Page 5 - Tibbiy radiologiya

4

Tibbiy radiologiya – bu tibbiyotning asosiy qismlaridan boʼlib, uning asosida turli

spektorli nurlardan foydalanib turli kasalliklarni tashxislash, davolash va ishlatish

yotadi.

«Radiatsion tibbiyot» termini bir necha o’n yillardan beri mavjud bo’lib tibbiyotni

shunday ilmiy yo’nalishi-ki unda atom energiyasini tibbiyotda va boshqa yo’nalishlarda

ishlatish imkoniyatlari va kelib chiqishi mumkin bo’lgan asoratlari o’rganiladi.

O’tgan asrning 50 yillarida «radiatsion tibbiyot» tushunchasi xaqli b o’lib, o’sha

paytdagi ilmning rivojlanishi, asbob uskunalarning mukammallashuvi, tibbiyotga 1956-

yilda termografiyani, 1970-yilda Kompyuter tomografiyani, 1976-yil ultratovushli

sonografiya usulini, 1980-yilda magnit –rezonans tomografiya usullarini kirib kelishiga

asos b o’ldi.

Yukoridagi usullar ichki organ va to’qimalarini xolati, o’sma to’qimalarini tarqalishini,

strukturasini ionlashtiruvchi nurlar ishlatmasdan o’rganish imkoniyatini berdi.

Yuqoridagi keltirib o’tilgan sabablar oqibatida radiatsion tibbiyot tushunchasi keng

qamrovli tus oldi va zamonaviy ilm fanning bir y o’nalishiga aylandi.

Mazkur nashrning maqsadi tasvirlashtirishning turli usullari bilan tanishish, shu

jumladan xavf va xatarlar rejasini ishlab chiqish.

Tayanch–xarakat, nafas olish, yurak-qon tomir tizimlari, oshqozon-ichak trakti, siydik

ajratish tizimiga bag’ishlangan boblar oʼz boʼlimlarida tegishli tasvirlarni aks ettirishga

bagʼishlangan.

X-nurlari Uilyam Konrad Rentgen tomonidan kashf

etilgan. Katod nurlarini eksperimental ravishda

o'rganayotib, u 1895-yil 8-noyabr kuni kechqurun platin-

vodorod bariy bilan qoplangan katod nurlari trubkasi
yonidagi qorong'u xonada porlay boshlaganini payqadi.

Keyingi bir necha hafta mobaynida u yangi kashf etilgan
nurlanishning barcha asosiy xususiyatlarini o'rganib

chiqdi, uni rentgen nurlari ("rentgen nurlari") deb atadi. 1-rasm. Wilgelm Conrad
Rentgen
1895-yil 22-dekabr kuni Rentgen o'zining kashfiyoti to'g'risida birinchi ommaviy e'lonni

Würzburg universitetining Fizika institutida qildi. 1895-yil 28-dekabrda Würzburg