Page 20 - Puşideler
P. 20
NASREDDİN HOCA
nadolu Selçuklu Devleti döneminde, Hortu ile Akşehir çevresinde yaşamış olan
Aefsanevi kişi ve mizah kahramanıdır. Kaynaklarda yer alan bilgilere göre Nasreddin
Hoca, Sivrihisar’ın Hortu köyünde 605 (1208) yılında Abdullah ve Sıdıka çiftinin oğlu olarak
doğmuştur. Köyün imamı olan babası Abdullah’tan sonra bu görevi kendisi üstlendi. Anadolu
Selçuklu Devleti’nin siyasi karışıklıklar içerisinde olduğu zaman diliminde yaşayan Nasreddin
Hoca’nın döneminde Muhyiddin İbnü’l-Arabî, Mevlânâ Celâleddîn-i Rûmî, Hacı Bektaş-ı
Veli, Yunus Emre gibi isimlerin etkisiyle tasavvufi düşünce ve tarikatların etkinliği artmaya
başlamıştır. Bu ortamda Mecmûâ-i Maârif’e göre 1237 ya da 1238 yılında ardında köy imamlığı
yapması için Mehmed adında birisini bırakarak tasavvufi düşüncenin merkezlerinden biri olan
Akşehir’e göç eden Nasreddin Hoca, bir süre sonra dönemin tasavvufi düşünce merkezlerinden
olan Akşehir’e göç ile Mahmûd-ı Hayrânî’nin dervişi olarak Mevlevîlik, Yesevîlik veya Rufâilik
yoluna mensup olmuştur. Yaşadığı dönem, doğum ve ölüm yılları, tarihî kişiliği ve ailesi
hakkındaki bilgiler tartışmalıdır. Yaşadığı dönem ve yöre hakkındaki en önemli kanıtlar
Akşehir’deki türbesi, soyundan geldikleri söylenen kişilere ait mezar taşı kitâbeleri ve adına
kurulmuş olan vakıfla ilgili Fâtih Sultan Mehmed devrine ait bir arşiv belgesidir. Fatih’in hocası
ve İstanbul’un ilk kadısı Sivrihisarlı Hızır Bey, Nasreddin Hoca’nın torunudur.Fıkraları dikkatle
incelendiğinde Müslüman Türk halkının mizah sembolü olan Nasreddin Hoca’nın hazırcevap,
insanları kırmadan doğruyu söyleyen, yeri geldiğinde kendisiyle de alay etmeyi bilen bir tip
olduğu görülür. Fıkralarının çoğunda sıradan bir köylü gibi tarlasında, bağında çalışır, ormana
odun kesmeye gider, zaman zaman da şehre iner. Bu şehir çok defa Akşehir, Sivrihisar veya
Konya’dır.
12 Turk Ignesinin Mucizesi Pusideler Turk Ignesinin Mucizesi Pusideler 21