gerekse devlet bayrağına verilen isimdir. Şimdi yalnızca
askeri kıtaların, özellikle alayların başında bir sancaktar tarafından taşınan işlemeli, kenarı saçaklı
harp bayrağı için kullanılmaktadır. Sancak ve bayrak kelimelerinin manalarını birbirinden ayırmak
gerekmektedir. Bu husus müşkül olmakla beraber renkli veya renksiz kumaştan yapılmış hususi ya da
umumi bütün işaretlere bayrak, milli alameti gösterene de sancak denilmektedir.
1. Bayrak Devletimizi, Sancak silahlı kuvvetleri temsil eder.
2. Bayrağın direği sade, kılıfı deridir, Sancağın direği sırma püsküllü, kılıfı kırmızı deridir.

3. Bayraklar yünlü kumaştan, Sancak atlastan yapılır.
4. Bayraklar yasa ile belirlenmiş belirli oranlarda üretilebilir. Sancak boyutu standarttır.
5. Bayraklar kimseyi selamlamaz. Sancak devlet başkanı ve yabancı devlet başkanlarını selamlar.

6. Bayrak törenlerde sancağın sağında durur.
7. Sancak törenle alınıp konur. Bayrak yerinden özenle alınıp konur.

2.4 Türklerde Sancak
Türk toplumunda sancak hem İslamiyet öncesinde hem de İslamiyet sonrasında kullanılmış ve
kutsal anlamlar taşımıştır. Sancak, devletin egemenliğini, hükümdarın gücünü, toplumun birliğini
temsil etmiştir. Osmanlı Devleti’nde, hükümdar tahta çıktığında, adına para basılır, tuğra yapılır ve
diğer bir hükümdarlık işareti olarak sancak yaptırılırdı. Sancaklarda birçok renk kullanılmakla beraber
beyaz, kırmızı, yeşil ve sarı renge daha çok yer verilmiştir

Orduda kullanılan sancaklar, devlet ya da din uğruna savaşan askerler için manevi bir kuvvet olmuş,
kutsal bir anlam taşımıştır. Bu sebeple sancakların gerek şekillerine gerekse yapıldıkları malzemelere
önem verilmiştir. Üzerinde toplumu ifade eden ve onlara moral veren işaretler kullanılmıştır. Osmanlı
sancaklarında İslam dininin de etkisiyle figür kullanılmamış, daha çok kutsal ve dini anlamı olan
sembollere yer verilmiştir. Bunlar İslamiyet öncesinden itibaren Türkler için manevi değeri olan
hilal, yıldız ve güneş gibi semavi semboller ile İslamiyet sonrası Türk kültürüne giren Zülfikar, mührü
Süleyman ve Pençe-i Âl-i Abâ gibi sembollerdir.

18